Editorial – Γράφει ο Χρήστος Ζαγκλής: Εκδότης της Αμαρυσίας
Την ώρα που η Ελλάδα δίνει τη δική της μάχη κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού, πέρασε, δυστυχώς, σε δεύτερη μοίρα μια από τις κορυφαίες πολιτειακές διαδικασίες: Η αλλαγή σκυτάλης στο ανώτατο πολιτικό αξίωμα, καθώς από την Παρασκευή 13 Μαρτίου, ο Προκόπης Παυλόπουλος πέρασε στην Ιστορία ως ο 12ος πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Την ημέρα εκείνη τον διαδέχτηκε στο ύπατο αξίωμα της χώρας η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος ήταν επί σειρά ετών κορυφαίο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, ενώ διετέλεσε υπουργός στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή. Για την προεδρία της Δημοκρατίας προτάθηκε από τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, η δε υποψηφιότητά του έτυχε ευρύτατης αποδοχής από όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα. Εξαίρεση απετέλεσε ο τότε βουλευτής της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, ο μόνος που εναντιώθηκε με την επιλογή του κόμματός του, καταψηφίζοντας τον μετέπειτα πρόεδρο. Ας επιχειρήσουμε μια σύντομη αναφορά στις ιδιαίτερα κρίσιμες στιγμές της θητείας του.
Σχέσεις Ελλάδας – Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήταν αρχές του 2015 και η Ελλάδα βρισκόταν στο μάτι του κυκλώνα. Εχθρικό διεθνές περιβάλλον, έντονη καχυποψία από το σύνολο σχεδόν των Ευρωπαίων εταίρων αν η Ελλάδα παραμείνει στο ευρώ, δημοψήφισμα, μνημόνια, χώρα οικονομικά υπό κατάρρευση, σχημάτιζαν το τοπίο. Ο Προκόπης Παυλόπουλος, με τους χειρισμούς και τις διαβεβαιώσεις του σε κορυφαίους Ευρωπαίους ηγέτες, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αναδείχθηκε σε ασφαλιστική δικλείδα για την ομαλή ροή των γεγονότων, που προϋπέθεταν παραμονή της Ελλάδας στο νόμισμα του ευρώ, τήρηση των συμφωνιών σε σχέση με την υλοποίηση των μνημονιακών υποχρεώσεων, επανάκτηση της τρωθείσας εμπιστοσύνης από μια σειρά ακατανόητων παλινωδιών της τότε κυβέρνησης. Ήταν το σημείο αναφοράς και ο εγγυητής προς αποφυγή ατυχήματος για τη χώρα, ενδεχομένως ολέθριου.
Σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Στα ελληνοτουρκικά θέματα η θέση του ήταν αταλάντευτη. Επιδίωξη δημιουργίας σχέσεων καλής γειτονίας, αλλά ταυτόχρονα και σκληρά μηνύματα στον προκλητικό και μόνιμα εριστικό γείτονα, σαφείς αναφορές και εμμονή στην τήρηση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Κορυφαία στιγμή του ήταν η δήλωσή του περί αδιαπραγμάτευτης θέσης της Ελλάδας στη Συνθήκη της Λωζάνης, όταν αυτή αμφισβητήθηκε από τον Ερντογάν, σε συνάντησή τους στο Προεδρικό Μέγαρο. Αντίστοιχος καταγγελτικός λόγος διατυπώθηκε και στο πρόσφατο τουρκολιβικό μνημόνιο.
Γερμανικές αποζημιώσεις. Παρά την καλή προσωπική φιλία του με τον Γερμανό ομόλογό του, δεν έχανε την ευκαιρία, όταν αυτή παρουσιαζόταν, να θέτει το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων στη χώρα μας, υποστηρίζοντας το νομικά ενεργό και δικαστικά επιδιώξιμο ελληνικό αίτημα, τονίζοντας ότι «οι αποζημιώσεις δεν διεκδικούνται ούτε μονομερώς ούτε αυθαιρέτως». Συντηρούσε διαχρονικά ενεργό ένα δίκαιο αίτημα της Ελλάδας, όταν οι Γερμανοί το απέρριπταν συνεχώς.
Συμφωνία Πρεσπών. Είχε σημαντική συνεισφορά στη συμφωνία όταν αντέκρουε εθνικιστικές κραυγές που τον προέτρεπαν να εναντιωθεί θεσμικά. Συνέδεσε την υπογραφή του στη συνθήκη με την αναθεώρηση του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας και την απάλειψη από το κείμενο αλυτρωτικών αναφορών της γείτονος χώρας.
Άρειος Πάγος. Αρνήθηκε να υπογράψει το Π.Δ. για διορισμούς της ηγεσίας του Αρείου Πάγου, μια πρόταση της απερχόμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Η αυτονόητη θέση του ότι η επιλογή θα δέσμευε την επόμενη κυβέρνηση, προκάλεσε την έντονη δυσφορία του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Όπως αναμενόταν, ο μετέπειτα πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν συμφώνησε στην ανανέωση της θητείας του, επιλέγοντας την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου ως διάδοχό του, με όχι και τόσο σαφή και πειστική αιτιολόγηση. Απόφαση που δεν αιφνιδίασε μεν, προβλημάτισε δε. Από την ευρεία πλειοψηφία του ελληνικού λαού, η παρουσία του Προκόπη Παυλόπουλου στο ύπατο αξίωμα, κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχημένη.
Λειτούργησε με πνεύμα συναίνεσης και εθνικής ομοψυχίας. Οι παρεμβάσεις του στα εθνικά θέματα, κινούμενος πάντοτε στο πλαίσιο των θεσμικών αρμοδιοτήτων του, διακρίνονταν από το πνεύμα της εθνικής ενότητας και της προβολής των ελληνικών στόχων. Οι πρωτοβουλίες του για την προώθηση των θέσεων τού όπου γης Ελληνισμού σε διεθνές επίπεδο, αξίζουν ιδιαίτερης μνείας. Υπήρξε πρόεδρος «ουσία» και όχι «τύποις», ένας πρόεδρος που αγαπήθηκε από τον ελληνικό λαό και τίμησε επάξια το αξίωμά του.
Η διαδοχή
Η κυρία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου εξελέγη πρόεδρος με ευρεία πλειοψηφία από το Κοινοβούλιο και είναι η πρώτη γυναίκα στο ύπατο αξίωμα. Ευχή όλων των Ελλήνων είναι να έχει μια επιτυχημένη θητεία, να τιμά τον θεσμό και το κύρος του, να αίρεται στο ύψος των περιστάσεων και να υπηρετεί μέσα από τον συνταγματικό της ρόλο τα εθνικά θέματα. Η αποτίμηση του έργου της θα κριθεί στο τέλος της θητείας της. Άλλωστε, παραφράζοντας αυτό που είπε ο Βίας ο Πριηνεύς, ένας εκ των 7 σοφών της αρχαιότητας, «Αρχή γυναίκα δείκνυσι…».
