Πληθυσμιακή έκρηξη

Aυτό που εδώ και λίγα χρόνια έχει καταστεί απολύτως εμφανές έρχονται να επιβεβαιώσουν με έρευνές τους το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο Αθηνών: Τα Βόρεια Προάστια θα δεχθούν τεράστια εσωτερική μετανάστευση εντός της επόμενης δεκαετίας. Οι προβλέψεις, μάλιστα, κάνουν λόγο για αριθμούς της τάξης των 100-150 χιλιάδων κατοίκων που αναμένεται να «ανηφορήσουν» προς Μαρούσι, Πεύκη, Μελίσσια, Βριλήσσια, Πεντέλη, Ν. Ερυθραία, κ.λπ., ως αποτέλεσμα των μεγάλων πληθυσμιακών πιέσεων που δέχεται το Λεκανοπέδιο. Οι ίδιες έρευνες προβλέπουν ότι η Αττική σταδιακά θα μεταβληθεί σε μια μεγαλούπολη, η οποία θα φιλοξενεί σε λίγα χρόνια γύρω στα 4,5 εκατ. κατοίκους, στα πρότυπα του «απλώματος» των μεγάλων πόλεων του εξωτερικού.
Σε αντίθεση, βέβαια, με ό,τι συμβαίνει στις άλλες χώρες, εκτιμάται ότι η αθρόα είσοδος οικονομικών μεταναστών στην πόλη ωθεί προς την περιφέρειά της τους γηγενείς κατοίκους, με τους ξένους να κατοικούν στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών και κυρίως στις λεγόμενες «υποβαθμισμένες» περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά.

Οι παραπάνω εκτιμήσεις εξάγονται από σχετική έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αλλά και ανάλογη μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό τον τίτλο «Στρατηγικό πλαίσιο χωρικής ανάπτυξης για την Αθήνα – Αττική», με επιστημονική υπεύθυνη την καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Κλειτώ Γεράρδη).
Σύμφωνα με αυτές, στις περιοχές της βόρειας Αθήνας (Δήμοι και Κοινότητες Αμαρουσίου, Πεύκης, Κηφισιάς, Νέας Ερυθραίας, Εκάλης, Χαλανδρίου, Βριλησσίων, Αγίας Παρασκευής, Χολαργού, Παπάγου, Ψυχικού, Νέου Ψυχικού, Φιλοθέης, Πεντέλης, Νέας Πεντέλης, Μελισσίων, Νέας Ιωνίας, Ηρακλείου, Νέας Φιλαδέλφειας, Λυκόβρυσης και Μεταμόρφωσης) ο πληθυσμός αναμένεται να ανέβει από τις 590.000 το 2001 στις 742.000 – 768.000.

Δραματικές αλλαγές

Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι ο χάρτης των Βορείων Προαστίων, όπως τον ξέραμε τουλάχιστον, αλλάζει δραματικά και σίγουρα εις βάρος της ποιότητας ζωής που παρείχε η περιοχή τις προηγούμενες δεκαετίες. Ήδη, άλλωστε, είναι ευκρινή τα σημάδια κυκλοφοριακής συμφόρησης που εμφανίζονται καθημερινά πλέον στους δρόμους του Αμαρουσίου και των όμορων Δήμων, ενώ η εσωτερική μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο, που εδώ και αρκετά χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του, ειδικά σε Δήμους όπως είναι τα Βριλήσσια, τα Μελίσσια και η Ν. Πεντέλη.

Αν, μάλιστα, διαβάσει κανείς πίσω από τις γραμμές των ερευνών, εύκολα θα διαπιστώσει ότι η κατάσταση στα Βόρεια Προάστια και ειδικά στο Μαρούσι, θα γίνει ακόμη πιο δραματική. Τα εμπορικά κέντρα που αθρόα ξεφυτρώνουν στην πόλη, ήδη προσελκύουν τεράστιες μάζες επισκεπτών κι από άλλες περιοχές των Αθηνών ή περιφερειακών πόλεων και οικισμών τις οποίες καλύπτει ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος. Η έλευση του υπουργείου Παιδείας αναμένεται να κάνει ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Κι όλα αυτά από τη στιγμή που η κυκλοφοριακή υποδομή της περιοχής έχει σχεδιαστεί για τα δεδομένα άλλων εποχών και δεν ανταποκρίνονται, πλέον, στις νέες καταστάσεις. Μοναδική ανακούφιση αποτελούν οι γραμμές των ΗΣΑΠ και η Αττική Οδός, ενώ η διαφαινόμενη έλευση του μετρό στο Μαρούσι ίσως συμβάλει, έστω και λίγο, στην αποσυμφόρηση των δρόμων.
Μείωση πληθυσμού στο κέντρο!

Σε αντίθεση με τα Βόρεια Προάστια, οι κεντρικοί Δήμοι της Αθήνας (Δήμοι Αθηναίων, Γαλατσίου, Νέας Χαλκηδόνας, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνα, Υμηττού και Δάφνης), θα παρουσιάσουν μείωση πληθυσμού από τους 1.001.000 κατοίκους του 2001 στους 826.000 – 855.000.
Σταθερός, με μια μικρή τάση προς μείωση θα παραμείνει ο πληθυσμός στις περιοχές του Πειραιά (Δήμοι Πειραιά, Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Μοσχάτου, Ταύρου, Νίκαιας, Κορυδαλλού, Δραπετσώνας, Κερατσινίου, Περάματος και τα νησιά Σαλαμίνα, Αίγινα, Αγκίστρι, Ύδρα, Σπέτσες, Τροιζηνία, Μέθανα, Πόρος, Κύθηρα και Αντικύθηρα).

Στη νότια Αθήνα, (Δήμοι Καλλιθέας, Νέας Σμύρνης, Παλαιού Φαλήρου, Αγίου Δημητρίου, Ηλιούπολης, Αργυρούπολης, Αλίμου, Ελληνικού, Γλυφάδας, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης) ο πληθυσμός ήταν 598.700 κάτοικοι το 2001 και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στους 665.000 – 690.000.
Τέλος, στις περιοχές της δυτικής Αθήνας (Δήμοι Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου, Περιστερίου, Πετρούπολης, Ιλίου, Αγίων Αναργύρων, Καματερού, Ζεφυρίου, Αχαρνών, Θρακομακεδόνων και Άνω Λιοσίων) ο πληθυσμός θα παρουσιάσει μικρή αύξηση, από τους 584.300 κατοίκους της απογραφής του 2001, στους 600.000.

Την ίδια στιγμή, με έρευνά της, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος σημειώνει ότι οι ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αθροιστικά επεκταθεί την τελευταία δεκαετία σε μια έκταση ίση με την Κρήτη. Μέσα στην επόμενη δεκαετία, το 80% των Ευρωπαίων θα κατοικεί σε πόλεις, ενώ σε ορισμένες χώρες το ποσοστό εκτοξεύεται στο 90%. Η Ελλάδα συνεχίζει να κινείται βάσει του μοντέλου υπερσυγκέντρωσης σε πέντε πόλεις: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο και στο δίπολο Λάρισας – Βόλου.

Γιάννης Μπεθάνης