Την αύξηση του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2024 κατά 900 εκατ. ευρώ ανακοίνωσαν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν οι συναρμόδιοι υπουργοί για την εξειδίκευση των ανακοινώσεων του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ σε σχέση με την ανάπτυξη και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας.
Με την αύξηση αυτή ο συνολικός προϋπολογισμός του ΠΔΕ διαμορφώνεται στα 13,1 δισ. ευρώ, από 12,2 δισ. και τα πρόσθετα κονδύλια όπως σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης προέρχονται από δύο πηγές: Πρώτον, την ανάπτυξη της οικονομίας που επιτρέπει την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου χωρίς αύξηση των φόρων. Και δεύτερον, την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με 11 διαφορετικές πρωτοβουλίες που είναι σε εξέλιξη και αποδίδουν συγκεκριμένα έσοδα τα οποία διατίθενται είτε για την ενίσχυση του εισοδήματος των ευάλωτων πολιτών, με τις δράσεις που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, είτε για την ενίσχυση του ΠΔΕ. «Η χώρα, τόνισε ο κ. Χατζηδάκης, πρέπει να στέλνει διαρκώς ισχυρό αναπτυξιακό μήνυμα. Δεν θέλουμε εκκρεμότητες στις δημόσιες επενδύσεις και δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην προώθηση της αναπτυξιακής διαδικασίας της χώρας».
Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης υπογράμμισε: «Η ανάπτυξη στη χώρα, που αποτυπώνεται σε όλους τους επίσημους ευρωπαϊκούς και διεθνείς δείκτες, και φέρνει την Ελλάδα στη 2η θέση στην Ε.Ε., δεν έτυχε, πέτυχε. Οι 500 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, που δημιουργήθηκαν από το 2019, οι επενδύσεις εταιρειών που είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές, αλλά και ο δημοσιονομικός χώρος, που με τη σειρά του οδηγεί στην περαιτέρω στήριξη της κοινωνίας και της καθημερινότητας των πολιτών, αποτελούν προϊόν της συστηματικής και αποτελεσματικής δουλειάς των κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη. Συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση, έτσι ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ, με βασικό εργαλείο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο, παρά το γεγονός ότι ανέρχεται ήδη στα 12,2 δισ. ευρώ- προϋπολογισμός ρεκόρ των τελευταίων 14 ετών- αυξάνουμε περαιτέρω, κατά 900 εκατ. ευρώ για το 2024, με την ετήσια αύξηση να προβλέπεται στο 10%-17% για τη διετία 2024-2026».
Για την υλοποίηση της αύξησης του ΠΔΕ θα κατατεθεί στη Βουλή συμπληρωματικός προϋπολογισμός.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου ο κ. Χατζηδάκης και ο κ. Παπαθανάσης παρουσίασαν αναλυτικά τις πρωτοβουλίες αρμοδιότητας του υπουργείου που θα υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα.
Ειδικότερα, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε τέσσερις δράσεις για Σύγχρονη και Ανθεκτική στις κρίσεις οικονομία που περιλαμβάνουν τα εξής:
Α. Υγιές τραπεζικό σύστημα που θα υπηρετεί την οικονομία
Στόχος είναι η ενίσχυση της ρευστότητας επιχειρήσεων και νοικοκυριών με ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών. Σε αυτό το πλαίσιο:
-Κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αίτηση για επέκταση του προγράμματος «Ηρακλής» κατά 1 επιπλέον δισ. ευρώ. «Περιμένουμε την θετική απάντηση της ΕΕ. Με την υλοποίηση του προγράμματος τα κόκκινα δάνεια των συστημικών τραπεζών θα κατέβουν στο μέσο όρο της ΕΕ. Είναι ένα ακόμη θετικό βήμα για το τραπεζικό σύστημα, θέλουμε ένα τραπεζικό σύστημα ανταγωνιστικό, με ανταγωνισμό και πρωτίστως υγιές», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης. Υπενθύμισε δε ότι με τη συμβολή του «Ηρακλή» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, έχουν μειωθεί από περίπου 40% τον Ιούλιο 2019 σε 7,5% τον Μάρτιο του 2024 ενώ συνολικά σε τράπεζες και servicers έχουν περιοριστεί από τα 92 δισ. ευρώ το 2019 σε 69 δισ. ευρώ το 2023.
-Προχωρά η επόμενη φάση στην αποεπένδυση της Εθνικής Τράπεζας ενώ Προηγήθηκε η αποεπένδυση σε Eurobank (1,4%), Alpha (8,98%), Εθνική (22%) και Πειραιώς (27%).
-Ολοκληρώνεται η συγχώνευση της Τράπεζας Αττικής και της Παγκρήτιας, οδηγώντας στον πέμπτο τραπεζικό πυλώνα και ενισχύοντας τον ανταγωνισμό σε επίπεδο καταθέσεων, χορηγήσεων και προμηθειών, με προφανή οφέλη για καταθέτες και δανειολήπτες.
Β. Κίνητρα για επενδύσεις στην καινοτομία καθώς και για εξαγορές – συγχωνεύσεις
«Προωθείται, όπως τόνισε ο κ. Χατζηδάκης, το πιο ανταγωνιστικό ίσως πλαίσιο φορολογικών κινήτρων στην ΕΕ για δαπάνες έρευνας, δημιουργείται η Startup Visa και εισάγονται δύο νέα κίνητρα για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων. Στόχος των παρεμβάσεων είναι να ενθαρρυνθεί η ανάληψη ρίσκου από τις επιχειρήσεις για επενδύσεις στην έρευνα, να ενισχυθεί η διασύνδεση των επιχειρήσεων με την ακαδημαϊκή κοινότητα και το οικοσύστημα startup και να κατευθυνθούν περισσότερες ξένες επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες».
Μέσω της νέας πρωτοβουλίας για την Startup Visa θα δίνεται άδεια παραμονής (κατά το πρότυπο της Golden visa) για επένδυση 250.000 ευρώ σε startup επιχείρηση που είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων (Elevate Greece), με προϋπόθεση τη δημιουργία
2 θέσεων εργασίας εντός του πρώτου έτους. Ήδη ισχύει η χορήγηση άδειας παραμονής για εισφορά κεφαλαίου, ύψους 400.000 ευρώ τουλάχιστον, σε επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα. «Δεν ενοχοποιούμε τις επενδύσεις σε ακίνητα, αλλά οι επενδύσεις δεν είναι μόνο σε ακίνητα. Είναι σίγουρα και στην παραγωγική οικονομία», τόνισε ο υπουργός.
Για τις εξαγορές – συγχωνεύσεις και την καινοτομία, πέρα από τα φορολογικά κίνητρα που θεσπίζονται, δημιουργούνται και πρόσθετα χρηματοδοτικά κίνητρα. Συγκεκριμένα, η δράση του ΕΣΠΑ ύψους περίπου 350 εκατομμυρίων για τη χρηματοδότηση του 50% του κόστους επενδύσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που πρόκειται να ανακοινωθεί σύντομα, θα προβλέπει περαιτέρω επιχορήγηση (+10%) για επενδύσεις από́ επιχειρήσεις που αποτελούν προϊόν συγχώνευσης. Επιπλέον δημιουργείται μέχρι το τέλος του έτους Patent Fund από́ την Ελληνική́ Αναπτυξιακή́ Τράπεζα μέσω του οποίου θα χρηματοδοτείται η απόκτηση διεθνούς πατέντας, καθώς και η ανάπτυξη ενός βιώσιμου προϊόντος (Minimum Viable Product) με βάση την πατέντα αυτή́.
Γ. Προώθηση της δημιουργίας Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου
Η δημιουργία του νέου ταμείου προβλέπεται στο νόμο για την αναδιάρθρωση του Υπερταμείου που ψηφίστηκε πρόσφατα. Πρόκειται για ένα νέο επενδυτικό εργαλείο, αντίστοιχο με εκείνα που λειτουργούν στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο θα επενδύει σε κρίσιμους κλάδους (ενδεικτικά: πράσινη μετάβαση, κυκλική και μπλε οικονομία – στρατηγικές υποδομές και δίκτυα – μεταφορές – τεχνολογία) που δεν καλύπτονται επαρκώς από υφιστάμενα funds αλλά έχουν προστιθέμενη αξία για την οικονομία. Το Ταμείο θα μπορεί να λειτουργεί και ως συνεπενδυτής με άλλα ταμεία, κυρίως με μειοψηφικές συμμετοχές. Το αρχικό επενδυτικό κεφάλαιο είναι 300 εκατ. ευρώ.
Το Υπερταμείο έχει προσλάβει την Blackrock η οποία θα εισηγηθεί στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έως το τέλος του μήνα για την πιο κατάλληλη εταιρική δομή και οργάνωση του νέου Επενδυτικού Ταμείου.
«Θέλουμε, τόνισε ο κ. Χατζηδάκης, να στείλουμε ένα μήνυμα ότι η χώρα αλλάζει και σε αυτό το επίπεδο».
Δ. Προστασία από φυσικές καταστροφές
Στόχος των πρωτοβουλιών είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας τόσο των νοικοκυριών και επιχειρήσεων όσο και του κρατικού προϋπολογισμού απέναντι τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών οι οποίες τα τελευταία χρόνια είναι συχνότερες και μεγαλύτερης έντασης σε σχέση με το παρελθόν. Ακολουθώντας καλές πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών υιοθετούνται οι εξής παρεμβάσεις:
1. Διπλασιάζεται από 10 σε 20 % η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ για κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ που ασφαλίζονται έναντι φυσικών καταστροφών.
2. Κατοικίες μεγαλύτερης αξίας που ασφαλίζονται θα συνεχίσουν να έχουν την έκπτωση 10 % του ΕΝΦΙΑ και θα πρέπει έως 1/6/2025 να έχουν ασφαλιστεί για φυσικές καταστροφές, διαφορετικά δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος.
3. Από 1/6/2025 όλες οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ θα πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές. Σήμερα το μέτρο ισχύει με όριο 2 εκατ. τζίρο και αφορά 17.000 νομικά πρόσωπα (το 5% του συνόλου των επιχειρήσεων) που έχουν το 87% των ακαθάριστων εσόδων του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας. Με τη μείωση του ορίου τζίρου στις 500.000 ευρώ το μέτρο επεκτείνεται σε 51.000 νομικά πρόσωπα (το 15% του συνόλου) που έχουν το 95% των ακαθάριστων εσόδων του συνόλου των επιχειρήσεων χώρας.
4. Από 1/1/2025 και με την ανανέωση ή τη σύναψη νέου ασφαλιστήριου συμβολαίου όλα τα οχήματα ιδιωτικής και επαγγελματικής χρήσης υποχρεούνται να είναι ασφαλισμένα και για φυσικές καταστροφές (το κόστος εκτιμάται σε 7 έως 13 ευρώ ετησίως).
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Ν. Παπαθανάσης
Εξάλλου, ο κ. Παπαθανάσης τόνισε μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση απορρόφησης των πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027, και στην 6η θέση αναφορικά με την απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με 47,9%, τη στιγμή που ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 33,8%. Εκτίμησε δε, ότι η θέση αυτή θα βελτιωθεί καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη δεκάδες έργα που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, στο σύνολο της Επικράτειας, ενώ θα προσμετρηθεί και η πληρωμή του 4ου αιτήματος, ύψους 1 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις, που εγκρίθηκε πρόσφατα από την Ε.Ε, ανεβάζοντας το ποσοστό στο 50,5%.
«Η εκπλήρωση των οροσήμων ταυτίζεται με μεταρρυθμίσεις», σημείωσε με νόημα ο κ. Παπαθανάσης, ο οποίος απάντησε και στις αιτιάσεις που φέρουν το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και το σύνολο των χρηματοδοτικών και επενδυτικών εργαλείων που έχει πλέον στη διάθεσή της η χώρα, να μην στηρίζουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Το σύνολο του ΕΣΠΑ κατευθύνεται στις ΜμΕ ενώ, στο πλαίσιο του ΤΑΑ, έχουν ήδη ενταχθεί σε προγράμματα επιδότησης, 347.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα, από τα 844 επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί, στο δανειακό σκέλος, τα 515, ήτοι ποσοστό 61%, προέρχονται από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Ανάλογη είναι η πραγματική εικόνα και αναφορικά με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας από το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, το πρώτο σχετικό πρόγραμμα στην Ε.Ε., ύψους 1,6 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του οποίου αναμένεται να δημιουργηθούν 4.000 νέες θέσεις εργασίας.
Σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των ΜμΕ και στη διεύρυνση της περιμέτρου δανειοδότησης τους από τραπεζικά ιδρύματα, διαδραματίζει και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, με τον συνολικό προϋπολογισμό των δανείων που χορηγεί, να ανέρχεται στα 3,9 δισ. ευρώ. Μόνο στο πλαίσιο του νέου Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ, τα δάνεια υπερβαίνουν τα 2,2 δις. ευρώ. Το 84% των δανείων από το Ταμείο Δανείων του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, χορηγείται σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, και το 81% σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών κάτω από 10 εκατ. ευρώ. Την ώρα που το 90,1% των δανείων του Ταμείου Εγγυήσεων του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, επίσης χορηγείται σε εταιρείες με λιγότερους από 50 εργαζόμενους και το 91,5% σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών κάτω από 10 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το 60% των δανείων αφορά σε επιχειρήσεις της Περιφέρειας. Στην ίδια κατεύθυνση, θα κινηθεί και το νέο Ταμείο Χαρτοφυλακίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, που θα υλοποιήσει η ΕΑΤ, στο πλαίσιο του οποίου αναμένεται να χορηγηθούν δάνεια ύψους 187 εκατ. ευρώ, με αποδέκτες πολύ μικρές και νεοσύστατες επιχειρήσεις, καθώς και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
