Την Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου έγινε αιφνίδια παρέμβαση 14 περιβαλλοντικών φορέων και συλλογικοτήτων της Αττικής στο γραφείο της περιφερειάρχη Ρένας Δούρου, για να καταγγελθούν οι πρόσφατες διακηρύξεις ηλεκτρονικών δημοπρασιών της Περιφέρειας Αττικής για τους καθαρισμούς ρεμάτων της Αττικής, προϋπολογισμού 3.000.000 €.
Όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, οι διακηρύξεις αυτές χαρακτηρίζονται από ασάφεια και απροσδιοριστία σχετικά με τα έργα, τη μέθοδο και το αντικείμενο καθαρισμού τόσο σε ποσοτικό επίπεδο όσο και σε ποιοτικό επίπεδο. Επίσης παραβλέπουν την κείμενη νομοθεσία προστασίας και οριοθέτησης των ρεμάτων, ενώ απουσιάζουν δεδομένα υπολογισμού της επικινδυνότητας πλημμυρικών φαινομένων στην κάθε θέση. Δεν δημιουργούνται διαφοροποιήσεις αναφορικά με το είδος του ρέματος και τους γεωμορφολογικούς παράγοντες που καθορίζουν τη θέση του στον υδρολογικό κύκλο, προτάσσοντας την ίδια τακτική καθαρισμού που αυξάνει την ορμή των υδάτων στα ορεινά και οδηγεί με βεβαιότητα σε πλημμυρικά φαινόμενα κατά μήκος της πεδινής κοίτης. Επιπλέον, για τον καθαρισμό προβλέπεται σχεδόν αποκλειστικά η εισβολή εκσκαπτικών μηχανημάτων εντός της κοίτης και η κοπή δέντρων, με αποτέλεσμα την καταστροφή της φυσικής βλάστησης που συγκρατεί το έδαφος, καθώς και του οικοσυστήματος των ρεμάτων, πολλά εκ των οποίων είναι ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και αποτελούν ενδιαιτήματα προστατευόμενης από τη νομοθεσία ορνιθοπανίδας.
Κατά την παρέμβαση ζητήθηκε η επί τόπου συνάντηση με την περιφερειάρχη, κάτι που επετεύχθη τελικά λόγω της μαζικότητας και της αποφασιστικότητας των συμμετεχόντων φορέων της επιδόθηκε καταγγελία-αίτημα των φορέων (βλ. συνημμένο) για άμεση ακύρωση των συγκεκριμένων διακηρύξεων και επαναπροκήρυξή τους με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και του δημοσίου συμφέροντος. Ακολούθησε συζήτηση με την περιφερείαρχη και τους συνεργάτες της, όπου δεν υπήρξε συμφωνία ως προς τα αιτήματα των φορέων, αλλά ορίστηκε νέα συνάντηση για την Παρασκευή 2 Οκτωβρίου.
Θεωρούμε ότι η συντονισμένη συνεργασία φορέων και συλλογικοτήτων και οι επικείμενες δράσεις για την προστασία του οικοσυστήματος των ρεμάτων που απέμειναν στην Αττική, θα συμβάλλουν ώστε και η διοίκηση (κεντρική, περιφερειακή, τοπική), 1) να εφαρμόσει τελικά την κείμενη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη διαχείριση του δημόσιου χρήματος χωρίς αδιαφανείς όρους και αδικαιολόγητα υψηλές τιμές 2) να πάψει πλέον να αντιμετωπίζει αναποτελεσματικά τα ρέματα ως εργοτάξια, αλλά ως πολυεπίπεδο φυσικό πλούτο που η προστασία του είναι απαραίτητη για την ποιότητα ζωής όλων.
ΤΑ ΡΕΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Καταγγελία – αίτημα
Στα μέσα του καλοκαιριού η Περιφέρεια Αττικής προκήρυξε διαγωνισμό για τον καθαρισμό των ρεμάτων της Δυτικής-Ανατολικής Αττικής και του Κεντρικού-Βόρειου-Δυτικού-Νότιου τομέα Αθήνας με τρεις διακηρύξεις ηλεκτρονικών δημοπρασιών υπό τον Κωδικό 45246410-0 του Κοινού Λεξιλογίου Δημοσίων Συμβάσεων (Common Procurement Vocabulary Code) με προϋπολογισμό 1.000.000€ κάθε μία. Η Περιφέρεια στη διακήρυξη έχει παντελώς αγνοήσει και αδικαιολόγητα παραλείψει την εφαρμογή βασικών νομικών διατάξεων όπως το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τα ρέματα (ρόλος και προστασία τους) καθώς και την αντιμετώπιση πλημμυρών. Ενδεικτικά παραλείπονται:
– Η εφαρμογή του Ν.1739/87 κατ’ εφαρμογή του Συντάγματος για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, με τον οποίο θεσμοθετείται, μεταξύ άλλων, η διαίρεση της χώρας σε 14 υδατικά διαμερίσματα.
– Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ σε εφαρμογή της οποίας εκδόθηκε ο Ν.3199/2003 για τον ορισμό των λεκανών απορροής και τον ορισμό των αρμόδιων Περιφερειών διαχείρισης των υδατικών πόρων.
– Τα ανωτέρω σε συνδυασμό με το ΠΔ 51/2007 και την ΚΥΑ 31822/1542/Ε103/21-7-2010 για το πλαίσιο διαχείρισης και αξιολόγησης κινδύνου πλημμύρας σε κάθε λεκάνη απορροής. Συνεπώς δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία για την πλημμύρα, τον κίνδυνο πλημμύρας και την επικινδυνότητα όπως ορίζονται, όχι από τη βούληση κάθε εμπλεκόμενου υπαλλήλου και ιδιώτη, αλλά από την κείμενη νομοθεσία.
– Η ΥΑ 9173/1642/1993 «Χαρακτηρισμός ως διατηρητέου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ρεμάτων, χειμάρρων, ρυακίων του Νομού Αττικής».
– Ο Ν.3010/2002 που αναφέρεται και ορίζει μεταξύ άλλων τις όχθες, τις γραμμές πλημμύρας των ρεμάτων και τις ζώνες προστασίας τους από τον Οργανισμό Αθήνας για τη προστασία του Αττικού τοπίου και τον ρόλο των ρεμάτων ως αντιπλημμυρικών αγωγών.
– Αποφάσεις του ΣτΕ (2656/99,4728/97,42/00,146/00,2470/09 κ.λπ.) σχετικά με: 1. την οριοθέτηση και λειτουργία των ρεμάτων ως οικοσυστημάτων, 2. την ιδιαίτερη προστασία τους που αποβλέπει στη διατήρηση της φυσικής τους κατάστασης και τη διασφάλιση της λειτουργίας τους, 3. τη λαθεμένη αντιμετώπιση του ρέματος μεμονωμένα και όχι ενιαία.
Επειδή οι τρεις διακηρύξεις αφορούν και υγροτότοπους που προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία και διεθνείς συμβάσεις, δηλώνουμε την αντίθεσή μας στις υπό δημοπράτηση συμβάσεις, για τους ακόλουθους λόγους: