Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 02/11/2024
Aξιοσημείωτη και ενδιαφέρουσα η πρωτοβουλία του Δήμου Κηφισιάς να φέρει σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης το θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της ανθεκτικότητας απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Το 1ο «Kifissia Summit» που διεξήχθη στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας έκανε κάτι που αποτελεί ζητούμενο: έφερε ένα γενικότερο πρόβλημα στο πρωτογενές επίπεδο των Δήμων, αντιλαμβανόμενο ότι αν σε τοπικό επίπεδο τα προβλήματα αντιμετωπίζονται, τότε αθροιστικά οι κίνδυνοι μειώνονται.
Η πολύνεκρη θεομηνία στην Ισπανία έχει συγκλονίσει τον κόσμο, όπως και οι τεράστιες (και ενίοτε πολύνεκρες) καταστροφές στα καθ’ ημάς, στη Θεσσαλία, στη Μάνδρα, στο Μάτι, στην Εύβοια, στην Πεντέλη και αλλού. Ως βασικός παράγοντας θεωρείται η κλιματική αλλαγή ή κρίση, όπως ονομάζεται και το αρμόδιο Υπουργείο, υπό την αιγίδα του οποίου πραγματοποιήθηκε η κηφισιώτικη εκδήλωση.
Είναι όμως το κλίμα η πραγματική αιτία των καταστροφών; Ή μήπως έχουν αλλάξει τα δεδομένα εδώ και δεκαετίες ως προς τη δόμηση πόλεων και χωριών, υπό την ανοχή, ου μην τα «στραβά μάτια» των ίδιων των Δήμων; Στο προ ημερών σκεπτικό της δικαστικής απόφασης για τη Μάνδρα διαφαίνεται κάτι τέτοιο, όπως διαφαίνεται και σε άλλες περιπτώσεις. Σπίτια ή επιχειρήσεις μέσα ή δίπλα σε ρέματα (εδώ για δεκαετίες το αμαξοστάσιο του Δήμου Αμαρουσίου βρισκόταν στο διάβα του ρέματος Σαπφούς). Άλλα αυθαίρετα κτίσματα στην καρδιά δασικών περιοχών. Περιοχές που εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης γρήγορα για να εξυπηρετήσουν το real estate κύμα που έφερε η εσωτερική αστική μετανάστευση προς τα προάστια των πόλεων, δίχως να διαθέτουν πολλές φορές ούτε στοιχειώδες δίκτυο απορροής ομβρίων υδάτων. Παράνομες κοπές δέντρων σε αστικό ή περιαστικό περιβάλλον. Αδιάνοιχτοι δρόμοι που καταλήγουν σε παγίδες νερού ή φωτιάς.
Όλα τα παραπάνω δεν τα έφερε ασφαλώς η κλιματική κρίση. Στο βάθος δεκάδων χρόνων έχουμε ζήσει και νεροποντές και καύσωνες και πλημμύρες και βροχές. Όταν πριν περίπου 20 χρόνια τοποθετούσαν επί του Κηφισού σακιά με άμμο για να μην ξεχειλίσει από καταιγίδες, η φράση «κλιματική κρίση» ήταν άγνωστη. Όπως άγνωστη ήταν και στη φονική φωτιά της Ηλείας (τότε είχε βαφτιστεί «στρατηγός άνεμος») ή της Πεντέλης τον Αύγουστο του 2007 ή νωρίτερα στη δεκαετία του ’90. Και βέβαια, για να τα λέμε όλα, ουδέποτε «αναγνωρίστηκε» από την τωρινή κυβέρνηση η κλιματική αλλαγή (λέγε με άνεμο έως και 12 μποφόρ) στο Μάτι. Αντιθέτως χρησιμοποιείται αβίαστα ως δικαιολογία σε όλες τις επόμενες (και είναι και πάρα πολλές) πυρκαγιές, πλημμύρες και χιονιάδες που έχουμε ζήσει.
Τι θέλουμε να πούμε με όλα αυτά; Ότι θα πρέπει άπαντες να ενσκύψουν πάνω από τον ανθρώπινο παράγοντα, να κοιταχτούν στον καθρέφτη για να δουν τα λάθη που έχουν γίνει με την αναντιστοιχία αστικής/ημιαστικής ανάπτυξης και σοβαρών υποδομών. Από εκεί ξεκινούν όλα και δεν σηκώνει και ιδιαίτερη διαφωνία αυτό.
Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες ζητούν και σωστά πράττουν, περισσότερους πόρους από το κεντρικό κράτος, ψάχνουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα για να εντάξουν μελέτες και έργα, όμως αρχικά θα πρέπει να μπει ένα «στοπ» σε πολεοδομικά λάθη, παραλείψεις και αβλεψίες, εκούσιες και ακούσιες, των περασμένων ετών. Να γίνει ένα νέο ξεκίνημα, με ξεκάθαρα σχέδια, με σαφείς δασικούς χάρτες, με καταστολή της αυθαιρεσίας, με σοβαρή πρόβλεψη νέων υποδομών και εκτεταμένη παρέμβεση στις υφιστάμενες όπου αυτές είναι προβληματικές.
Θα θεωρήσουμε το 1ο «Kifissia Summit» ως το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και ελπίζουμε ότι δεν θα εξελιχθεί σε ένα ακόμη «φεστιβάλ» ευχολογίων και μεθεόρτιων διαπιστώσεων των προβλημάτων.
