Κάθε χρόνο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, η UNESCO και άλλοι διεθνείς φορείς και οργανισμοί, υιοθετούν αποφάσεις και εγκρίνουν ψηφίσματα που βασίζονται σε εθνικές ή διεθνείς συστάσεις, καθιερώνοντας δεκάδες Παγκόσμιες Ημέρες. Υπάρχει για παράδειγμα Παγκόσμια Ημέρα για το περιβάλλον, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη φτώχεια, τα ζώα, την ειρήνη, την ισότητα των φύλων, την τρίτη ηλικία και πολλές ακόμη – τόσο πολλές που ίσως δεν αρκούν οι ημέρες του χρόνου για να τιμηθούν, καθώς αριθμούν πάνω από τις ημέρες ενός ημερολογιακού έτους!
Εκείνες τις ημέρες, τα μέσα ενημέρωσης γεμίζουν με μηνύματα ευαισθητοποίησης και τα κοινωνικά δίκτυα πλημμυρίζουν από σχετικά συνθήματα και δηλώσεις από πολίτες, αιρετούς και εκπροσώπους της κεντρικής ή τοπικής εξουσίας. Ωστόσο, η ουσία χάνεται όταν η ευαισθητοποίηση περιορίζεται σε μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Οι Παγκόσμιες Ημέρες αποκτούν πραγματικό νόημα μόνο όταν λειτουργούν ως αφετηρία διαρκούς δράσης και όχι ως ετήσια υπενθύμιση που ξεχνιέται την επόμενη κιόλας μέρα.
Ο σκοπός αυτών των ημερών είναι να ενημερώνουν, να εμπνέουν και να κινητοποιούν. Δεν αρκεί, όμως, να «θυμόμαστε» την κλιματική κρίση μόνο στις 5 Ιουνίου ή τα δικαιώματα των γυναικών αποκλειστικά την 8η ημέρα του Μαρτίου. Τα προβλήματα αυτά είναι διαρκή, σύνθετα και παγκόσμια· απαιτούν συνέπεια, καθημερινές επιλογές και πολιτική πίεση. Αν οι πολίτες ευαισθητοποιούνται μόνο περιστασιακά, η αλλαγή παραμένει επιφανειακή και η πραγματικότητα δεν μεταβάλλεται.
Η ουσιαστική συμβολή μιας Παγκόσμιας Ημέρας είναι να φυτεύει έναν σπόρο αλλαγής που θα συνεχίσει να καλλιεργείται μέσα στη χρονιά. Για παράδειγμα, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος μπορεί να γίνει αφορμή να ξεκινήσει κάποιος την ανακύκλωση στο σπίτι, να μειώσει τη χρήση πλαστικού ή να συμμετέχει σε εθελοντικές δράσεις. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού μπορεί να εμπνεύσει σχολεία και κοινότητες να οργανώσουν εκπαιδευτικά προγράμματα όλο τον χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο, η ημερομηνία λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης, όχι ως προσωρινό ξέσπασμα ενδιαφέροντος.
Επιπλέον, οι Παγκόσμιες Ημέρες αποτελούν ευκαιρία λογοδοσίας και επανεκτίμησης. Κάθε χρόνο, οργανισμοί, κυβερνήσεις αλλά και κατά τόπους δημοτικές Αρχές μπορούν να παρουσιάζουν τι πέτυχαν και τι όχι, μετατρέποντας την ημέρα σε θεσμό αξιολόγησης και ανανέωσης της δέσμευσής τους. Έτσι, ο θεσμός θα αποκτήσει ανατροφοδότηση, βάθος και συνέχεια, αντί να παραμείνει ένα επικοινωνιακό γεγονός.
Στον πυρήνα τους, οι Παγκόσμιες Ημέρες υπενθυμίζουν ότι η αλλαγή δεν είναι υπόθεση μιας στιγμής, αλλά μιας στάσης ζωής. Μόνο όταν οι πολίτες μετατρέπουν την ευαισθησία σε καθημερινή δράση τότε οι ημέρες αυτές εκπληρώνουν τον σκοπό τους. Γιατί το πραγματικό νόημα της κάθε Παγκόσμιας Ημέρας είναι να ζούμε το μήνυμά της, όχι να το θυμόμαστε μία φορά τον χρόνο. Σε διαφορετική περίπτωση, θα μπορούσε να καθιερωθεί μια… Παγκόσμια Ημέρα Υπενθύμισης Δράσεων προκειμένου να τιμηθούν όλες οι Παγκόσμιες Ημέρες!
Αλλά κάτι τέτοιο περισσότερο θα θύμισε το χαρτάκι που κολλάμε πάνω στο ψυγείο για να σημειώσουμε τα ψώνια της εβδομάδας ή την υπενθύμιση που βάζουμε στο κινητό μας για να μην ξεχάσουμε κάποιο ραντεβού και λιγότερο θα ήταν μια πράξη με ουσιαστικό νόημα…
