Παναγία των Παρισίων: Η καταστροφική πυρκαγιά και η νέα αρχή

Η Γαλλία θρηνεί. Η Παναγία των Παρισίων, ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία του κόσμου, βρέθηκε μια ανάσα πριν την ολική καταστροφή. Όλα ξεκίνησαν το απόγευμα της Δευτέρας 14 Απριλίου, όταν για πρώτη φορά ήχησε συναγερμός στις 18:20 (ώρα Γαλλίας, 19:20 Ελλάδας), αλλά όπως δήλωσε ο εισαγγελέας του Παρισιού, Remy Heitz, δεν αξιολογήθηκε σωστά. Είκοσι τρία λεπτά αργότερα ήχησε ο δεύτερος συναγερμός. Η πυρκαγιά άρχισε να εξαπλώνεται με ταχύτητα φωτός στην ξύλινη οροφή και στο ρολόι της πρόσοψης καταστρέφοντάς τα ολοσχερώς. Στο σημείο έσπευσαν πυροσβεστικές δυνάμεις, οι οποίες έδωσαν πολύωρη μάχη με τις φλόγες. Λίγο πριν από τις 10:00 το πρωί της Τρίτης 15 Απριλίου τέθηκε υπό έλεγχο η φωτιά, που παραλίγο να μετατρέψει σε στάχτη το μνημείο – ορόσημο για ολόκληρη τη χώρα όχι μόνο. Οι αρχές έχουν ήδη πάρει καταθέσεις από τους εργάτες που δούλευαν στην αναστήλωση του ναού.

«Φως» στα αίτια της καταστροφής

Πως ξεκίνησε η πυρκαγιά; Ουδείς γνωρίζει. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη. Μέχρι στιγμής οι Γαλλικές Αρχές έχουν πάρει καταθέσεις από περισσότερους από 30 εργαζόμενους, οι οποίοι συμμετείχαν στις εργασίες αναστήλωσης του ναού. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η φωτιά ξεκίνησε από τη βάση του βέλους που κατέρρευσε, στην πλευρά του Σηκουάνα. Ένα από τα ενδεχόμενα που επικρατεί τις τελευταίες ώρες είναι ότι η φωτιά προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα σε έναν από τους τρεις ανελκυστήρες που υπήρχαν στο σημείο. Να σημειωθεί ότι θεωρίες συνωμοσίας κατακλύζουν το διαδίκτυο και «μιλούν» για εγκληματική ενέργεια και εμπρησμό.

Τι σώθηκε από την πύρινη λαίλαπα

Πλήθη τουριστών και Γάλλων πολιτών παρακολούθησαν με αγωνία την διάσωση του εμβληματικού ναού και των θησαυρών του. Από την πυρκαγιά διασώθηκαν:

-Ο ακάνθινος στέφανος του Χριστού. Εικάζεται ότι προέρχεται από τον σταυρό στον οποίο σταυρώθηκε ο Ιησούς. Με καταγωγή από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, δόθηκε αρχικά στον Λουδοβίκο Θ’ το 1238 και μεταφέρθηκε στη συνέχεια στη Νοτρ Νταμ.

-Ο χιτώνας του Λουδοβίκου Θ΄ της Γαλλίας: Πρόκειται για ένα λινό ένδυμα, το οποίο εικάζεται ότι ανήκε στον μοναδικό Γάλλο βασιλιά που έγινε άγιος. Στέφθηκε το 1226, συμμετείχε στην έβδομη σταυροφορία και πέθανε κατά τη διάρκεια της 8ης σταυροφορίας, το 1270. Αγιοποιήθηκε το 1297. Επίσης απέκτησε τον ακάνθινο στέφανο.

-Τα δύο κωδωνοστάσια: Αποτελούσαν τις ψηλότερες κατασκευές στο Παρίσι πριν από την ολοκλήρωση του Πύργου του Άιφελ το 1889 και χτίστηκαν μεταξύ 1220 και 1240. Το ένα από αυτά είχε ανακατασκευαστεί τον 19ο αιώνα και κοσμείται από χάλκινα αγάλματα των δώδεκα Αποστόλων, μαζί με τα ζώα που τους συμβολίζουν

-Ο κόκορας του καμένου κωδωνοστασίου: Βρισκόταν στην κορυφή του περίφημου βέλους της Παναγίας των Παρισίων. Στο εσωτερικό του φυλάσσονταν, σύμφωνα με την Εκκλησία, λείψανα της Αγίας Γενεβιέβης και του Αγίου Διονυσίου, καθώς και ένα τμήμα από το Ακάνθινο Στεφάνι του Χριστού, τα οποία προστάτευαν τους Παριζιάνους. Είναι άγνωστο αν έχουν σωθεί ή όχι.

Μεταξύ των θησαυρών που διασώθηκαν από την πυρκαγιά είναι επίσης ο βόρειος ρόδακας, που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και ένα εκκλησιαστικό όργανο με 8.000 αυλούς, τα έργα τέχνης και οι θησαυροί του καθεδρικού, όπως η Επίσκεψη, ο μπαρόκ πίνακας του Ζαν Ζουβενέ (1716), η Πιετά του γλύπτη Νικολά Κουστού, πίσω από την Αγία Τράπεζα, με την Παρθένο να κρατά στην αγκαλιά της το σώμα του Ιησού μετά την Αποκαθήλωση, τα δεκαέξι αγάλματα των Αποστόλων και των Ευαγγελιστών, που κοσμούσαν τη στέγη. Οι τρεις ρόδακες, τα βιτρό που κατασκευάστηκαν τον 13ο αιώνα, γλίτωσαν παρά τις αρχικές φήμες που τα ήθελαν να έχουν διαλυθεί.

Τι χάθηκε ή αγνοείται

Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί οι εξής ζημιές – απώλειες:

-Το βέλος του καθεδρικού, ύψους 93 μέτρων, που είχε προστεθεί από τον αρχιτέκτονα Εζέν Βιολέ – Λε – Ντίκ το 1859 – 60, κατέρρευσε λίγο πριν τις 21:00 τη Δευτέρα 14/04.

‘Αγνοούνται:

– Η «κάθοδος από τον σταυρό»: Το γλυπτό του Νικολά Κουστό, ένα από τα πιο γνωστά γλυπτά του ναού που ήταν τοποθετημένο πάνω από το ιερό.

-«Η Παναγιά των Παρισίων»: Ένα από το σπουδαιότερα αγάλματα του ναού που απεικονίζει την Παναγία με τον Ιησού στην αγκαλιά της. Χρονολογείται στον 14ο αιώνα.

– Οι καμπάνες του καθεδρικού ναού όπως επίσης ο πίνακας του Θωμά του Ακινάτη, ο οποίος  δωρίστηκε στον ναό το 1974 και απεικονίζει τον Άγιο να πίνει νερό από την πηγή της σοφίας.

Δεν είναι γνωστό αν τελικά το τμήμα από τον Τίμιο Σταυρό και το καρφί έχουν διασωθεί.

Δωρεές για την ανοικοδόμηση

Ο πρόεδρος της χώρας Εμάνουελ Μακρόν με διάγγελμά του προς τον γαλλικό λαό δεσμεύθηκε ότι οι εργασίες αποκατάστασης του ναού θα διαρκέσουν πέντε χρόνια και τόνισε ότι ο καθεδρικός ναός θα γίνει πιο ωραίος από ότι ήταν. Στο πλαίσιο αυτό και με φόντο την έντονη δυσαρέσκεια των «κίτρινων γιλέκων» που κάνουν λόγο για επιλεκτική γενναιοδωρία, οι δωρεές που έχουν γίνει μέχρι στιγμής σχετικά με τα έργα αποκατάστασης των ζημιών, ξεπερνούν ήδη τα 750 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που κάνει τις Αρχές να ελπίζουν ότι θα υπάρξει περαιτέρω κινητοποίηση επιχειρηματιών αλλά και των πολιτών.

Η καταστροφή από ψηλά

Σε βίντεο από drone του Ruptly αποκαλύπτεται το μέγεθος της καταστροφής. Η Παναγία των Παρισίων παρέμεινε στη θέση της χάρη στην μεγαλειώδη προσπάθεια των πυροσβεστών, που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν τις φλόγες να φτάσουν στο ξύλινο πλαίσιο όπου βρίσκονται οι καμπάνες. «Ματωμένη» και ασταθής, αλλά ζει, λένε οι Γάλλοι, οι οποίοι παρακολουθούσαν την επιχείρηση σωτηρίας του ναού τραγουδώντας το «Ave Maria».

Η ιστορία του Nαού

Η Παναγία των Παρισίων, γνωστή και ως Νοτρ Νταμ ντε Παρί ή απλούστερα Νοτρ Νταμ, είναι ο μητροπολιτικός Ρωμαιοκαθολικός ναός της πόλης του Παρισιού, βρίσκεται στη νησίδα Σιτε ιλ ντε λα Σιτέ του ποταμού Σηκουάνα, στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας. Η κατασκευή του άρχισε το 1163 και τον θεμέλιο λίθο έθεσε ο Πάπας Αλέξανδρος Γ΄ και ο Βασιλεύς Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας. Ο Ναός αποπερατώθηκε περί τα μέσα του 13ου αιώνα. Το 1699 υπέστη ακρωτηριάσεις, με το δικαιολογητικό της επισκευής του. Τα πλέον άξια ιδιαίτερης προσοχής σημεία είναι η υπέροχη πύλη με τον υπεράνω αυτής τεράστιο ρόδακα και τις δύο εκατέρωθεν αυτής πύλες, τα περίφημα γλυπτά, τα δύο κωδωνοστάσια ύψους 68 μ. καθώς και ο εσωτερικός διάκοσμος με τα έξοχης υαλογραφικής τέχνης (βιτρώ) παράθυρα. Στις 2 Δεκεμβρίου 1804 στο Ναό αυτό στέφθηκε Αυτοκράτορας ο Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης. Με κέντρο δράσης το ναό αυτόν συνέγραψε ο Βικτόρ Ουγκώ το γνωστό κλασσικό πλέον μυθιστόρημα με το τίτλο Παναγία των Παρισίων. Η είσοδος στον καθεδρικό γίνεται από τρεις πύλες που είναι στολισμένες με περίτεχνα γλυπτά. Επίσης σε μεσαιωνικές τοιχογραφίες αναπαρίσταται ο βίος της Παρθένου, η Δευτέρα Παρουσία και η ζωή της Αγίας Άννας. Πάνω από τις πύλες βρίσκεται η στοά των βασιλέων της Ιουδαίας και του Ισραήλ.