Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή.
O Άγιος Παντελεήμων, είναι Χριστιανός Άγιος και Μεγαλομάρτυρας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που γεννήθηκε το 275 μ.Χ (περίπου), στην Νικομήδεια της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία. Το πρότερο όνομά του ήταν Παντολέων. Προερχόταν από εύπορη οικογένεια της πόλης. Ο πατέρας του, ονομαζόταν Ευστόργιος και ήταν πλούσιος ανώτερος αξιωματούχος της πόλης. Εκείνος ήταν ειδωλολάτρης, ενώ η μητέρα του η Ευβούλη – που τιμάται ως Αγία – είχε ασπαστεί τον Χριστιανισμό και έσπειρε τα πρώτα σπέρματα της πίστης και της ευσέβειας στον μικρό Παντολέων. Όμως, δεν πρόλαβε να ζήσει πολύ. Έφυγε από τη ζωή όταν εκείνος ήταν σε μικρή ηλικία.
Ο Παντολέων απέκτησε από νεαρή ηλικία εγκύκλια παιδεία και όταν την ολοκλήρωσε σπούδασε Ιατρική. Ο πατέρας του τον εμπιστεύτηκε στον γιατρό των ανακτόρων Ευφρόσυνο, για να συμπληρώσει κοντά του τις ιατρικές γνώσεις του. Ακόμα διακρίθηκε και για τις ρητορικές του ικανότητες. Η φήμη του και οι πολύ καλές σχέσεις του με το παλάτι, σύντομα τον έφεραν ως γιατρό στην αυλή του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού.
Ο Παντολέων είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό, και αυτό συνέβη την εποχή του διωγμού των Χριστιανών, και μετά από ένα θαυμαστό γεγονός που συνέβη μπροστά στα μάτια του:
«Επιστρέφοντας ο Άγιος στο σπίτι του, προβληματισμένος μετά από μία συνάντηση που είχε με τον Άγιο Ερμόλαο, που ήταν ο πνευματικός της μητέρας του, όταν εκείνη ζούσε, συνάντησε μπροστά του στον δρόμο ένα παιδί νεκρό και δίπλα του κουλουριασμένη μια οχιά. Τότε σκέφτηκε: «Αν όντως υπάρχει Θεός… ας γίνει κάτι! » Τότε το παιδί αναστήθηκε και η οχιά έσκασε σαν μπαλόνι.» Λίγο αργότερα ο Παντολέων, μυστικά βαπτίστηκε Χριστιανός και έπεισε και τον πατέρα του να κάνει το ίδιο. Μετά από λίγο καιρό ο πατέρας του έφυγε από τη ζωή, και ο Παντολέων έγινε κάτοχος μιας πολύ μεγάλης περιουσίας, την οποία διέθεσε για φιλανθρωπικά έργα και για βοήθεια των αδυνάτων ασθενών Χριστιανών, και των φτωχών.
Ο Παντολέων εξελίχτηκε σ’ έναν πολύ καλό γιατρό. Όμως το γεγονός ότι πάντα θεράπευε τους αρρώστους χωρίς να δέχεται καμιά αμοιβή, είχε αποτέλεσμα οι άλλοι γιατροί να τον κατηγορήσουν και το χειρότερο να τον καταγγείλουν ότι ήταν ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ! Αυτή η πληροφορία προκάλεσε μεγάλη οργή στον Αυτοκράτορα ΔΙΟΚΛΗΤΙΑΝΟ, ο οποίος ζήτησε να τον ανακρίνει ο ίδιος, λέγοντας: «Λυπάμαι τα νιάτα σου Παντολέων. Θυσίασε στους θεούς για να μην έχεις την τύχη όσων, που μέχρι τώρα πήγαν χαμένοι…» Και εκείνος απάντησε με πίστη και θάρρος: «Είμαι Χριστιανός. Ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός! Ούτε με απειλές, ούτε με υποσχέσεις μπορείς να με κερδίσεις, Βασιλιά. Δε θα προδώσω τον Χριστό, για τον οποίο, μακάρι ν’αξιωθώ να πεθάνω! »
Ο Διοκλητιανός αμέσως τον παρέδωσε στα χέρια των βασανιστών του. Βασανίστηκε με πολλούς σκληρούς τρόπους. Τέλος διατάχτηκε ο αποκεφαλισμός του, και τότε ακούστηκε μία φωνή από τον ουρανό που τον καλούσε όχι ως Παντολέων αλλά ως ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ. Όμως, μόλις ο δήμιος άπλωσε το χέρι του για να κόψει με το σπαθί του το κεφάλι του Αγίου, το σπαθί λύγισε και το σίδερο έλιωσε σαν κερί. Μπροστά σε τέτοιο θαύμα όλοι οι παρευρισκόμενοι πίστεψαν και βαπτίστηκαν Χριστιανοί. Και ο Άγιος παραδόθηκε στο φρικτό του μαρτύριο. Λέγεται, ότι από την πληγή του δεν έτρεξε αίμα αλλά γάλα, και το δέντρο της ελιάς στο οποίο τον είχαν δεμένο, ξαφνικά γέμισε καρπούς και φύλλα.
Ο Άγιος Παντελεήμων ήταν γιατρός, και μάλιστα «Ανάργυρος», δηλαδή, δεν πληρωνόταν. Ανήκε στην χορεία των Αγίων που ήταν γιατροί, και που ονομάζονται «ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ».
Είναι ο προστάτης Άγιος των ασθενών, των γιατρών, των μαιών, της Συντεχνίας των Αρτοποιών Αθηνών, των κοπαδιών των ζώων. Είναι ο κατ’εξοχήν προστάτης των αναπήρων, είναι ο γιατρός των ψυχών… Γενικά, είναι ο «Ανάργυρος» γιατρός όλων των ανθρώπων. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε, ακούμε συχνά τη γνωστή φράση που λέει ο λαός: «Κουτσοί, στραβοί, στον Άγιο Παντελεήμονα…», που αναφέρεται στη συγκέντρωση πλήθους ανθρώπων στον ίδιο χώρο, για τον ίδιο σκοπό, προκειμένου να βοηθηθούν ή να θεραπευτούν.
Ο Άγιος Παντελεήμων απεβίωσε στις 27 Ιουλίου του τρακόσια πέντε μ.Χ. στην Νικομήδεια με αποκεφαλισμό, επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Ετάφη στην Βασιλική Σαιν-Ντενί στην Γαλλία.
Είναι ο Πολιούχος Άγιος της Φλώρινας, του Κάτω Νευροκοπίου, του Παρανεστίου Δράμας, και της Τήλου.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του στις 27 Ιουλίου.
