Editorial – Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης
Έχουμε διανύσει πάνω από έναν χρόνο πλέον, κατά τον οποίο έχει έρθει στο προσκήνιο, λόγω της πανδημίας, η περίφημη έννοια της «ατομικής ευθύνης». Η οποία δέχθηκε σφοδρή κριτική, εφόσον οι περισσότεροι θεώρησαν ότι δεν μπορεί να αποτελεί πανάκεια σε μια κρίση, τη στιγμή που το κράτος δεν κάνει αυτά που πρέπει για να προστατέψει τους πολίτες του επαρκώς, σε μια τεράστια κρίση όπως αυτή που περνάμε.
Φυσικά, η «ατομική ευθύνη» είναι απαραίτητο, εκ των ων ουκ άνευ, συστατικό σε μια δημοκρατική Πολιτεία, προκειμένου αυτή να λειτουργεί εύρυθμα, ωστόσο δεν μπορεί να αποτελέσει απόλυτο καταφύγιο καθώς είναι το κράτος αυτό που (οφείλει να) εξασφαλίζει ευημερία, ελευθερία, ασφάλεια και προστασία σε συλλογικό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν στιγμές που όταν η ευθύνη του καθενός από μας μπροστά στο κοινωνικό καλό και την κρατική οντότητα, τότε τα πράγματα γίνονται απελπιστικά και σε κάνουν να αναρωτιέσαι τι μέλλον υπάρχει σε αυτόν τον τόπο.
Αφορμή για τον προβληματισμό αποτέλεσε το μπαράζ βανδαλισμών σε δημοτικές και δημόσιες περιουσίες που σημειώθηκαν το τελευταίο διάστημα. Όπως στο 3οΛύκειο Κηφισιάς, όπου μάλιστα η πρόκληση σοβαρών ζημιών (και δεν ήταν η πρώτη φορά) στις εκπαιδευτικές
εγκαταστάσεις συνοδεύτηκε και από απίστευτη κτηνωδία με αποτρόπαιη θανάτωση γατών στον περιβάλλοντα χώρο, τις οποίες τάιζαν οι φύλακες… Ή το πρόσφατο περιστατικό με το ανακαινισμένο ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ του Αστέρα στην Κάτω Πεύκη, το οποίο θα χρειαστεί εκ νέου δουλειά για να επανέλθει στην όμορφη εικόνα που απέκτησε μετά το «λίφτινγκ».
Αμφότερα τα περιστατικά προκάλεσαν την οργή δημάρχων, εκπαιδευτικών, γονιών και απλών κατοίκων, αλλά και πολλές απορίες για τα κίνητρα, τους σκοπούς και το είδος των ανθρώπων που αρέσκονται σε τέτοιες πράξεις. Κι εδώ φτάνουμε στο διακύβευμα της «ατομικής ευθύνης» και της επικινδυνότητάς της όταν μετατρέπεται σε «ατομική ανευθυνότητα». Στις παραπάνω περιπτώσεις, το σχολείο και το γήπεδο μπάσκετ συντηρούνται και ανακατασκευάζονται ή επισκευάζονται εν πολλοίς χάρη στα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη. Και για κάποιους αυτό δεν έχει την παραμικρή αξία: «Θα το σπάσουμε κι ας το ξαναφτιάξουν μωρέ, κι άμα λάχει το ξανασπάμε γιατί είμαστε μάγκες και μπορούμε».
Ό,τι είναι δημόσιο ή δημοτικό απαξιώνεται επειδή «είναι τσάμπα». Σαν τα γήπεδα ποδοσφαίρου. Που κάποτε οι χούλιγκανς τα έσπαγαν όταν ήταν δημόσια ή δημοτικά, αλλά όταν οι ομάδες τους έφτιαξαν δικά τους ιδιόκτητα, δεν τολμούν να αγγίξουν ούτε καρέκλα, άσε που αναλαμβάνουν οι ίδιοι την περιφρούρησή τους. Αυτό το μπέρδεμα στο μυαλό φέρνει και την ατομική ανευθυνότητα. Αν συνειδητοποιήσουν όλοι ότι η δημόσια περιουσία αποκτάται, συντηρείται, κατασκευάζεται ή ανακαινίζεται με δικά μας χρήματα, ακόμη και δια του φίλτρου των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ίσως να σταματήσει αυτό το θλιβερό φαινόμενο. Μαζί με την έλλειψη παιδείας, βεβαίως βεβαίως…
