Είμαι βέβαιος ότι δεν τυγχάνω ο μόνος που εξεπλάγην βλέποντας τον Υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο να συνομιλεί με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου, υπό τη σκιά του μεγάλου εντυπωσιακού πίνακα του Βασιλείου Χατζή που απεικονίζει τη Ναυμαχία της Έλλης (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ φύλλο της 12/10). Η ναυμαχία αυτή (3-16/12/1912) υπήρξε μια από τις ενδοξότερες πολεμικές νίκες της νεότερης ιστορίας μας που μας εξασφάλισε εν μια νυκτί ολόκληρο το Αιγαίο, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα σχεδόν άπαντα τα νησιά. Εν αντιθέσει για τους Τούρκους απέβη η Δαμόκλειος Σπάθη, το τελικό coup de grâce, που διέλυσε οριστικά την πάλαι ποτέ παντοδύναμη Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Διερωτάται κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος κατά πόσον η επιλογή ενός τόσο προκλητικού πίνακα δημιούργησε ένα ανεπίτρεπτο διπλωματικό faux pas, προερχόμενο μάλιστα από το Υπουργείο Εξωτερικών, που κάθε άλλο παρά συνέβαλε στη διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος φιλίας και αμοιβαίας συνεννοήσεως, τόσο απαραίτητου για μια θετική εξέλιξη των συνομιλιών. Δεν εξέπληξε όθεν το γεγονός ότι, κατά γενική ομολογία, η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού δεν απέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αφήνοντας τα λιμνάζοντα προβλήματα της υφαλοκρηπίδας, των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και λαθρομεταναστών ανέπαφα.
Εάν επιθυμούσαμε να προβάλλουμε στους Τούρκους, λόγω Αιγαίου, τη ναυτική μας ανωτερότητα, δυνάμεθα κάλλιστα να επιλέξουμε μια άλλη θαλασσογραφία που δεν θα έθιγε άμεσα την τουρκική υπερηφάνεια. Μια ιδανική επιλογή θα ήταν η απεικόνιση της ιστορικής Ναυμαχίας της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. που έχουν φιλοτεχνήσει πλείστοι όσοι αξιόλογοι ζωγράφοι μας. Η ναυμαχία αυτή δικαίως θεωρείται σήμερα η πλέον κρίσιμη και αποφασιστική στην παγκόσμια ιστορία, καθότι όχι μόνο απέτρεψε δια παντός την κυριαρχία των Περσών στον ελλαδικό και ευρωπαϊκό χώρο, αλλά συνάμα εξασφάλισε την άνθιση του ελληνικού πολιτισμού και την εξάπλωσή του σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο, διαμορφώνοντας έμμεσα και αυτή ακόμα τη γεωγραφική και πολιτιστική όψη της σύγχρονης Τουρκίας.
Ανακοινώθηκε ότι τον προσεχή Ιανουάριο ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα μεταβεί στη Τουρκία με πολυμελή αντιπροσωπεία για τη συνέχεια των συνομιλιών με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Φανταστείτε την δίκαιη απογοήτευση, πικρία και αγανάκτηση των δικών μας, αν οι Τούρκοι, ανταποδίδοντας το δικό μας ατόπημα, αναρτούσαν μεγάλες ελαιογραφίες –και έχουν πληθώρα– που απεικονίζουν την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και τον θηριώδη απαγχονισμό του Γρηγορίου Ε’, και κατά πόσο αυτό θα επηρέαζε αρνητικά την έκβαση των συνομιλιών.
Αμφιβάλλω όμως πολύ αν οι Τούρκοι οικοδεσπότες θα υποπέσουν ποτέ σε παρόμοιο σφάλμα. Η τουρκική διπλωματία σήμερα χαίρει παγκοσμίου αναγνωρίσεως και εκτιμήσεως για την ευστροφία, οξυδέρκεια και αποτελεσματικότητα με τις οποίες διαχειρίζεται επιτυχώς τα πολύπλοκα θέματα που περιβάλλουν πανταχόθεν την Άγκυρα, ικανότητες που κληρονόμησαν από τη μακροχρόνια διπλωματική πείρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που τους αποτρέπει να υποπίπτουν σε faux pas που πολλάκις υπονομεύουν τις πλέον θετικές και εποικοδομητικές πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες.
Ίων Βορρές
