Μετά την πανδημία του κορωνοϊού το Θέατρο (όπως και όλες οι Τέχνες) σε παγκόσμια βάση προσπαθεί να βρει την περπατησιά του και να σχεδιάσει την επόμενη ημέρα. Θεατρικοί χώροι με μειωμένη χωρητικότητα, παραστάσεις με ολιγομελή καστ, πρωτόκολλα υγιεινής και ασφάλειας που ευτυχώς τηρούνται στο έπακρο είναι, πλέον, η νέα πραγματικότητα.
Σε αυτήν την πρωτόγνωρη για όλους μας κατάσταση οι ηθοποιοί καλούνται τόσο να χαρίσουν «άρτον και θεάματα» στον λαό, όσο και να διατηρήσουν ψηλά τον πήχη της Τέχνης τους. Το ίδιο κάνει και ο σημερινός μας καλεσμένος, ο οποίος θεωρείται -και όχι άδικα – ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του.
Ο Στέλιος Μάινας, λίγες ημέρες πριν ανέβει στην θεατρική σκηνή του Κηποθέατρου στου Παπάγου (7 Σεπτεμβρίου) και του θεάτρου «Αλίκη Βουγιουκλάκη» στα Βριλήσσια (15 Σεπτεμβρίου), μας μιλάει για το τρυφερό και επίκαιρο έργο του Bruce Gooch, στο οποίο πρωταγωνιστεί με τη σύζυγό του Κάτια Σπερελάκη, εκφράζει την ανησυχία του για το μέλλον του επαγγέλματος του ηθοποιού, αποκαλύπτει τα θεατρικά του σχέδια (πάντα… κορωνοϊού επιτρέποντος) και μιλάει για το νέο του συγγραφικό εγχείρημα.
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Φέτος το καλοκαίρι ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχετε στην παράσταση του Φεστιβάλ Αθηνών «Bάκχες». Τι μεσολάβησε και άλλαξαν τα σχέδιά σας;
Είναι αυτό που λένε «όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει». Οι «Βάκχες» πήραν μετάθεση για το καλοκαίρι του 2021. Μια τόσο μεγάλη παραγωγή των 25 ατόμων δεν θα άντεχε σε αυτήν την κρίση. Ευτυχώς που η παραγωγή ακυρώθηκε πριν ξεκινήσει, γιατί διαφορετικά θα μιλάγαμε για καταστροφή. Η ακύρωση των «Βακχών» στάθηκε η αφορμή να ανεβάσουμε ξανά τον «Κήπο» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά.
Πρόκειται για ένα υπέροχο έργο του Bruce Gooch που είχαμε παίξει στο «Από Μηχανής Θέατρο» πριν από δυο χρόνια. Ένα πιο… ασφαλές έργο, με δυο άτομα επί σκηνής και παράλληλα ένα έργο τρυφερό, ανθρώπινο και άκρως επίκαιρο, που μιλάει για τη μνήμη και την αλληλεγγύη των ανθρώπων. Το πόσο, δηλαδή, έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον.
Θα μας συστήσετε τους δυο ήρωες του «Κήπου»;
Ο Μπάρι, ένας μονήρης, χωρισμένος και αλκοολικός βετεράνος του Βιετνάμ, οικοδόμος στο επάγγελμα, αναρρώνει μετά από εγχείρηση στο γόνατό του, όταν εμφανίζεται στο σπίτι του η Λουίζ για να τον βοηθήσει τις πρώτες ημέρες μετά το χειρουργείο. Η υποδοχή που της γίνεται είναι άθλια και αγενής, με αποτέλεσμα εκείνη να φύγει πανικόβλητη.
Ο Μπάρι αντιλαμβάνεται το λάθος του και προσπαθεί να της ζητήσει συγγνώμη. Συναντάει τη Λουίζ στο Central Park κρατώντας της ένα μικρό δώρο. Ένα αναπάντεχο γεγονός που δεν είναι άλλο από ένα πρόβλημα υγείας (της Λουίζ αυτή τη φορά), κάνει τον Μπάρι να γίνει αρωγός της. Στο έργο υπάρχει μια μεγάλη ανατροπή, όπως υπάρχει και στη ζωή. Μια ανατροπή που επιβεβαιώνει το θεώρημα πως όλοι χρειαζόμαστε τους πάντες. Κανείς δεν περισσεύει.
Η συνύπαρξη δυο εντελώς αντίθετων μεταξύ τους προσωπικοτήτων είναι μια γνώριμη συνθήκη για το θέατρο. Θεωρείτε ότι αυτό που λένε «τα ετερώνυμα έλκονται» έχει βάση;
Σαφέστατα. Και ο λόγος είναι ότι συμπληρώνει ο ένας τον άλλον. Και στη ζωή και στη σκηνή. Τα αντίθετα δημιουργούν τις συνθήκες για να προχωρήσει η δράση και ενισχύουν το ενδιαφέρον του κοινού.
Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με τον συγγραφέα του έργου;
Με τον Αμερικανοκαναδό συγγραφέα Bruce Gooch, ο οποίος είναι και ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης, γνωριστήκαμε τυχαία. Μας εμπιστεύτηκε το έργο του, το οποίο έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στην Ελλάδα, ενώ ακολούθησε και άλλη πρεμιέρα στα Αγγλικά με αγγλικούς υπότιτλους, στην οποία έπαιξε και ο ίδιος. Η παράστασή μας είναι υπό την εποπτεία της πρεσβείας του Καναδά. Έχουμε την ελπίδα ότι η συνεργασία μας θα έχει και συνέχεια με μια νέα ελληνοκαναδέζικη σύμπραξη.
Τι άνθρωπος είναι ο Bruce Gooch;
Μοιάζει με τον ήρωα του έργου του. Οι συγγραφείς μεταφέρουν τα προσωπικά τους βιώματα στα έργα τους και πάνω κάτω είναι αναγνωρίσιμοι. Είναι ένας πολύ τρυφερός άνθρωπος, αλλά ότι έχει να σου πει θα στο πει… κατάμουτρα!
Επί σκηνής συμπράττετε με τη σύζυγό σας Κάτια Σπερελάκη, η οποία υπογράφει και τη μετάφραση του έργου. Είναι ένα μαξιλάρι ασφαλείας το να συνυπάρχεις με έναν δικό σου άνθρωπο επί σκηνής;
Σίγουρα. Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο τολμήσαμε να κάνουμε την καλοκαιρινή περιοδεία είναι ότι μας διασφαλίζει καλές υγειονομικές συνθήκες. Ήταν ωραίο που οι πρόβες μας έγιναν χωρίς να φοράμε μάσκες (γελάει).
Αυτή τη στιγμή οι παραστάσεις γίνονται σε ανοιχτά θέατρα που σημαίνει ότι ο κίνδυνος για τη μετάδοση του κορωνοϊού είναι μικρότερος. Τι προβλέπετε ότι θα γίνει από τον χειμώνα;
Θέλω να τονίσω ότι το θέατρο είναι ένας ασφαλής υγειονομικά χώρος καθώς τηρούνται όλα τα αναγκαία μέτρα. Τα θέατρα έχουν πληρότητα 40-50%, διατηρούνται οι αποστάσεις μεταξύ των θεατών, υπάρχουν δυο έξοδοι, καθώς και ταξιθεσία, ώστε να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός, ενώ η απόσταση της σκηνής από τους πρώτους θεατές είναι πάνω από 4 μέτρα. Μακάρι τα μέτρα ασφαλείας και στις υπόλοιπες κοινωνικές εκδηλώσεις να τηρούνταν όπως στο θέατρο.
Ως προς το τι πρόκειται να συμβεί από τον προσεχή Οκτώβριο στον χώρο μας, είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Ένα θέατρο κλειστό ή με ελάχιστους θεατές, προσωπικά με τρομάζει. Εννοείται πως προτεραιότητά μας ως καλλιτέχνες είναι η υγεία του κόσμου και μετά η επαγγελματική μας θέση. Μόνο όταν το περιβάλλον είναι ασφαλές επιτρέπουμε στους θεατές να έρθουν να μας δουν.
Ανησυχείτε για το μέλλον του επαγγέλματος;
Απολύτως. Τόσο για το βραχυπρόθεσμο (λόγω κορωνοϊού), όσο και για το μακροπρόθεσμο. Πέρα, όμως, από το καλλιτεχνικό κίνημα είμαστε και επαγγελματίες – ασκούμε ένα επάγγελμα. Τον προηγούμενο χρόνο το 26% του ΑΕΠ της Ε.Ε. προήλθε από τις παραστατικές τέχνες, κάτι που σημαίνει ότι εμείς οι καλλιτέχνες προσφέρουμε στην οικονομία του τόπου μας. Έχουμε, λοιπόν, δικαιώματα και η Πολιτεία έχει υποχρεώσεις απέναντί μας. Όταν βρισκόμαστε σε ανάγκη, οφείλει να γίνει αρωγός στα προβλήματά μας.
Είστε ικανοποιημένος από τα μέτρα που ανακοίνωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για τους καλλιτέχνες την περίοδο του κορωνοϊού;
Πάντα βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Κατ’ αρχάς, η πρόθεση ήταν αγαθή, αλλά από τις προθέσεις μέχρι την υλοποίηση ενός σχεδίου υπάρχει διαφορά. Αναμένουμε, λοιπόν, να υλοποιηθούν αυτά που είπε η υπουργός. Βεβαίως, δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι από την πρόβλεψη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού, γιατί μόνο λίγοι ηθοποιοί κατάφεραν να πάρουν το επίδομα των 800 και των 534 ευρώ. Ο ηθοποιός είναι ένα κατ’ εξοχήν εποχικό επάγγελμα. Δεν εντασσόμαστε καν στην κατηγορία των τουριστικών επαγγελμάτων και της εστίασης. Είμαστε ακόμα πιο έωλοι επειδή δεν έχουμε καμία προκαθορισμένη εργασιακή βάση.
Πώς ακούσατε την είδηση για δημιουργία μητρώου καλλιτεχνών που εξήγγειλε η κυβέρνηση;
Είναι ένα θετικό βήμα. Πρέπει να δημιουργηθεί μητρώο για όλους τους επαγγελματίες του Θεάτρου και γενικότερα των Τεχνών, αλλά και να θεσπιστούν και να θεσμοθετηθούν όροι και κανόνες για την κατηγοριοποίηση όλων αυτών των επαγγελμάτων.
Τον χειμώνα είναι προγραμματισμένο να ανέβει στο θέατρο Βεάκη η παράσταση «Κάποτε στο Βόσπορο», στην οποία θα πρωταγωνιστείτε. Τι μπορείτε να μας πείτε γι’ αυτή τη δουλειά;
Πρόκειται για το καινούργιο έργο του Άκη Δήμου σε σκηνοθεσία Σοφίας Σπυράτου με ένα μεγάλο επιτελείο ηθοποιών (Δάνης Κατρανίδης, Δημήτρης Πιατάς, Ευαγγελία Μουμούρη, Ελένη Καρακάση, Θεοφανία Παπαθωμά, Ντίνος Σπυρόπουλος, Ιωάννης Παπαζήσης και Αναστασία Παντούση). Καλώς εχόντων των πραγμάτων και κορωνοϊού επιτρέποντος, θα είμαστε σε αυτή τη μεγάλη μουσικοθεατρική παραγωγή που ετοιμάζουν οι αδερφοί Τάγαρη.
Βρισκόμαστε πάνω από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο για να παρακολουθούμε τις εξαγγελίες της Πολιτείας σχετικά με τις εξελίξεις για τον κορωνοϊό. Το πρώτιστο είναι να δούμε πώς θα μπορέσουμε να βγούμε υγιείς και όρθιοι από αυτή τη σοβαρή υγειονομική και οικονομική κρίση.
Πώς βιώνετε εσείς το τελευταίο εξάμηνο σε ότι έχει να κάνει με την πανδημία που χτύπησε και την πόρτα μας;
Από τον Μάρτιο και μετά ζούμε ένα θρίλερ. Και εργασιακό – επαγγελματικό αλλά και προσωπικό – υγειονομικό. Την περίοδο της καραντίνας την αντιμετώπισα κι εγώ όπως όλος ο κόσμος. Ξέρετε, εμείς οι καλλιτέχνες γνωρίζουμε από αυτοαπομονώσεις, αλλά εδώ μιλάμε για έναν καθολικό και αναγκαστικό εγκλεισμό. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Είναι δραματικό να σε αναγκάζουν να απέχεις από την κοινωνική ζωή.
Βεβαίως, ξαναλέω ότι προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής που είναι το υπέρτατο αγαθό. Στις πολύ δύσκολες στιγμές της πατρίδας μας, ο ελληνικός λαός πάντα υπακούει και ανταποκρίνεται στα καλέσματα της Πολιτείας και ελπίζω αυτό να γίνει και τώρα. Αλλά δεν μπορεί αυτό να γίνεται επ’ άπειρον. Έπρεπε να είχε προβλέψει η Πολιτεία ότι ο κόσμος μετά από τον εγκλεισμό θα υπερανοιχτεί.
Δεν έπρεπε να χαλαρώσει τα μέτρα παρά μόνο σταδιακά και με μεγάλη φειδώ, ώστε να μην υπάρχει έκρηξη των κρουσμάτων. Επίσης, όλο αυτό το διάστημα θα έπρεπε να είχε θωρακιστεί το δημόσιο σύστημα υγείας. Έπρεπε να είχαν φτιαχτεί νέες ΜΕΘ και να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις για να υποδεχθούν τα επερχόμενα κρούσματα.
Η τηλεόραση, η συγγραφή και το μέλλον…
Η τηλεόραση σάς λείπει σήμερα; Θα επιστρέφατε στο μέσο εάν σας γινόταν μια ενδιαφέρουσα πρόταση;
Η τηλεόραση είναι το κουτί του φτωχού κόσμου, του λαού. Όποιος δεν έχει τα μέσα ή δεν διαθέτει τη φυσική ικανότητα να πάει στο θέατρο, του παρέχεται αυτό το μέσον, η ύπαρξη του οποίου είναι σημαντική. Εάν με καλέσουν σε μια δουλειά που θα ανταποκρίνεται σε ένα στάνταρ ποιότητας, με μεγάλη χαρά θα πάω .
Το 2010 είχε κυκλοφορήσει μια ανθολογία διηγημάτων σας με τον τίτλο «Τα φαινόμενα απατούν» (εκδόσεις Καστανιώτης). Σκέφτεστε να εκδώσετε κάτι άλλο στο μέλλον;
Ετοιμάζω εδώ και χρόνια ένα βιβλίο και ελπίζω να το κυκλοφορήσω φέτος. Είναι ένα μυθιστόρημα με κεντρική ηρωίδα μια αναισθησιολόγο, η οποία εφαρμόζει ευθανασία, σκοτώνοντας τους ασθενείς της από οίκτο.
Ο γιος σας Σήφης βαδίζει στα χνάρια σας, καθώς είναι σκηνοθέτης. Είναι στα σχέδιά σας να συνεργαστείτε;
Κάποια στιγμή θα γίνει κι αυτό. Αυτό που θέλει ο ίδιος είναι να φτιάχνει ταινίες στον κινηματογράφο. Μάλιστα, μαζί με έναν φίλο του, τον Γιάννη Τζουβελέκη, έχουν φτιάξει ένα κανάλι στο You Tube με τίτλο «Σινε – Συμπόσιο» στο οποίο μιλάνε για την έβδομη Τέχνη.
INFO
«Ο κήπος»
Κοινωνικό έργο του Bruce Gooch
Πρωταγωνιστούν: Στέλιος Μάινας, Κάτια Σπερελάκη
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μυλωνάς
Μετάφραση: Κάτια Σπερελάκη
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Σκηνικά – Κοστούμια: Λήδα Σπερελάκη – Αγγελική Αθανασιάδου
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Επιμέλεια Κίνησης και Χορογραφίες: Χρυσηίς Λιατζιβίρη
Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου στο Κηποθέατρο Παπάγου
Ώρα έναρξης: 20.30
Γενική είσοδος: 15 ευρώ, Προπώληση, κάρτα δημότη/φοιτητικό/άνεργοι/ΑμεΑ: 13 ευρώ
Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου στο θέατρο «Νταμάρι – Αλίκη Βουγιουκλάκη» στα Βριλήσσια
Ώρα έναρξης 21: 00
Γενική είσοδος : 15 ευρώ ,Φοιτητικό-πολύτεκνοι-άνεργοι: 12 ευρώ.