Η Κηφισιά του 1900 υπάγεται στον Δήμο Αθηναίων και είναι ένα καταπράσινο «γραφικό χωριό» με ραγδαία εξέλιξη που οφείλεται στην ύπαρξη του τρένου και στην ενεργή υποστήριξη του κατοίκου της πρωθυπουργού Θ. Δηλλιγιάννη. Το 1902 δημιουργείται το Άλσος και το 1905 η Κηφισιά ηλεκτροδοτείται. Οι κάτοικοι διαμένουν κυρίως στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου, ενώ ευρύτερα υπάρχουν 100 περίπου επαύλεις με κήπους. Την οικονομική της δραστηριότητα αποτελούν 23 καταστήματα, η συντεχνία ανθοκόμων και κηπουρών, ενώ λειτουργούν τα ξενοδοχεία Μελά, Μεγάλη Βρετανία και Άλσος. Είναι ο προσφιλέστερος εκδρομικός προορισμός των Αθηναίων, οι οποίοι ψυχαγωγούνται στην πλατεία του σταθμού ή εκδράμουν στο Κεφαλάρι και στο Στροφύλι με μόνιππα. Σε αυτόν τον κοινωνικό περίγυρο ιδρύεται τον Απρίλιο του 1900 ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρώδης Αττικός» Κηφισιάς.
Του Νίκου Καραφωτίου*
Ονομαστός σοφιστής, ο πιο πλούσιος και διάσημος Αθηναίος στην εποχή του, κατείχε τα αξιώματα του Έπαρχου, Υπάτου και του Επιμελητή των Παναθηναίων. Κατασκεύασε το Παναθηναϊκό Στάδιο και το Ωδείο Αθηνών. Στα τέλη του βίου του κατοικούσε στην Κηφισιά σε πολυτελή έπαυλη, πιθανότατα πλησίον του ναΐσκου της Παναγίας της Ξυδούς σύμφωνα με τα εκεί κινητά και ακίνητα αρχαιολογικά ευρήματα (κτηριακό ρωμαϊκό συγκρότημα, λουτρά, μαρμάρινη προτομή του) καθώς και οι 4 σαρκοφάγοι στην πλατεία Πλατάνου.
Ο Σύλλογος και το γυμναστήριό του
Στη δημιουργία του, προφανώς, συντελούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα το 1896 και, βέβαια, ο απόηχος της νίκης του γείτονα θρυλικού μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη. Δημοφιλή αθλήματα είναι ο στίβος, η σκοποβολή, η ποδηλασία, το τένις, η άρση βαρών και η πάλη, ενώ το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ είναι άγνωστα. Πρόεδρός του είναι ο Κ. Κομνιανός και διευθυντής ο Ι. Κούρτης. Αποτελεί επίσημο μέλος του ΣΕΑΓΣ (σήμερα ΣΕΓΑΣ). Τα χρώματά του είναι το βαθύ «κυανούν» και το λευκό, ενώ έχει ύμνο που έγραψε ο δάσκαλος Π. Κούρτης και μελοποίησε ο Θεμ. Πολυκράτους. Αμέσως μετά την ίδρυσή του, τα μέλη του συλλόγου και οι 45 αθλητές του διαμορφώνουν κατάλληλα τον ελεύθερο χώρο που υπάρχει κάτω και ακριβώς δίπλα από το σταθμό του τρένου, σε απέριττο γυμναστήριο με αγωνιστικό χώρο 50Χ50 μέτρων, με περιμετρικό χωμάτινο στίβο και 3 ξύλινα για γραφεία και αποδυτήρια και τον περιφράσσουν με μαντρότοιχο.
Οι πρώτοι αθλητικοί αγώνες, έτος 1900 (8 και 10 Μαΐου)
Περιλαμβάνουν στίβο και πάλη. Η οργανωτική επιτροπή είναι οι Ν. Νεγρεπόντης, Λ. Μελάς, Ι. Κυριαζής, Δ. Ραγκαβής και Π. Κούρτης. Τελετάρχης ο μετέπειτα Μακεδονομάχος ήρωας Παύλος Μελάς. Τα ονόματα των νικητών κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν, προς τιμήν των πρωτοπόρων εκείνων αθλητών, αλλά και ως ενθύμιο στους επιγόνους τους.
Αγωνίσματα παίδων: 50 μέτρα Ν. Μουστάκας, 150 μέτρα, μήκος και τριπλούν Γ. Σαββατιανός. Αγωνίσματα εφήβων: 100 μέτρα Π. Κανούσης, 400 μέτρα και τριπλούν Δ. Σαββατιανός, σφαίρα και μήκος Σπ. Μούλος, δίσκος Ν. Κεφαλάς, πάλη, ισόπαλοι Σπ. Μούλος και Γ. Γιακουμής. Αγωνίσματα ανδρών: 100μέτρα, τριπλούν και δίσκος Κ. Σαββατιανός, 400 μέτρα Σπ. Διονυσιώτης,1000 και 10.000μέτρα Δ. Καραπαπάρης, τριπλούν Κ. Σαββατιανός, ύψος Δ. Σαββατιανός, Σπ. Διονυσιώτης και Κ. Γιαννίτσης ισόπαλοι, σφαίρα Στ. Στούκας, λίθος Ι. Σαββατιανός.
Στιγμιότυπα των αγώνων
◆ Στην έναρξη και λήξη των αγώνων, που παρακολουθεί πλήθος κόσμου, πραγματοποιείται παρέλαση και ανάκρουση του ύμνου του Συλλόγου από την μπάντα του ορφανοτροφείου Χατζηκώστα.
◆ Συμμετέχουν 80 εντόπιοι χορευτές δημοτικών χωρών, στους οποίους βραβεύεται ο Ι. Γρυπαίος.
◆ Η επίδοση του νικητή της δισκοβολία ς ανδρών με 27, 84 μέτρα ήταν καλύτερη από εκείνη του νικητή των Ολυμπιακών του 1896, Αμερικανού Γκάρετ.
◆ Η μητέρα του νικητή των 10.000 μέτρων (από το Ψυχικό στην Κηφισιά) εισέρχεται στο στίβο και τον συνοδεύει στα τελευταία μέτρα.
◆ Τα αθλητικά όργανα διατέθηκαν με δανεισμό από τον Πανελλήνιο Γ.Σ.
◆ Τα βραβεία των νικητών είναι: για τους παίδες μελανοδοχεία, κονδυλοφόροι και βιβλία, ενώ για τους εφήβους και άντρες ωρολόγια σκευοθήκες, ξιφίδια, καθρέπτες τοίχου, υποκάμισα μεταξωτά, μαντήλια, πορτοφόλια και εικόνες των… βασιλέων.
Α’ Πανελλήνιοι Αγώνες, έτος 1901 (4 -7 Μαΐου)
Τελέστηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και ο Γυμναστικός Σύλλογος συμμετέχει με 7 αθλητές, τους Σ. και Δ. Σαββατιανό, Π. Κεφαλά, Σπ. Διονυσιώτη, Σπ. Μούλο. Δ. Καραπαπάζη και Κ. Γιαννίτση. Διασώζεται μόνο η συμμετοχή του Σ. Σαββατιανού στα ημιτελικά των 100 μέτρων. Στους αγώνες αυτούς έλαβαν μέρος οι 12 υπάρχοντες σύλλογοι με 130 συνολικά αθλητές.
Οι δεύτεροι αθλητικοί αγώνες, έτος 1901 (12 και 13 Μαΐου)
Ο τρόπος διοργάνωσης είναι ο ίδιος με το προηγούμενο έτος και συμμετείχαν 40 Κηφισιώτες αθλητές με νικητές: Παίδες: 100 μέτρα Σ. Τσούνος, 250μέτρα βάδην και μήκος Δ. Κούρτης, τριπλούν Ν. Μουστάκας, ύψος Γ. Κατσίκης, πάλη Γ. Αυλωνίτης. Έφηβοι: 100μέτρα Α. Κούρτης, 500μέτρα βάδην, ύψος και μήκος Δ. Σαββατιανός, τριπλούν, δίσκος και σφαίρα Σπ. Μούλος, λίθος Σ. Γκιάλπης, πάλη Χ. Καλός και Π. Κεφαλάς, ισόπαλοι, άρση βαρών Π. Κεφαλάς (60 οκάδες με ένα χέρι). Άνδρες: 150 μέτρα, τριπλούν και μήκος Σ. Σαββατιανός, 750 μέτρα βάδην Δ. Κούρτης και Κ. Γιαννίτσης, ισόπαλοι, 1000 μέτρα και 10.000 μέτρα Σ. Καραπαπάζης, ύψος και πάλη Σπ. Διονυσιώτης, λίθος Κ. Γιαννίτσης. Οι νικητές βραβεύονται με κλαδί δάφνης και αργυρά μετάλλια, ενώ οι υπόλοιποι με αναμνηστικά διπλώματα.
Αγώνες σκοποβολής, έτος 1901 (3 Απριλίου)
Ο «Ηρώδης ο Αττικός» δεν περιορίζεται μόνο σε αγώνες στίβου, αλλά διοργανώνει και σκοπευτικούς, με τη συμμετοχή 40 Κηφισιωτών και την υποστήριξη σε όπλα της Σκοπευτικής Εταιρίας Αθηνών.
Τόπος τελέσεώς τους το πρωί στα λατομεία του Κοκκιναρά, όπου προσέρχεται πλήθος κόσμου. Οι σκοπευτές εκτελούν 12 βολές με πολεμικό όπλο Γκρα, σε απόσταση 200 μέτρων από το στόχο. Τα αποτελέσματα: 1. Δ. Αυλωνίτης 8/12, 2. Ι. Κρητικός 7/12, 3. Γ. Καραολάνης 7/12, 4. Γ. Κούρτης και Εμμ. Γεωργαντάς. Οι δύο πρώτοι βραβεύονται με 50δρχ. έκαστος, προσφορά του ιερέα Γ. Κυριαζή και οι υπόλοιποι με μετάλλια. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τους διεθνείς τότε κανονισμούς, μόνο στη σκοποβολή και την ποδηλασία επιτρέπονται χρηματικές αμοιβές, λόγω των εξόδων του αθλήματος.
