Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή.
H Εορτή της Υπαπαντής του Ιησού Χριστού, είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας, γιατί άρχισε να γιορτάζεται από το έτος 518 μ.Χ.
Η λέξη Υπαπαντή (που την λέμε διαφορετικά και Παπαντή) σημαίνει «υποδοχή». Ετυμολογικά προέρχεται από το ελληνιστικό ρήμα «υπαπαντώ», που έχει την έννοια «προϋπαντώ, υποδέχομαι», και είναι σύνθετο από την πρόθεση «υπό», και το ρήμα «απαντώ». Η Εορτή της Υπαπαντής του Χριστού, είναι Δεσποτική και Θεομητορική εορτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου σε ανάμνηση της υποδοχής του Χριστού από τον δίκαιο, υπέργηρο πλέον Πρεσβύτη, Συμεών στον Ναό των Ιεροσολύμων 40 ημέρες, μετά από τη Γέννησή Του. Είναι η «προσφορά» του Ιησού στον Ναό από την μητέρα Του Μαρία και τον Ιωσήφ. Ήταν μια παράδοση για τα πρωτότοκα αγόρια, που την τήρησαν και οι γονείς του Ιησού ως πιστοί Εβραίοι. Σύμφωνα με τον Μωσαϊκό Νόμο, ο Ιησούς ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας και έπρεπε να αφιερωθεί στον Θεό, και οι γονείς Του να προσφέρουν σε Αυτόν μία μικρή Θυσία από ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια.
Επίσης εορτάζεται η Υπαπαντή του Χριστού μαζί με την ανάμνηση του γεγονότος του καθαρισμού της Παναγίας από τη λοχεία (σαραντισμός). Τέλος, η Υπαπαντή του Χριστού είναι μία από τις 12 μεγάλες εορτές της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας («Δωδεκάορτον»).
Το θαυμαστό γεγονός της Υπαπαντής του Χριστού στον Ναό, το εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς (β- 22-38), ως εξής: «Το ζευγάρι του Ιωσήφ και της Μαρίας, το καλοδέχτηκε στον Ναό ο υπερήλικας Συμεών, που μόλις κράτησε τον Ιησού στην αγκαλιά του, αμέσως φωτίστηκε από το Άγιο Πνεύμα. Ο Πρεσβύτης Ιερέας που είχε λάβει υπόσχεση από τον Θεό, ότι δεν θα πεθάνει πριν δει τον Χριστό, τον ευχαρίστησε με τα εξής λόγια: «Νυν απολύεις τον δούλον Σου Δέσποτα κατά το ρήμα Σου εν ειρήνη/ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριον Σου/ό ητοίμασας κατά το πρόσωπον πάντων των λαών/φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού Σου Ισραήλ».
Αρχικά η Υπαπαντή του Χριστού γιορταζόταν στον Βυζαντινό κόσμο στις 14 Φεβρουαρίου. Αργότερα, ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός το 542, επέβαλε να γιορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου, προκειμένου να ζητήσει τη βοήθεια του Κυρίου από έναν θανατηφόρο λοιμό που μάστιζε την επικράτειά του.
Πώς βρέθηκε η Αγία Εικόνα της Υπαπαντής του Ιησού;
Διαβάζουμε, ότι στο σημείο που βρίσκεται σήμερα αγέρωχος ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής στην ΚΑΛΑΜΑΤΑ, κατά την Τουρκοκρατία, υπήρχαν εκεί οι στάβλοι του Πασά της Καλαμάτας, και το σπίτι του βρισκόταν ακριβώς δίπλα από το σημείο που βρίσκεται σήμερα η Μητροπολιτική κατοικία. Ένας μικρός σταβλίτης, που κρυφά λάτρευε τον Χριστό, έβλεπε στον ύπνο του για τρεις ημέρες το ίδιο όνειρο, που ήταν το εξής : Μία νεαρή μαυροφορεμένη γυναίκα, περπατούσε μέσα στον στάβλο και κάθε τόσο τον πλησίαζε και του έλεγε : «Να ακούσεις τα λόγια που έχει να σου πει το άλογο..» Το πρωί που ξυπνούσε δεν μπορούσε να εξηγήσει τι σήμαινε αυτό το όνειρο, μέχρι που την τρίτη ημέρα παρατήρησε ότι το άλογο χτυπούσε επίμονα το πόδι του σε ένα σημείο. Τότε ο σταβλίτης ζήτησε την άδεια από τον Πασά, να σκάψει στο σημείο αυτό, ο Πασάς δέχτηκε, και ο νεαρός χριστιανός μαζί με άλλους άντρες έσκαψαν, και έκπληκτοι είδαν να εμφανίζεται μπροστά στα μάτια τους… η Εικόνα της Παναγίας! Εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη, και έφτασε εκεί δια θαλάσσης στην εποχή της Εικονομαχίας. Το αξιοθαύμαστο ήταν ότι, ενώ η εικόνα στο πίσω μέρος της ήταν καμένη, το μπροστινό τμήμα, όπου ήταν ζωγραφισμένη η Παναγία η Βρεφοκρατούσα με τον μικρό Ιησού στην αγκαλιά Της, ήταν ανέπαφο!
Αργότερα στο σημείο εκείνο χτίστηκε Ναός αφιερωμένος στην Υπαπαντή του Σωτήρος Χριστού και τοποθετήθηκε η Εικόνα. Με μεγάλη προσοχή έγινε η αποκατάσταση της Εικόνας από Αγιογράφους, και τον Καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών, ζωγράφο, Γεώργιο Ιακωβίδη. Ακολούθησε προσωρινή μετακίνηση της Εικόνας στη Μονή Καλογραιών, επανήλθε στη θέση της, αλλά μετά από τους σεισμούς του 1986, μεταφέρθηκε πάλι στη Μονή Καλογραιών, για να επιστρέψει τελικά στη θέση της το 1992.
Σήμερα, με μεγάλη λαμπρότητα γιορτάζει η Υπαπαντή του Ιησού Χριστού στην Καλαμάτα και σε πολλές πόλεις και χωριά της χώρας μας, που η Εκκλησία τους είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Ιησού. Σε πολλές περιοχές, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις ξεκινούν από 27 Ιανουαρίου και ολοκληρώνονται στις 9 Φεβρουαρίου.
Την ημέρα της γιορτής Της, αργούν οι μυλωνάδες. Τιμούν την Παναγία την Μυλιαργούσα, που την έχουν προστάτιδα. Επίσης, αργούν και οι αγρότες και προσεύχονται να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση.
Ως προς τις παροιμίες που ακούγονται για την ημέρα αυτή, είναι χαρακτηριστικές και έχουν «μετεωρολογικό περιεχόμενο», όπως:
«Καλοκαιράκι της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» και «Ό,τι καιρό κάνει της Παπαντής, θα τον κάνει 40 ημέρες».
Για φέτος, το λάβαμε το μήνυμα: «Ο χειμώνας είναι… πίσω». Ας κάνουμε υπομονή.
