Έφη Πίκουλα: «Ο μέσος Έλληνας είναι πολύ…Ζορμπάς!»

Λίγες ημέρες πριν ανέβει στη σκηνή το νέο της θεατρικό παιδί, που δεν είναι άλλο από τo εμβληματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» το οποίο σκηνοθέτησε και διασκεύασε, η  επί σειρά ετών υπεύθυνη του Β΄ Θεατρικού Εργαστηρίου του Δήμου Βριλησσίων μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για το θέατρο, τα αγαπημένα της Βριλήσσια,  τον εκλιπόντα σύζυγό της Τάκη Βουγιουκλάκη και το ελληνικό «me too».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΤΑΣΟΣ ΜΕΡΓΙΑΝΝΗΣ

Με ποιο κριτήριο επιλέξατε να μεταφέρετε τη ζωή του Αλέξη Ζορμπά στο θεατρικό σανίδι;     

Σε μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα το βασικό κριτήριο τόσο της διανομής όσο και της διασκευής είναι τα άτομα. Στην περίπτωση μας, είχαμε τον Γιάννη Μακρή  ο οποίος υποδύεται τον Αλέξη Ζορμπά και την Νατάσα Χαϊδά που επί σκηνής είναι η Μαντάμ Ορτάνς. Και οι δυο τους έχουν τελειώσει δραματική σχολή και ανταποκρίνονται άριστα στους ρόλους τους.

Μελετώντας τη ζωή και το έργο του  Ζορμπά  και κυρίως το διάστημα της γνωριμίας του με τον Νίκο Καζαντζάκη τι σας έκανε περισσότερο εντύπωση;

Πρόκειται για μια ηθογραφία της εποχής του ’30. Ο Καζαντζάκης συναντά τον Ζορμπά στον Πειραιά και τον παίρνει μαζί του στην Κρήτη για να δουλέψει ως εργάτης στο ορυχείο λιγνίτη που διατηρεί. Οι δυο αυτοί άνθρωποι , ο λόγιος και ο εργάτης, ταιριάζουν αμέσως. Τα ετερώνυμα πάντα έλκονται. Ο Ζορμπάς, λέει ο συγγραφέας «με έμαθε να αγαπώ τη ζωή και να μην φοβάμαι τον θάνατο. Αυτός ο φαγάς, ο δουλευταράς, ο γυναικάς, ο αλήτης, ο αθυρόστομος είναι η πιο λεύτερη κραυγή που γνώρισα στη ζωή μου».

Ο Ζορμπάς, λοιπόν,  μαθαίνει στον Καζαντζάκη την ουσία της ζωής και εκείνος δεν θέλει να τελειώσει ποτέ αυτό το ταξίδι. Κάποια στιγμή, όμως, τελειώνει. Ο Ζορμπάς με τις …φαεινές ιδέες και τις απατεωνιές του, του έχει φάει όλα τα λεφτά αλλά και πάλι ο Καζαντζάκης δεν θέλει να χωρίσουν. Είναι χαρακτηριστική η ατάκα του Ζορμπά προς τον Καζαντζάκη όταν ο τελευταίος του ζητάει χρόνο να σκεφτεί: «σκέψεις, σκέψεις… τι κατάλαβες τόσα χρόνια με τις σκέψεις; Πες ένα ναι να τελειώνουμε» .Έχει κάτι μηνύματα απίστευτα αυτό το έργο!

Πόσο «Ζορμπάς» είναι ο μέσος Έλληνας;

Πολύ! Ο Έλληνας είναι πότης, γυναικάς,  μπαγαπόντης και καταφερτζής. Έχει, όμως, φιλότιμο και είναι φιλόξενος. Αυτά τα δυο μαζί με την ομορφιά του τόπου μας είναι τα βασικότερα χαρακτηριστικά της Ελλάδας μας.

Εδώ και σχεδόν 13 χρόνια είστε υπεύθυνη του  Β’ Θεατρικού Εργαστηρίου Ενηλίκων του ΠΑΟΔΗΒ με τον «Αλέξη Ζορμπά» να είναι το 12^ο έργο που ανεβάζετε. Γιατί επιλέγετε πάντα ελληνικά έργα;

Με ερασιτεχνικές ομάδες θεωρώ ότι πρέπει να ανεβαίνουν μόνο έργα Ελλήνων συγγραφέων. Δεν μπορείς να ανεβάσεις  Τένεσι Γουίλιαμς ή Μπρεχτ εάν δεν έχεις περάσει από τη διαδικασία ανάγνωσης θεατρικών κειμένων που προϋποθέτει συγκεκριμένες γνώσεις. Θα είναι μια απλή απαγγελία. Το θέατρο είναι «νιώθω» και μετά «μιλάω». Πρώτα έρχεται το συναίσθημα και μετά ο λόγος.

 Έχετε ανακαλύψει υποκριτικά ταλέντα όλα αυτά τα χρόνια;

Φυσικά.  Υπάρχουν και αρκετοί που έφυγαν από το Εργαστήριο και σήμερα είναι επαγγελματίες ηθοποιοί. Ο Βασίλης Τριχάς, η Αλκμήνη Κυρτάτα, η Μαρία Βασιλοπούλου είναι μερικοί απ΄’ αυτούς. Και φυσικά ο Γιάννης Μακρής και η Νατάσσα Χαϊδά που είναι μαζί μας στον «Ζορμπά».

Τον τελευταίο χρόνο ζούμε την ελληνική εκδοχή του διεθνούς κινήματος «Me too». Ποια είναι η άποψή σας;

Πιστεύω ακράδαντα ότι οποιαδήποτε καταγγελία  δεν πρέπει να εξετάζεται μόνο από τη μια πλευρά αλλά και από τις δυο. Φυσικά, εξαιρώ περιπτώσεις που αφορούν σοβαρά παραπτώματα του Ποινικού Κώδικα, όπως είναι ο βιασμός. Ανήκω σε μια γενιά που το «πείραγμα» στις γυναίκες ήταν πολύ ωραίο. Να σας πω την αλήθεια, το ευχαριστιόμουν και το πείραγμα και τα σφυρίγματα στον δρόμο. Σήμερα, έχουμε εξισώσει το «πείραγμα» με σεξουαλική παρενόχληση. Αυτό δεν το δέχομαι.

Εάν δεν θέλει μια γυναίκα, εάν βάλει τα όριά της, θεωρώ ότι ο άλλος δεν θα προχωρήσει.

 Πώς είναι η συνεργασία σας με τον δήμαρχο Ξένο Μανιατογιάννη και την πρόεδρο του ΠΑΟΔΗΒ Ιωάννα Κυρίτση;

Εξαιρετική! Η Ιωάννα είναι ένας ωραίος άνθρωπος που αγαπάει τον Πολιτισμό και τα Θεατρική μας Εργαστήρια. Όσον αφορά τον δήμαρχο, θα ήθελα να τον ευχαριστήσω και δημόσια για τα ωραία πεζοδρόμια που έχει η πόλη. Ζούμε σε ένα προάστιο καταπράσινο με μικρές κατάφυτες πλατείες. Σαφώς και θα υπάρχουν κάποια προβλήματα, αλλά εγώ ως απλός δημότης δεν μπορώ να τα γνωρίζω όλα.

Ο αείμνηστος σύζυγός σας Τάκης Βουγιουκλάκης είχε διατελέσει, με επιτυχία κατά κοινή ομολογία, επί σειρά ετών πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Βριλησσίων. Εσάς σας έχει γίνει ποτέ πρόταση να κατεβείτε στον πολιτικό στίβο;

Κάποτε μου είχε γίνει πρόταση να ασχοληθώ με τα κοινά του Δήμου Βριλησσίων, αλλά ξεκαθάρισα ότι δεν με ενδιαφέρει. Αυτό που με ενδιέφερε πάντα ήταν το να ασχοληθώ με το θέατρο.

Τι σας λείπει περισσότερο από την κοινή ζωή σας με τον Τάκη Βουγιουκλάκη;

Η καθημερινότητά μας. Αυτό που νομίζω πως είναι το πιο ουσιαστικό σε μια σχέση. Όταν αυτό σταματήσει να υπάρχει, ξεκινάνε τα δύσκολα. Μου λείπουν οι συμβουλές του, οι κουβέντες του… Βέβαια, επειδή εγώ είμαι λίγο «μεταφυσική» τον νιώθω καθημερινά δίπλα μου. Όταν συμβαίνει κάτι στη δουλειά, σκέφτομαι «τι θα μου έλεγε να κάνω τώρα ο Τάκης;» Και αυτό που θα μου έλεγε, αυτό κάνω!

Μια συμβουλή του με την οποία πορεύεστε ακόμα και σήμερα;

«Να προχωράς, να κάνεις αυτό που θεωρείς εσύ σωστό στη δουλειά σου αψηφώντας τους γύρω σου».

Σας λείπει η σκηνή με την ιδιότητα της ηθοποιού;

Όχι. Εκτός εάν βρω κάποιον δραματικό ρόλο με μεγάλο ενδιαφέρον. Για παράδειγμα έναν μονόλογο που να με αφορά. Σ’ αυτήν την περίπτωση, μπορεί να με δείτε ξανά στη σκηνή.

 Νατάσσα Χάϊδα: «Όλα ξεκινάνε από το θέατρο»

Ποιος είναι ο ρόλος σας στο έργο;

Υποδύομαι την Μαντάμ Ορτάνς που διατηρεί πανδοχείο στην Κρήτη και φιλοξενεί τον Ζορμπά και τον Καζαντζάκη. Εκεί ερωτεύεται τον Ζορμπά.  Αν και κατά την διάρκεια του έργου, εκείνος μοιάζει να μην δείχνει κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτήν, στο τέλος της δείχνει φροντίδα και αγάπη. Τελικά, αποδεικνύεται ότι είχε αισθήματα για εκείνη.

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με το θέατρο;

Σπούδασα στις δραματικές σχολές Θεοδοσιάδη και Φωτιάδη, ήμουν στο εργαστήρι θεάτρου «Πόρτα» της Ξένιας Καλογεροπούλου, έκανα θεατρικό παιχνίδι στο «Θέατρο της Ημέρας» με τον Λάκη Κουρεντζή και τα τελευταία 5 χρόνια είμαι μαζί με την Έφη, η οποία μπορώ να πω ότι με εξέλιξε. Γενικά, έχω ασχοληθεί και με το θέατρο και με τα παιδιά. Όλα, όμως, ξεκινάνε από το θέατρο. Αυτό είναι η μεγάλη μου αγάπη.

 Πώς είναι η συνεργασία σας

Άριστη. Η Έφη είναι φίλη μου, σαν αδερφή μου.. Ξέρω ότι αυτό που θα μου πει είναι η αλήθεια. Δεν θα μου πει ποτέ ψέματα.

Λίγα λόγια για την παράσταση

Είναι μια ηθογραφία εποχής του 1930. Τότε που ο Νίκος Καζαντζάκης συνάντησε τον Αλέξη Ζορμπά στον Πειραιά. Ο Καζαντζάκης ενθουσιάζεται από τον τύπο του και τον παίρνει μαζί του να δουλέψουν σε ένα μεταλλείο στην Κρήτη. Οι δύο άνδρες νιώθουν ο ένας για τον άλλον αδελφική αγάπη, δουλεύουν μαζί και κυρίως ονειρεύονται, κουβεντιάζουν και ζουν έντονα.

Ο Αλέξης Ζορμπάς είναι ένας άνθρωπος του λαού πρωτόγονος ένας στοχαστής σε ακατέργαστη κατάσταση. Ένας αμαρτωλός, – μη έχοντας τύψεις για αυτό-, ένας άνθρωπος μεγαλόπρεπα ελεύθερος. «Ο Ζορμπάς», λέει ο συγγραφέας , «με έμαθε να αγαπώ τη ζωή και να μην φοβάμαι το θάνατο, αυτός ο φαγάς, ο δουλευταράς, ο γυναικάς , ο αλήτης, είναι η πιο λεύτερη κραυγή που γνώρισα στη ζωή μου».

Οι υπόλοιποι ήρωες του έργου, η διασκεδαστική και γραφική Μαντάμ Ορτάνς,

ο Μαυραντώνης, η χήρα η Αννιώ, ο Παυλής , η Γαρουφαλλιά, η Φρόσω, ο Κοντομανωλιός, ο Μιμηθός, οι γυναίκες του χωριού και η ερωτιάρα Λόλα, δίνουν τη δική τους πινελιά

στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Αλέξης Ζορμπάς».

Info

-Παίζουν οι ηθοποιοί :

Γιάννης Μακρής – Αλέξης Ζορμπάς

Νατάσσα Χαϊδά – Μαντάμ Ορτάνς

Βασίλης Καραογλάνης – αφεντικό

Μαρία Βασιλοπούλου – Μιμηθός

Λιλή Πιτσικουλάκη: Κοντομανωλιός – Ηγούμενος

Λήδα Χατζοπούλου – χήρα Αννιώ

Λίλιαν Τσιπά – Γαρουφαλιά, Λόλα

Έφη Χαλκέα – Φρόσω

Σαντρίνα Βλάχου – Μαυραντώνης

Νίκος Καλογερόπουλος – Παυλής

Μαρία Δεληγιάννη – Κρητικοπούλα, Ασημίνα

Δέσποινα Μάνθου – Κρητικοπούλα

-Συντελεστές της παράστασης

Διασκευή -Σκηνοθεσία: Έφη Πίκουλα

Χορογραφίες : Μαρία Βασιλοπούλου

Μουσική Επιμέλεια : Μαρία Βασιλοπούλου

Φωτογραφίες: Βασίλης Καραογλάνης

Κουστούμια: Σοφία Συρογιάννη

Συντονισμός : Νατάσσα Χαϊδά

Συμμετέχουν 4 χορευτές από την Ένωση Κρητών Βριλησσίων

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

«Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» θα παρουσιαστεί από το Β΄ Θεατρικό Εργαστήρι ενηλίκων του ΠΑΟΔΗΒ στο θέατρο «Νταμάρι-Αλίκη Βουγιουκλάκη» (Μεταμόρφωση Σωτήρος & Υψηλάντου,  Άνω Βριλήσσια) το Σάββατο 18 και την Κυριακή 19 Ιουνίου στις 21.00. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Η παράσταση θα παιχτεί και τις Παρασκευές 24 Ιουνίου και 1 Ιουλίου στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας (Λόρδου Βύρωνος 3, Πεντέλη).