Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 04/11/2023
Mετά τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου, η κυβέρνηση δείχνει τη διάθεση να προχωρήσει ένα βήμα περισσότερο την ιδέα του «επιτελικού κράτους», οδεύοντας στον «συγκεντρωτισμό» αρμοδιοτήτων.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται, ασφαλώς, δύο σημαντικά νομοσχέδια που αφορούν άμεσα την Αυτοδιοίκηση 1ου και 2ου βαθμού.
Το ένα έγινε ήδη νόμος με τις κυβερνητικές ψήφους στη Βουλή και αφορά την λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Καταργώντας Νομικά Πρόσωπα, Κοινωφελείς Επιχειρήσεις, Σχολικές Επιτροπές και αντικαθιστώντας τις δύο Δημοτικές Επιτροπές με μια ενιαία που θα πάρει πάνω της σχεδόν την πλειοψηφία των αρμοδιοτήτων, υποβαθμίζοντας κι άλλο τον ρόλο του Δημοτικού Συμβουλίου εις βάρος του δημόσιου διαλόγου και υπέρ του απόλυτου «κουμάντου» της πλειοψηφίας, υπό ένα απόλυτα δημοκεντρικό και δημαρχοκεντρικό μοντέλο. Ένας τρόπος λειτουργίας που ενέχει τους κινδύνους της απόλυτης εξάρτησης του δημάρχου από τις προθέσεις και διαθέσεις του κόμματος που κυβερνά, ενώ ουδείς είναι σε θέση ακόμη να προβλέψει ή να εκτιμήσει πόσο αποδοτική και ευέλικτη θα είναι η λειτουργία των Δήμων και η σχέση τους με τον πολίτη υπό αυτό το νέο συγκεντρωτικό μοντέλο.
Το άλλο θα έρθει σύντομα στη Βουλή και έχει να κάνει με την Πολιτική Προστασίας. Πρόκειται για το δεύτερο παρόμοιο νομοσχέδιο που φέρνει η Ν.Δ. από τη στιγμή που διαδέχθηκε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Το πρώτο ψηφίστηκε το 2020 και αν κρίνουμε από όσα τραγικά έχουμε ζήσει έκτοτε, με κόστος σε ανθρώπινες ζωές, ιδιωτικές και δημόσιες περιουσίες και περιβαλλοντικές καταστροφές τεράστιας έκτασης, θεωρήθηκε ανεπαρκές, με συνέπεια να έρχεται το καινούριο. Και τι έχουμε και σε αυτή την περίπτωση; Τη μεταφορά ακόμη περισσότερων αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η οποία, αν θα θέλαμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα, αντικατοπτρίζεται στο πολυσυζητημένο 112, το οποίο πλέον παίρνει πάνω του και τις ειδοποιήσεις για απαγόρευση κυκλοφορίας ή κλεισίματος σχολείων. Αρμοδιότητες που μέχρι πρότινος είχε η Περιφέρεια, σε συνεργασία με τους Δήμους. Φυσικά, μένει να δούμε αν αυτός ο συγκεντρωτισμός θα είναι αποτελεσματικός στο πεδίο, καθώς οι περισσότερες αρμοδιότητες μεγαλώνουν αυτόματα και την πολιτική ευθύνη του εκάστοτε υπουργού, αλλά και της κυβέρνησης εν γένει.
Κοινός παρονομαστής και των δύο νομοσχεδίων είναι το «στένεμα» των αρμοδιοτήτων, του εύρους δράσης και της ευελιξίας κυρίως των Δήμων, αλλά και των Περιφερειών, ενώ μένει στην πράξη να φανεί αν θα υπάρχουν επιπτώσεις και στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών στους πολίτες, ου μην και στη διαφανή και δημοκρατική λειτουργία της Αυτοδιοίκησης.
