Editorial – Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης
Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστημα για τη (μετ)εξέλιξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ειδικά μετά τον καταιγισμό νέων δεδομένων. Στην αρχή ήταν η απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για απλή αναλογική, στη συνέχεια οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης της Ν.Δ. που μεταβίβασε εξουσίες από το Δημοτικό Συμβούλιο στις επιμέρους επιτροπές και αναπτυξιακές εταιρείες «για να λειτουργήσουν οι Δήμοι ακόμη κι αν δεν υπάρχουν διοικήσεις απόλυτης πλειοψηφίας».
Και ήρθε η πανδημία: Τα ούτως ή άλλως υποβαθμισμένα Δημοτικά Συμβούλια συνεδριάζουν διαδικτυακά, η ουσία της τοπικής άμεσης δημοκρατίας έχει χάσει τη γεύση της, ενώ διάφορες «ανορθογραφίες» στον βωμό των έκτακτων διατάξεων αντιμετώπισης του Covid προκάλεσαν συζητήσεις για «κατάχρησή» τους από τις δημοτικές Αρχές.
Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα, η κοινωνική πολιτική και ευθύνη είναι το κύριο πεδίο στο οποίο οι Δήμοι πραγματικά ανταποκρίθηκαν στον ρόλο τους με εξαιρετικό τρόπο. Ως ο πιο άμεσος συνεκτικός δεσμός με την καθημερινότητα και τα προβλήματά της, τόσο κατά την οικονομική όσο και κατά την υγειονομική κρίση, έβαλε «πλάτη», με ουσιαστική στήριξη από το υπουργείο Εσωτερικών (να έλειπε το… ανέκδοτο με τις σχολικές μάσκες μόνο).
Η πρόσφατη απόφαση διάθεσης 2 εκατ. ευρώ από τους ΚΑΠ (τους πόρους δηλαδή που προορίζονται για τους Δήμους) στην ΕΕΤΑΑ από το υπουργείο Εσωτερικών, δίχως να έχει λόγο σε αυτό η καθ’ ύλην αρμόδια Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, έγινε δεκτή ως «επιβεβαίωση» της τάσης για μετατροπή των Δήμων σε ενός είδους «αναπτυξιακές Α.Ε.», με σταδιακή απεμπόληση του δημόσιου/δημοτικού/κοινωφελούς χαρακτήρα τους. Προκάλεσε δε μια εσωτερική «γαλάζια» ένταση, με την ΚΕΔΕ να ζητά την απόσυρσή της κάνοντας λόγο για υποβάθμιση της Αυτοδιοίκησης.
Η ένταση επιχειρείται να αμβλυνθεί με την πρόσκληση του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου για ουσιαστικό διάλογο για την επίτευξη μιας «πολυεπίπεδης διακυβέρνησης». Η ΚΕΔΕ λέει «ναι» μεν, αλλά ζητάει οικονομική αυτοτέλεια ως απαραίτητη προϋπόθεση και όχι περικοπή των πόρων, ειδικά στο κοινωνικό μέρος
. Δεν ξέρουμε πού θα καταλήξει αυτός ο διάλογος, ωστόσο το «πάθημα» με τις Δημοτικές Επιχειρήσεις και τις Α.Ε. στους Δήμους, που δημιούργησε ένα σωρό φακέλους για αιρετούς, οι περισσότεροι των οποίων θα ριχτούν στο καλάθι μετά την πρόσφατη τροπολογία μέσα στο νομοσχέδιο για την απόκτηση ιθαγένειας, θα πρέπει να αποτελούν το ιστορικό παράδειγμα ότι το όραμα για μια αυτοδιοίκηση που λειτουργεί με εταιρικά και όχι με πολιτικά κριτήρια, πολλώ δε μάλλον δίχως αυστηρό νομικό και θεσμικό πλαίσιο διαφάνειας και αποτελεσματικού ελέγχου, είναι πολύ εύκολο να μετατραπεί σε εφιάλτη για μια ακόμη φορά.
