Περί ταμπακέρας…
Πέρα από τις αψιμαχίες και τις όποιες δυσκολίες μπορεί να επικαλεσθεί κάποιος, η αλήθεια είναι ότι ενώ οι δημοτικές αρχές έρχονται και παρέρχονται, οι διαφημιστικές εταιρείες που παίζουν με τη ζωή μας αποδεικνύονται… διαχρονικές, αλωνίζοντας κυριολεκτικά το Μαρούσι. Ποια άλλη ερμηνεία να δώσει κάποιος στη δήλωση του δημάρχου ότι, «τη μία μέρα ξηλώνουμε πινακίδες και την άλλη πάνε κάποιοι και βάζουν καινούργιες»; Άρα, προς το παρόν, οι «νταβατζήδες» της διαφήμισης αποδεικνύονται ισχυρότεροι από τους αιρετούς, που ο λαός της πόλης επέλεξε για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Γιατί το ότι οι τελευταίοι είναι οι κύριοι υπεύθυνοι να «ξεκαθαρίσουν» το τοπίο είναι αναμφισβήτητο, όπως τουλάχιστον φαίνεται από τα δύο στοιχεία που παραθέτουμε παρακάτω.
Και ξεκινούμε με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (αριθμός 909/2007), στην οποία αναφέρονται τα εξής: «…Η αναφερόμενη στην προηγούμενη σκέψη διεθνής σύμβαση (σ.σ.: διεθνής σύμβαση για την οδική σήμανση και σηματοδότηση, που υπεγράφη στη Βιέννη στις 8/11/1968) επιβάλλει σύστημα σημάνσεως και σηματοδοτήσεως των οδών, με ενιαία-διεθνή χαρακτηριστικά το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ασφαλείας για τους χρήστες των οδών. Το σύστημα αυτό, για το οποίο υπεύθυνο είναι το κράτος, παραβλάπτεται όταν παρεμβάλλονται ξένα -και κυρίως προερχόμενα από την εμπορική διαφήμιση- αντικείμενα τα οποία προορίζονται να αποσπάσουν την προσοχή των οδηγών από τους κανόνες της οδικής κυκλοφορίας και να την κατευθύνουν προς αυτά. Εξ ου και η σύμβαση προτάσσει όλες τις διατάξεις περί των σημάτων κ.λπ., την υποχρέωση των συμβαλλόμενων κρατών να απαγορεύουν την τοποθέτηση στον ευρύτερο χώρο των οδών πάσας επιγραφής ή εγκαταστάσεως, που θα ηδύνατο να προκαλέσει σύγχυση με τις (δημόσιες) πινακίδες κυκλοφορίας, να προκαλεί θάμβωση στους χρήστες των οδών ή να τους αποσπά την προσοχή. Ειδικότερα, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ερμηνευομένων βάσει και των δεδομένων της κοινής πείρας, αποκλείεται εν πάση περιπτώσει η τοποθέτηση τέτοιων πινακίδων διαφημίσεων και δη μεγάλων διαστάσεων επί του οδοστρώματος της οδού ή του πεζοδρομίου.
Επομένως, οι ανωτέρω διατάξεις των εδ. γ' και δ' της παρ. 1 άρθρου 11 του Ν. 2696/1999, επιτρέπουσες κατ' αρχήν την εγκατάσταση διαφημίσεων επί του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων οδών ευρισκομένων εντός κατοικημένων περιοχών (με όριο ταχύτητας μέχρι 70 χιλ./ώρα) και αναγνωρίζοντας στη διοίκηση τη δυνατότητα χορηγήσεως αδειών εγκαταστάσεως διαφημίσεων και στους ανωτέρω χώρους είναι αντίθετες προς την ως άνω διεθνή σύμβαση και ως εκ τούτου ανίσχυρες. Τούτο ενισχύεται και από το ότι οι διατάξεις των εδαφίων αυτών καταργήθηκαν ρητώς με το εδάφιο θ' της παρ. 12 του άρθρου 13 του Ν. 3212/2003 (Α' 308) με τη σκέψη, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, ότι εθεωρούντο κατηργημένα από τις ειδικότερες και αυστηρότερες διατάξεις του Ν. 2496/2001 (Α' 224), ο οποίος ερρύθμιζε τα θέματα υπαιθρίου διαφημίσεως. Από τις παρατεθείσες διατάξεις προκύπτει περαιτέρω, ότι, εφόσον υφίστανται σε πεζοδρόμια των οδών του εδαφίου γ' του άρθρου 11 του Ν. 2696/1999 διαφημιστικές πινακίδες κατά παράβαση των ορισμών της διεθνούς συμβάσεως, γεννάται υποχρέωση αφαιρέσεώς τους, εξαλείψεώς τους ή θέσεώς τους εκτός λειτουργίας κατά τον πρώτο λόγο από τον δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας εντός των διοικητικών ορίων του οποίου δήμου ή κοινότητας κείνται οι εν λόγω πινακίδες και κατά δεύτερο λόγο από την κρατική διοίκηση (αρμόδιο όργανο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ ή της Περιφέρειας)…».
Στη δε αρχή της σχετικής απόφασης, το Συμβούλιο της Επικρατείας ξεκαθαρίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα για την ελληνική νομοθεσία στο ζήτημα της υπαίθριας διαφήμισης, αναφέροντας επί λέξει:
«…Η ευθύνη του Δημοσίου κατ' άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικος δεν γεννάται από την ψήφιση και κύρωση νόμου από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας καθώς και από την παράλειψη των οργάνων αυτών να νομοθετήσουν, πλην εάν ο νόμος ή η παράλειψη της νομοθετήσεως ευρίσκονται σε αντίθεση προς υπερκείμενους κανόνες δικαίου, όπως είναι οι διατάξεις του Συντάγματος και οι διατάξεις των διεθνών συμβάσεων, οι οποίες από της επικυρώσεώς τους διά νόμου υπερισχύουν, κατ' άρθρο 28 του Συντάγματος, των απλών νόμων (ΣτΕ 1141/1999 7μελής)».
Η εγκύκλιος Νάκου
Το δεύτερο στοιχείο αφορά σε εγκύκλιο (34/23-5-2007) που απέστειλε το υπουργείο Εσωτερικών προς τους Δήμους (με την υπογραφή του υφυπουργού Αθανασίου Νάκου) και στην οποία, αφού γίνεται αναφορά στο νομικό πλαίσιο που διέπει την υπαίθρια διαφήμιση, αναφέρονται τα εξής:
«Οι ΟΤΑ και οι αρμόδιες διευθύνσεις των Περιφερειών, τηρώντας με ακρίβεια τον προβλεπόμενο τύπο διοικητικών διαδικασιών, θα πρέπει να μεριμνούν για την αφαίρεση/αποξήλωση κάθε διαφημιστικής πινακίδας ή πλαισίου που διαπιστώνεται ότι έχει τοποθετηθεί κατά παράβαση των διατάξεων που ισχύουν για την υπαίθρια διαφήμιση (ΚΟΚ, Ν. 2946/2001, ΚΥΑ 52138/2003 κ.λπ.), αξιοποιώντας κατάλληλα τη σχετική πληροφόρηση από τις αστυνομικές υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να επιβάλλουν πρόστιμα στους διαφημιστές, σε όσους παραχώρησαν χώρο για την τοποθέτησή τους σε κτίσματα, οικόπεδα ή γήπεδα, στους διαφημιζόμενους και εν γένει σε όσους μισθώνουν και εκμεταλλεύονται χώρους υπαίθριας διαφήμισης, κατά παράβαση των κείμενων διατάξεων (άρθρο 8 και 9 του Ν. 2946/2001).
Και παρακάτω, η ίδια εγκύκλιος επισημαίνει: «Στην περίπτωση που αυτές (σ.σ.: πινακίδες) έχουν τοποθετηθεί σε δημοτικούς, κοινοτικούς ή κοινόχρηστους χώρους, που δεν καθορίσθηκαν για την προβολή υπαίθριας διαφήμισης ή όταν δεν αναγράφονται επ' αυτών η επωνυμία και η διεύθυνση του διαφημιστή ή του διαφημιζόμενου και ο αριθμός της χορηγηθείσης από τον ΟΤΑ άδειας, θεωρούνται ρύποι και απομακρύνονται άμεσα, κατά τις σχετικές διατάξεις των οικείων κανονισμών».
Και σε άλλο σημείο της η εγκύκλιος αποφαίνεται: «Οι δαπάνες αφαίρεσης, οι δαπάνες αποκατάστασης του χώρου και κάθε άλλη συναφής δαπάνη πρέπει να καταλογίζονται σε βάρος των υπαιτίων και να επιδιώκεται η είσπραξη του συνόλου των οφειλών τους (πρόστιμο και καταλογισθείσα δαπάνη), σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων».
Νομίζουμε ότι, μετά την παράθεση των παραπάνω, οποιοσδήποτε δικός μας σχολιασμός περί ευθυνών περιττεύει…
