Σήμερα το απόγευμα το Μαρούσι αλλά και όλη η Ελλάδα αποχαιρετά τον μεγάλο δάσκαλο του ελληνικού Θεάτρου Σκιών, έναν από τους κορυφαίους λαϊκούς καλλιτέχνες, τον Ευγένιο Σπαθάρη.
Την Τετάρτη στις 10:00 π.μ η σορός του εκλιπόντος θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Σπαθάρειο Μουσείο Σκιών του Δήμου Αμαρουσίου (Βασ. Σοφίας και Δ. Ράλλη- Πλατεία Κασταλίας).
Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί στις 4 το απόγευμα στη Μητρόπολη Αμαρουσίου (Κοιμήσεως Θεοτόκου και Μητροπόλεως).
Ο μεγάλος αυθεντικός δημιουργός μας θα κηδευτεί στο κοιμητήριο Αμαρουσίου με δαπάνη του υπουργείου Πολιτισμού, ενώ ο Δήμος Αμαρουσίου παραχωρεί στην οικογένειά του την τελευταία κατοικία του εκλιπόντος, δίπλα στον μεγάλο Έλληνα μαραθωνοδρόμο, τον Σπύρο Λούη, τιμής ένεκεν για τη μακρόχρονη προσφορά του στον πολιτισμό και τη λαϊκή μας παράδοση.
«Θα τον τιμήσουμε»
Ο δήμαρχος Αμαρουσίου Γιώργος Πατούλης, σε δηλώσεις του επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι ο Δήμος Αμαρουσίου θα τιμήσει τη μνήμη του Ευγένιου Σπαθάρη, κρατώντας ζωντανό το έργο του για τις επόμενες γενιές, με σειρά πρωτοβουλιών του. Αναλυτικά η δήλωσή του έχει ως εξής:
«Ο Δήμος Αμαρουσίου με ιδιαίτερο σεβασμό και αγάπη θα αποδώσει όλες τις τιμές που αρμόζουν στον Ευγένιο Σπαθάρη για την πολύπλευρη προσφορά του στη διατήρηση και ανάδειξη του λαϊκού μας πολιτισμού.
Με σειρά εκδηλώσεων θα κρατήσουμε ζωντανή την τέχνη που με μεράκι υπηρέτησε ο Ευγένιος Σπαθάρης και κατάφερε να την κάνει γνωστή σε ολόκληρο τον κόσμο.
Θα ζητήσουμε από το υπουργείο Πολιτισμού να αναλάβει την αναπαλαίωση του διατηρητέου στην πλατεία Ηρώων, ιδιοκτησίας του Δήμου Αμαρουσίου, για τη δημιουργία μόνιμης στέγης του Σπαθάρειου Μουσείου Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου, όπως άλλωστε είχα υποσχεθεί στον λαϊκό μας δημιουργό. Το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου είναι η παρακαταθήκη του Ευγένιου Σπαθάρη στις επόμενες γενιές».
Όσοι τον γνωρίσαμε…
Ο αείμνηστος Ευγένιος Σπαθάρης ήταν ένας γνήσιος καλλιτέχνης και αληθινός εκφραστής της ελληνικής παράδοσης, μα πάνω απ’ όλα η προσωποποίηση της ανθρωπιάς και της απλότητας για όσους τον γνώριζαν καλά εδώ στο Μαρούσι.
Ο «δάσκαλος», όπως τον αποκαλούσαμε πολλοί όταν τον βλέπαμε να περπατά στους δρόμους της πόλης μας, είχε γεννηθεί στην Κηφισιά, το 1924 και από μικρός έδειχνε ότι ήταν ένα ανήσυχο, ερευνητικό πνεύμα αλλά και ένα πολύπλευρο ταλέντο.
Αφιερώθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στο θέατρο σκιών, όταν οι άσχημες συνθήκες της γερμανικής Κατοχής, ήταν πλέον βέβαιο ότι δεν θα του επέτρεπαν να ακολουθήσει τον τομέα της αρχιτεκτονικής, που επίσης αγαπούσε.
Ο Ευγένιος Σπαθάρης, που παρουσίασε ένα πολυποίκιλο έργο, ξεκίνησε την καριέρα του το 1942 και από το 1945 έως το 1950, περιοδεύει δίνοντας παραστάσεις σε πολλά θέατρα και κινηματογράφους της Ελλάδας. Στόχος του ήταν να ανεβάσει πολύ ψηλά τον Καραγκιόζη, τόσο ως σημαντικό ελληνικό και παραδοσιακό θέαμα όσο και ως εξαιρετικό είδος τέχνης και τεχνικής και το πέτυχε με τέτοια προσοχή και ευλάβεια απέναντι στην τέχνη, που ο Καραγκιόζης δεν έχασε ούτε την ελληνικότητά του, αλλά ούτε τη γνήσια λαϊκότητα που εκπροσωπεί.
Πολυποίκιλο ταλέντο
Πραγματοποίησε αμέτρητες παραστάσεις για τον ελληνικό λαό, στον οποίο άλλωστε ανήκει ο Καραγκιόζης του. Πρέπει, δε, να υπογραμμισθούν η εικοσάχρονη συμμετοχή του στα «Κρυστάλλεια» της Πεντέλης, η μακρόχρονη παρουσία του στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, καθώς και οι εμφανίσεις του στα «Δημήτρια» που οργανώνονταν στη συμπρωτεύουσα
Το 1962 ο Ευγένιος Σπαθάρης ηχογράφησε όλες τις κλασικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Columbia, και έτσι κυκλοφόρησαν οι πρώτοι δίσκοι του. Tο 1966, οπότε δημιουργήθηκε ο κρατικός Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης -η νυν ΕΡΤ- ξεκίνησε με τον Καραγκιόζη του Σπαθάρη, ο οποίος συνεχίστηκε έως το 1992.
Σημαντική υπήρξε η κυκλοφορία των εικονογραφημένων τευχών του Ε. Σπαθάρη με Καραγκιόζη (1900 και 1970) και η επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου του «Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων» (1979).
Στο θέατρο
Αξιόλογη επίσης, υπήρξε και η δράση του στον τομέα του θεάτρου, καθώς σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε με τεράστια επιτυχία τον «Μέγα Αλέξανδρο» με το Ελληνικό Χορόδραμα (1950), επίσης τον «Μέγα Αλέξανδρο» συνεργαζόμενος με την Σοφία Βέμπο (1954), «Το ταξίδι» του Γ. Θέμελη (1965), τον «Καραγκιόζη Δικτάτορα» του Γ. Γιαννακόπουλου (1969), «Το μεγάλο μας τσίρκο» του Ι. Καμπανέλλη (1972), τον «Καραγκιόζη παρά λίγο Βεζύρη» του Σκούρτη, «Τα Καραγκιοζέικα» του Ρώτα κ.ά.
Το 1980 ανέβασε διασκευασμένους τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, που αμέσως κυκλοφόρησαν και σε δίσκο και την ίδια χρονιά στο Φεστιβάλ Ιθάκης πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας για το έργο «Ο Τιλάλης» του Μιχάλη Μπουρμπούλη. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1998, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τσαρούχη, επανέφερε με πολύ μεγάλη επιτυχία στη σκηνή, την επινόηση του πατέρα του, την «ολόσωμη αποθέωση», ανεβάζοντας το ηρωικό έργο «Αθανάσιος Διάκος».
Τέλος, το 1999 γράφει και σκηνοθετεί στη Ρόδο το έργο «Σκιών Καμώματα», που συνέχισε να το παρουσιάζει σε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.
