Πλούσιο είναι το αφιέρωμα που έχει ετοιμάσει το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς, για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το οποίο και παρουσιάζει θέματα που άπτονται της Λογοτεχνίας, της Αρχαιολογίας αλλά και του Τόπου που έζησαν, διέπρεψαν και μαρτύρησαν οι Έλληνες.
«Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας».
Ο φιλόλογος Θοδωρής Κοντάρας, παρουσιάζει ένα διαχρονικό οδοιπορικό στην Μικρασιατική Χερσόνησο της Ερυθραίας με τίτλο «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας».
Λίγα λόγια από τον ομιλητή για το θέμα:
«Ένα νοσταλγικό ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, στα τελευταία απομεινάρια της ερυθραιώτικης Ρωμιοσύνης, από το άπαρτο κάστρο και τις αιγαιοπελαγίτικες γειτονιές του Τσεσμέ ίσαμε τους απέραντους σιβρισαριανούς οπωρώνες και τα γοητευτικά ερείπια της Τέω. Τ’ αμμουδερά κατωπαναούσικα ακρογιάλια, το γραφικό λιμανάκι της Σκάλας και οι κλαζομενιακές σαρκοφάγοι, ο νωχελικός Γκιούλμπαξες, οι αρχαίες Ερυθρές και το νεότερο Λυθρί με την Αγιά-Ματρώνα του, το θλιβερό κουφάρι του Μελιού, οι μύλοι, τα λαμπρά αρχοντόσπιτα κι η Παναγιά τ’ Αλατσάτου, τα ρημαγμένα Βουρλά και το αγιαπαρασκευούσικο Ταλιάνι συνομιλούν μαζί μας σ’ ένα κλασικό μικρασιάτικο λακιρντί από τα χρόνια του μυθικού Ερύθρου ως τις απαίσιες μέρες εκείνου του φοβερού Σεπτέμβρη του ’22».
«Το 1922 και η Ελληνική Μυθοπλασία»
Στο πλαίσιο του κύκλου μαθημάτων «Ζητούμενα και Ζητήματα Λογοτεχνίας», η δημοσιογράφος και συγγραφέας Πόλυ Μηλιώρη παρουσιάζει το θέμα «Το 1922 και η Ελληνική Μυθοπλασία».
Η ίδια αναφέρει σχετικά:
«Μετά από 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, πάμπολλα αφηγήματα συνεχίζουν να γράφονται και πολλά θα είναι τα μυθιστορήματα, τα θεατρικά, τα κινηματογραφικά έργα που θα δουν το φως της δημοσιότητας την χρονιά που διανύουμε. Η διάλεξη με τον τίτλο «Το 1922 και η Ελληνική Μυθοπλασία» προσπαθεί να κατηγοριοποιήσει μερικά από τα έργα αυτά – παλαιότερα ως και σύγχρονα – ανάλογα με τη θεματική της πλοκής τους, με την εποχή της δημιουργίας τους και με τη σχέση των δημιουργών τους με την βίωση ή τον απόηχο του μεγάλου ιστορικού γεγονότος».
«Αρχαιολογικές έρευνες στη Μικρά Ασία κατά τα έτη 1921-1922»
Η Δρ Μαρία Χιδίρογλου, αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Τμήμα Συλλογών Αγγείων, Έργων Μεταλλοτεχνίας και Μικροτεχνίας, παρουσιάζει τις «Αρχαιολογικές έρευνες στη Μικρά Ασία κατά τα έτη 1921-1922», θέμα το οποίο εντάσσεται στον κύκλο μαθημάτων «Αρχαιολογία, Τέχνη, Πολιτισμός και Σύγχρονη Έρευνα», τον οποίο επιμελείται η Ειρήνη Πέππα – Παπαϊωάννου, ομ. καθηγήτρια Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ.
Λίγα λόγια από την ομιλήτρια για το θέμα:
«Μικρασιατική εκστρατεία, γνωστή στη διεθνή βιβλιογραφία ως Ελληνοτουρκικός πόλεμος, διήρκεσε από τον Μάιο 1919 μέχρι τον Οκτώβριο 1922, και κατ’ ουσία αποτέλεσε μία σειρά στρατιωτικών γεγονότων που επακολούθησαν τον διαμελισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918).
Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της σημερινής δυτικής Τουρκίας εκτενές αρχαιολογικό έργο από το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Ελληνικής Διοίκησης Σμύρνης, επικεφαλής του οποίου τέθηκε ως τον Νοέμβριο 1920 ο τότε Έφορος Αρχαιοτήτων Γεώργιος Π. Οικονόμος (1883-1951). Από τον Ιανουάριο 1921 έως τον Σεπτέμβριο 1922, στη θέση αυτή αποσπάστηκε ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Κουρουνιώτης (1872-1945), με βοηθό τον επιμελητή του Εθνικού Μουσείου Νικόλαο Λάσκαρι (+ 1924). Συνεργάτης του Κ. Κουρουνιώτη στη Μικρά Ασία υπήρξε και ο αρχαιολόγος Ευστράτιος Παρασκευαΐδης (1896-1969). Οι αρχαιολογικές έρευνες επικεντρώθηκαν στην Έφεσο, στη Νύσα του Μαιάνδρου και την περιοχή της, στις Κλαζομενές και αλλού.
Στην ανακοίνωση θα παρουσιαστούν οι παραπάνω αρχαιολογικές έρευνες, τα αποτελέσματα και ορισμένα από τα ευρήματά τους, σε συσχετισμό με το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο της περιόδου. Θα ανθολογηθούν επίσης αντιπροσωπευτικά γλυπτά, αγγεία, πήλινα ειδώλια και χάλκινα αγαλματίδια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με προέλευση από τη Μικρά Ασία, καθώς και σχετικά με το θέμα ψηφιοποιημένα αρχειακά τεκμήρια από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου και άλλες πηγές».
«Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ. Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922»
Μέσα από τον κύκλο μαθημάτων «Μαθήματα Σύγχρονης Ιστορίας» που επιμελείται ο ιστορικός και συγγραφέας Δρ. Βλάσης Αγτζίδης, ο συγγραφέας και στρατιωτικός αναλυτής Βασίλης Λουμιώτης, παρουσιάζει το θέμα «Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ. Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922».
Ο κ. Λουμιώτης σημειώνει σχετικά:
«Μετά την αποτυχία των επιχειρήσεων προς την Άγκυρα η Στρατιά Μικράς Ασίας εγκαταστάθηκε σε ένα εκτεταμένο μέτωπο που άρχιζε από τον κόλπο της Κίου, κάλυπτε τους συγκοινωνιακούς κόμβους του Εσκί Σεχίρ, του Αφιόν Καραχισάρ και του Ουσάκ και ακολουθώντας τη βόρεια όχθη του ποταμού Μαίανδρου κατέληγε στο Αιγαίο. Το αμυντικό μέτωπο που οργανώθηκε δεν διέθετε σε κανένα σημείο του εδαφικά πλεονεκτήματα που να εξασφαλίζουν τη διεξαγωγή της άμυνας υπό ευνοϊκές συνθήκες. Η Στρατιά Μικράς Ασίας διέθεσε το μεγαλύτερο μέρος της δύναμής της για την κάλυψη του μετώπου της και απέμεινε με ελάχιστες εφεδρείες. Το πλέον ευάλωτο τμήμα του μετώπου ήταν η αμυντική γραμμή, που κάλυπτε τον κόμβο του Αφιόν Καραχισάρ και έμεινε στην ιστορία με το όνομα η «Εξέχουσα του Αφιόν». Η δεξιά πτέρυγα της εξέχουσας, που κάλυπτε τις συγκοινωνίες του Νοτίου Συγκροτήματος Μεραρχιών προς τη Σμύρνη, αποτελούσε την αχίλλειο πτέρνα της όλης παράταξης της Στρατιάς. Η εξέχουσα του Αφιόν στερούνταν εφεδρείας. Υπ’ αυτές τις συνθήκες η Στρατιά Μικράς Ασίας ακυρώθηκε ως δύναμη στρατηγικού επιπέδου και μεταλλάχθηκε σε διοίκηση δυνάμεων προκαλύψεως, ανίκανη να αντιδράσει άμεσα και αποφασιστικά σε μία ισχυρή επίθεση του αντιπάλου. Επιπλέον αυτών, παραλείψεις και αποφάσεις που λήφθηκαν στη συνέχεια αποδυνάμωσαν το ηθικό και επιδείνωσαν επιχειρησιακά τη θέση της Στρατιάς. Η αδράνεια ενός έτους οδήγησε σε παραλυσία τη θέληση των ανώτατων διοικήσεων να αντιδράσουν αποφασιστικά όταν εκδηλώθηκε η τουρκική επίθεση».
Διαβάστε: «Διακαής πόθος και έντονη ανάγκη για την Κηφισιά, ένα Κέντρο Πολιτισμού»
