Η αγαπημένη ηθοποιός μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για τον ρόλο της «κυρίας Φρόλα» στο αριστούργημα του Πιραντέλλο «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» και αποκαλύπτει πώς μπήκε στον χώρο του θεάτρου.
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
«Μια συμπαγής, μεγάλη σε διαστάσεις μάζα, όταν κινείται, καμπυλώνει τον χωροχρόνο γύρω της, ώστε τα μικρότερης μάζας αντικείμενα να συμπαρασύρονται από αυτήν και να την ακολουθούν» λέει ο Αϊνστάιν. Ο Ιταλός δραματουργός Πιραντέλλο διατύπωσε την ίδια θεωρία, που εφαρμόζεται στον κοινωνικό χωροχρόνο και λέει «όταν ένας άνθρωπος με προσωπικότητα, με κύρος και αξία, κινείται, συμπαρασύρει και έλκει γύρω του άλλους ανθρώπους, με προσωπικότητες λιγότερο αξιόλογες ή και ανύπαρκτες». Είναι η περίπτωση της «κυρίας Φρόλα» την οποία υποδύεται επί σκηνής η Μάνια Παπαδημητρίου και του «κυρίου Πόντζα» (Νίκος Καραστέργιος) που με όλο το συγκινησιακό τους εκτόπισμα εισβάλλουν στην καθημερινότητα της οικογένειας Αγκάτσι και όλης της μικροκοινωνίας τους και φέρνουν τα πάνω – κάτω. Με αφορμή την ιδιοφυή σάτιρα «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» που παίζεται στη θεατρική σκηνή του TΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ, η κουβέντα μας με τη Μάνια Παπαδημητρίου δεν θα μπορούσε να μην έχει αναφορές στην έννοια της Αλήθειας. Η σπουδαία ηθοποιός μιλάει ακόμα για Τέχνη και Πολιτική και θυμάται τον πρώτο της ρόλο στο θέατρο αλλά και το πρώτο θεατρικό έργο που διάβασε το οποίο -από τα παράδοξα της ζωής- ήταν το έργο στο οποίο πρωταγωνιστεί σήμερα!
Στο «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν «παντρεύεται» με την αβεβαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πώς ενώνονται αυτά τα δυο και τι είναι αυτό που κάνει το έργο του Πιραντέλλο να μοιάζει τόσο σημερινό αν και γράφτηκε πριν από έναν αιώνα;
Στην πραγματικότητα δεν ενώνονται ποτέ. Λειτουργούν παράλληλα σαν μια παράξενη αναλογία ανάμεσα στις επιστημονικές θεωρίες που αναπτύσσονταν εκείνη την εποχή και το θέατρο. Είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα παιχνίδι αναλογιών. Κι αυτό είναι το συναρπαστικό για μένα. Μου αρέσουν οι αναλογίες. Είναι ένα παιχνίδι που παίζω κι εγώ με τη σκέψη μου.
Θα μας συστήσετε την κυρία Φρόλα; Ποιός είναι ο ρόλος της στο έργο και τι αντιπροσωπεύει αυτή η μυστηριώδης γυναίκα;
Αντιπροσωπεύει το μυστήριο, το αδιευκρίνιστο, το θολό. Μπορεί να λέει την αλήθεια, μπορεί και όχι. Όπως κάθε ανθρωπος που ακούς στη ζωή να σου λέει μια ιστορία. Είναι η ατμόσφαιρα ολόκληρη και το ίδιο το παρελθόν των ηρώων που τους καθιστά έτοιμους να πιστέψουν το οτιδήποτε αν τους ειπωθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Η Φρόλα και ο Πόντζα αντιπροσωπεύουν αυτό ακριβώς το μυστήριο που δεν ξέρουμε -ούτε και θα μάθουμε ως το τέλος του έργου- τι κρύβει, αν πραγματικά κρύβει κάτι ή δημιουργεί πλασματική πραγματικότητα για να παραπλανήσει τους άλλους.
Είναι αλήθεια ότι το «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» ήταν το πρώτο θεατρικό έργο που διαβάσατε ποτέ;
Είναι αλήθεια. Ήμουν νομίζω 14 χρόνων και θυμάμαι ότι με τρόμαξε πολύ. Με τρόμαξε ακριβώς αυτή η αίσθηση ότι μπορεί η αλήθεια να μην υπάρχει ή κι αν υπάρχει να μη μπορείς να τη μάθεις ποτέ. Και με τρομάζει ακόμα. Αυτόν τον τρόμο διαχειρίζομαι κάθε βράδυ, όμως τώρα πια παράλληλα και ταυτόχρονα με την απόλαυση του παιχνιδιού που είναι το θέατρο.
Πώς αποφασίσετε να ασχοληθείτε με τον χώρο της υποκριτικής;
Κάτι είδα όταν ήμουν μικρή και κάτι άκουσα σ’ ένα δισκάκι με την Κάλλας στο «Τροβατόρε» (σ.σ. ιταλική όπερα σε τέσσερις πράξεις του Τζουζέπε Βέρντι) που μου είπαν ότι έβγαζε αυτήν την κραυγή που με τρόμαζε γιατί της έπαιρναν το παιδί. Ο τρόμος για το ανοίκειο της ανθρώπινης ύπαρξης όπως αυτό αποτυπώνεται στη μουσική κραυγή ή στο παραξένισμα που δημιουργεί η θεατρική πραγματικότητα, με τράβηξε να το διερευνήσω.
Για ποιό λόγο εκτός από το Τέχνης σπουδάσατε και στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού – Καποδιστριακού Πανεπιστημίου; Στην απόφαση αυτή σας οδήγησε η ανασφάλεια του επαγγέλματος του ηθοποιού ή θέλατε να εξερευνήσετε ένα νέο πεδίο γνώσης;
Όλα τα παιδιά έπρεπε να δώσουμε και Πανελλήνιες για να είναι ήσυχοι οι γονείς μας και να μας αφήνουν ήσυχους να κάνουμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε. Μπήκα τέταρτη στο πανεπιστήμιο και μετά άρχισα τις πρόβες με μονολόγους για τις εξετάσεις στο Τέχνης με τις ευλογίες της οικογένειας. Αλλιώς, ίσως θα ήταν δύσκολο.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση στην οποία συμμετείχατε; Θυμάστε τα συναισθήματά σας τότε λίγο πριν βγείτε στη σκηνή;
Θυμάμαι την ευτυχία μου όχι στην πρώτη παράσταση που συμμετείχα, αλλά στην πρώτη που είχα μεγάλο ρόλο. Ήταν το «Πανηγύρι» του Κεχαΐδη στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Λαζάνη και με «γονείς» μου επί σκηνής τον Γιώργο Λαζάνη και τη Ρένη Πιττακή. Έπαιζα το «Χνούδι». Ήμουν περήφανη και ενθουσιασμένη κάθε μέρα που πήγαινα στο θέατρο από τη στιγμή που μου είπε ο δάσκαλός μου ο Λαζάνης στις πρόβες ότι τα καταφέρνω πολύ καλά. Ένιωθα να πετάω κι αυτό μου αρέσει πάντα όταν συμβαίνει.
Κουν, Λαζάνης, Κουγιουμτζής, Φασουλής, Παπαβασιλείου, Πατεράκη, Αντύπας, Κακογιάννης, Βούλγαρης, Μαστοράκης, Βογιατζής, Μιλιβόγιεβιτς… Στη μεγάλη θεατρική σας πορεία έχετε συνεργαστεί με σπουδαίους σκηνοθέτες. Ποιός από όλους άφησε πιο έντονα το αποτύπωμά του πάνω σας;
Θεωρώ δάσκαλο και μέντορά μου τον Βασίλη Παπαβασιλείου. Είναι ο ανθρωπος που μου έδειξε πώς να εμπιστεύομαι τον λόγο πάνω στη σκηνή και να μη φοβάμαι τις λέξεις και το πνεύμα. Υπάρχει μια άποψη που λέει ότι «ο ηθοποιός είναι ψυχή και καρδιά». Ο Παπαβασιλείου μάς έδειξε και μας δείχνει κάθε φορά ότι η καρδιά κατευθύνεται από το μυαλό και πως καρδιά και μυαλό δεν βρίσκονται σε διάσταση πάνω στη σκηνή αλλά συνεργάζονται και δημιουργούν από κοινού τη μαγεία ,όταν το καταφέρουν.
Θα μπορούσατε με μια φράση να συνοψίσετε όσα σας έχει μάθει το θέατρο;
Όχι , δεν μπορώ με μια φράση. Αν και, ναι ,τελικά μου ήρθε μια. Μου έμαθε το να παρατηρώ τη ζωή και τους ανθρώπους, αλλά και τον εαυτό μου.
Η ενασχόληση με την πολιτική
Τι γεύση σάς άφησε η ενασχόληση με την πολιτική; Είναι κάτι που θα επιχειρούσατε ξανά;
Ήταν μια εμπειρία που μου έδειξε πολλά για τη ζωή. Μου έδειξε πράγματα συναρπαστικά και άλλα που είναι τόσο κοινότοπα που συνηθίζουμε να μη τους δίνουμε σημασία, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ σημαντικά και καθορίζουν τη ζωή μας. Φυσικά και συνεχίζω να ασχολούμαι με την πολιτική και τον ακτιβισμό. Είναι χρήσιμο για το κοινωνικό σύνολο. Δεν το λέω εγώ. Το είπαν πολύ μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Πίντερ και ο Τσόμσκι. Αν αυτοί το έκαναν τότε, μας δείχνουν τον δρόμο.
Πώς βλέπετε τη σημερινή πολιτικο-οικονομική κατάσταση; Είστε αισιόδοξη ή απαισιόδοξη για το μέλλον;
Είμαι απολύτως απαισιόδοξη για το μέλλον. Αλλά προσπαθώ να διαχειρίζομαι έτσι το παρόν που να περνώ καλά και να μη μιζεριάζω. Κι αυτό είναι αισιόδοξο.
Υπάρχουν άλλα επαγγελματικά σχέδια που έχετε στα σκαριά;
Την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου ανέβηκε στο Θέατρο Κνωσός η παράσταση που σκηνοθετώ. Πρόκειται για τη «Φθινοπωρινή Ιστορία» του Αρμπούζωφ με την Άννα Γεραλή και τον Λάμπρο Τσάγκα. Και μετά τον Πιραντέλλο, θα κάνω ένα θεατρικό αναλόγιο στο Θέατρο Κεφαλληνίας στη Β’ σκηνή σε δική μου διασκευή και σκηνοθεσία πάνω στη νουβέλα «Ντάμα Πίκα» του Πούσκιν. Με τη μουσική δημιουργία της Άννας Μουζάκη και τη συνεργασία στην αφήγηση του Ανδρέα Μαυραγάνη.
«ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ» στο ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ
Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, Κυψέλη – www. topos-allou.gr
Σκηνοθεσία, Απόδοση & Διασκευή Κειμένου: Νίκος Καμτσής
Σκηνικά – Κοστούμια: Μίκα Πανάγου
Μουσική: Χρήστος Ξενάκης
Επιμέλεια Κίνησης: Ania Giniewska, Marek Kosciolek
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μάνια Παπαδημητρίου, Γιάννης Λασπιάς, Νίκος Καραστέργιος, Πασχάλης Μερμηγκάκης, Λαμπρινή Θάνου, Άντα Κουγιά, Δημήτρης Νικολόπουλος, Ασημένια Παπαδοπούλου, Βίκυ Αθανασίου
Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.00 & Κάθε Κυριακή στις 20.00
Κρατήσεις θέσεων: 210 8656004, 210 8679535
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 10 ευρώ
Τρίτη ηλικία / Συνταξιούχοι / Groups άνω των 10 ατόμων: 7 ευρώ
Άνεργοι / Σπουδαστές / Ατέλειες: 5 ευρώ
Χορηγός επικοινωνίας: ΑΜΑΡΥΣΙΑ