Η μεγάλη ηθοποιός ανοίγει την καρδιά της στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου για παιδιά, με τίτλο «Αγγελίνα»
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Το 1972, εν μέσω στρατιωτικής δικτατορίας ίδρυσε την «Παιδική Σκηνή Γιάννη Φέρτη – Ξένιας Καλογεροπούλου» που αργότερα μετονομάστηκε σε «Μικρή Πόρτα», φέροντας τα παιδιά σε επαφή με την συνισταμένη όλων των Τεχνών, το θέατρο. Παρουσιάζοντας δεκάδες εξαιρετικές παραστάσεις («Μορμόλης», «Οδυσσεβάχ», το αριστουργηματικό «Σκλαβί» που φέτος αναβιώνει στη σκηνή του «Πόρτα», ακόμα και θέατρο για βρέφη) η Ξένια Καλογεροπούλου ποτέ δεν έπαψε να αποδεικνύει έμπρακτα την αγάπη της για τα παιδιά. Αγάπη η οποίο εκφράστηκε με την έκδοση έξι βιβλίων για παιδιά, με το τελευταίο («Αγγελίνα» από τις εκδόσεις Μάρτης) να κυκλοφορεί πριν από λίγες ημέρες.
Η «Αγγελίνα» παρουσιάστηκε την Κυριακή 17 Μαρτίου στα Βριλήσσια. Εκείνη την ημέρα η Ξένια Καλογεροπουλου, καλεσμένη της κινηματογραφικής Λέσχης Cine-Δράση, μάγεψε μικρούς αλλά και μεγάλους, παρουσιάζοντας στο κοινό την αλλιώτικη αυτή ηρωίδα. Στο περιθώριο της παρουσίασης μίλησε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ όχι μόνο για το νέο της βιβλίο αλλά και για πολλά περισσότερα.
Θα μας συστήσετε την «Αγγελίνα»;
Είναι μια κοπέλα απτόητη και πεισματάρα, η οποία δουλεύει στον φούρνο του μπαμπά της και θέλει να παντρευτεί έναν άνδρα που είναι «αλλιώτικος». Επειδή δεν τον βρίσκει, τον κατασκευάζει η ίδια με τα χεράκια της. Στη συνέχεια τον χάνει και περνάει μια περιπέτεια μέχρι να τον βρει. Είναι ένα παραμύθι που είχα αφηγηθεί αυτοσχεδιάζοντας στο Εργαστήρι μας πριν από 14 χρόνια. Επί σειρά ετών έκανα διορθώσεις, ώσπου πήρε την τελική του μορφή. Σήμερα, είμαι ενθουσιασμένη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μάρτης» σε μια τρομερή εικονογράφηση που έκανε ο Daniel Egneus. Το έχω αγαπήσει πολύ και είμαι υπερήφανη γι’ αυτό.
Τι μηνύματα θέλει να περάσει στα παιδιά το βιβλίο;
Δεν είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν στα μηνύματα. Τα μηνύματα είναι για… τον αυτόματο τηλεφωνητή. Η ηρωίδα έχει θάρρος και επιμονή και αυτό μπορεί να εμπνεύσει κάποιον ώστε να αποκτήσει κουράγιο για να κυνηγήσει τα όνειρά του.
Έχετε γράψει έξι θεατρικά έργα για παιδιά. Ανάμεσα τους το «Σκλαβί» που έχει κερδίσει το βραβείο δραματουργίας Κάρολος Κουν και το οποίο επανήλθε φέτος στη σκηνή του θεάτρου «Πόρτα». Τι σας ώθησε στη συγγραφή έργων για παιδιά;
Το «Σκλαβί» επανήλθε θριαμβευτικά. Πέρασα από εκεί την περασμένη Κυριακή με τα εγγόνια μου και διαπίστωσα ότι γινόταν χαμός. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι στις παύσεις δεν ακουγόταν «κιχ» ακόμα και από τα πολύ μικρά παιδιά. Η δουλειά που έχουν κάνει ο Θωμάς Μοσχόπουλος και η Σοφία Πάσχου είναι εξαιρετική. Η παράσταση τους είναι ιδιαίτερη – απλή και εντυπωσιακή συγχρόνως.
Στη συγγραφή έργων για παιδιά με ώθησε η ανάγκη έκφρασης. Έτσι έγραψα τον «Οδυσσεβάχ», μετά την «Ελίζα», το «Σκλαβί»… Αυτήν την περίοδο στην Κύπρο παίζεται ο «Τυχερός στρατιώτης». Αυτά τα έργα όπου και να παίζονται πάντα έχουν τύχη, γιατί μπορούν και λειτουργούν αυτόνομα.
Από όλα τα «πνευματικά παιδιά» σας, ποιο έχετε αγαπήσει λίγο περισσότερο;
Το «Σκλαβί» και την «Αγγελίνα».
Το πιο προσωπικό σας βιβλίο είναι το «Γράμμα στον Κωστή» που γράψατε όταν ο επί 37 χρόνια σύντροφός σας Κωστής Σκαλιόρας έφυγε από τη ζωή. Τι σας έκανε να ανακαλέσετε μνήμες τόσο προσωπικές και να τις μεταφέρετε στο χαρτί;
Όταν έχασα τον Κωστή ένιωθα την ανάγκη να του μιλήσω. Αμέσως μετά την κηδεία του άρχισα να σημειώνω όσα ήθελα να του πω. Με ανακούφιζε όλο αυτό. Αργότερα, η ανακούφιση έγινε χαρά.
Το καταπληκτικό είναι ότι αυτό το βιβλίο που έχει πουλήσει μέχρι σήμερα 16.000 αντίτυπα με έσωσε οικονομικά, χωρίς φυσικά να το επιδιώκω. Εκείνη την περίοδο το θέατρο «Πόρτα» είχε κλείσει λόγω χρεών και εγώ βρισκόμουν χωρίς χρήματα. Ο κόσμος αγάπησε πολύ το βιβλίο και αυτό με συγκίνησε.
Είστε ο άνθρωπος που θεμελίωσε το δικαίωμα των παιδιών στο ποιοτικό θέατρο. Τι έχετε μάθει τόσα χρόνια θητεύοντας δίπλα στα παιδιά;
Τα παιδιά μάς μαθαίνουν να κάνουμε καλό θέατρο και όχι εμείς αυτά. Για παράδειγμα, όταν κάναμε την παράσταση «Η κοιμωμένη ξύπνησε», η ηρωίδα ήταν ένα κοριτσάκι που αρχίζει να μεγαλώνει. Σε κάποια στιγμή της παράστασης ακούγεται μια μουσική και η πρωταγωνίστρια -που ήταν τότε η Ιωάννα Παππά- αντιδρά σαν να ξυπνά κάτι μέσα της. Ένα κοριτσάκι που καθόταν πίσω μου, είπε δυνατά «αυτή τώρα θέλει να αγαπήσει».
Κάποια άλλη φορά, ήταν ένα πιτσιρίκι που είχε δει μια παράσταση θορυβώδη -απ’ αυτές που εγώ αποκαλώ «παρδαλές»- και στη συνέχεια ήρθε και σε μια δική μας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «παράσταση δωματίου». Όταν τον ρώτησαν «ποια σου άρεσε πιο πολύ» αυτό απάντησε τη δική μας «επειδή με ακούγατε». Δεν είπε «άκουγα» αλλά «με ακούγατε». Εκεί κατάλαβα πως μπορείς να επικοινωνείς με τα παιδιά με ένα πιο λεπτό τρόπο.
Πως κρίνετε το επίπεδο του παιδικού θεάτρου στην Ελλάδα σήμερα; Υπάρχει πληθώρα παραστάσεων. Η ποιότητα συμβαδίζει με την ποσότητα;
Υπάρχουν υπερβολικά πολλές παραστάσεις. Απορώ πώς μπορούν και συντηρούνται. Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος είναι καθαρά εμπορικό χωρίς κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον καλλιτεχνικό. Αυτό είναι κρίμα.
Προ ημερών με πήρε τηλέφωνο η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και μου μετέφερε την επιθυμία της να θεσπίσει ένα βραβείο ώστε να ξεχωρίζουν οι καλύτερες παραστάσεις παιδικού θεάτρου. Νομίζω πως είναι μια πολύ ωραία ιδέα.
Σπουδάσατε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης στο Λονδίνο, αν και η δική σας επιθυμία ήταν να σπουδάσατε στη Σχολή του Κουν. Να υποθέσω ότι οι γονείς σας έφεραν εμπόδια στην απόφασή σας;
Ακριβώς. Κάποιος τους μετέφερε άσχημα πράγματα για τον Κουν και αυτό επηρέασε την κρίση τους. Δυστυχώς, πήγα στο Λονδίνο και δεν έμαθα τίποτα. Ήθελα να ζήσω τον Κουν ως δάσκαλο αλλά δεν τα κατάφερα.
Έχετε ζήσει μια γεμάτη καριέρα. Τα πράγματα εξελίχθηκαν ακόμα καλύτερα απ’ ότι φανταζόσασταν την εποχή που σπουδάζατε;
Δεν θυμάμαι τι φανταζόμουν την εποχή που σπούδαζα. Ξέρω ότι έχω κάνει μια διαδρομή με τα καλά και τα κακά της. Έζησα ωραίες στιγμές που με «πλούτισαν». Τώρα πια έχω μάθει πολύ περισσότερα πράγματα. Δυστυχώς πια είμαι πολύ μεγάλη και δεν θα έχω την ευκαιρία να τα εφαρμόσω.
Για ποιες δουλειές σας είστε περισσότερο υπερήφανη;
Για τις παιδικές μου παραστάσεις αλλά και για κάποιες ερμηνείες μου σε έργα που ανέβηκαν σε άλλα θέατρα και όχι στο «Πόρτα». Για παράδειγμα στις «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου που παίξαμε στο «Αμόρε».
Συμμετέχετε στην παράσταση «Φαρενάιτ 451» στο θέατρο «Πόρτα». Ένα δυστοπικό έργο που μιλάει για το τέλος της ανάγνωσης και το οποίο είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο που εκδόθηκε το 1953 και δυστυχώς είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Είναι ένα έργο προφητικό. Όταν το έγραφε ο Ρέι Μπράντμπερι στα μέσα του περασμένου αιώνα, δεν υπήρχε η σημερινή πραγματικότητα. Στο έργο, ο κόσμος ζει περικυκλωμένος από οθόνες, χωρίς να διαβάζει βιβλία. Σήμερα οι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι διαβάζουν όλο και λιγότερο. Ο Μπράντμπερι με έναν τρόπο περισσότερο ποιητικό και λιγότερο ρεαλιστικό είχε προβλέψει ότι όλα αυτά κάποτε θα συμβούν.
Νιώθετε ότι σήμερα η φιλομάθεια και η αριστεία είναι αρετές που τιμωρούνται;
Δεν ξέρω εάν τιμωρούνται, πάντως σίγουρα δεν επιβραβεύονται.
Πώς θα περιγράφατε την εποχή που ζούμε;
Εποχή τρομερής ανησυχίας την οποία δεν μπορώ να περιγράψω, γιατί δεν βρίσκω κάτι το ωραίο. Καταστρέφουμε τη φύση, οι άνθρωποι αλληλοσκοτώνονται, δεν διαβάζουν, δεν σκέφτονται. Ο λαϊκισμός και το μίσος εξαπλώνονται όλο και πιο πολύ… Συμβαίνουν φρικτά πράγματα.
Τι μπορεί να μας βγάλει από το τέλμα;
Να χτίσουμε κάποια «νησάκια αντίστασης» και να αντισταθούμε. Αυτό που κάνει η κυρία που υποδύομαι στο έργο, η οποία φυλάει τα βιβλία της μέχρι που τα βρίσκουν και τα καίνε.
Μεγάλες στιγμές σε μικρή και μεγάλη οθόνη
Ξέρω ότι είστε άνθρωπος που ζει το σήμερα και κάνει σχέδια για το μέλλον. Παρ’ όλα αυτά μπαίνω στον πειρασμό να σας ρωτήσω ποια περίοδο της ζωής σας νοσταλγείτε;
Όταν έχεις φτάσει τα 80 θα ήθελες πολύ να είσαι νεότερος. Θα ήθελα, λοιπόν, να είχα τον άνδρα μου δίπλα μου, να έχω μπροστά μου ένα μεγαλύτερο μέλλον. Αυτά, όμως, είναι πράγματα που δεν σκέφτομαι. Το μόνο που σκέφτομαι είναι τον λίγο χρόνο που μου μένει να τον περάσω μαζί με τους ανθρώπους που αγαπώ και με τους οποίους συνεργάζομαι και να κάνω μερικά πράγματα ακόμα .
Ποια είναι τα αυτά τα πράγματα; Τι ετοιμάζετε;
Αυτήν την περίοδο προσπαθώ να γράψω ένα βιβλίο που θα μου πάρει αρκετό καιρό. Για τον χειμώνα έχω δεχτεί μια ενδιαφέρουσα πρόταση να παίξω σε μια παράσταση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.
Έχετε πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Βλέποντάς τις σήμερα, τι σκέφτεστε;
Είναι κάποιες που δεν μου αρέσουν καθόλου και είναι άλλες που συμπαθώ. Θα ξεχώριζα το «Γάμος αλα Ελληνικά» και την «Κυρά μας τη μαμή», οι οποίες είναι καλογυρισμένες. Το λέω γιατί πολλές γυρίστηκαν «στο πόδι» με αποτέλεσμα να μην το χαιρόμουν και πολύ. Ένιωθα ότι είχα εγκλωβιστεί στην εικόνα στην οποία με ήθελαν οι σκηνοθέτες και το κοινό.
Θα σας δούμε ξανά στη μεγάλη οθόνη;
Η ταινία που χάρηκα πιο πολύ είναι η τελευταία που έκανα με τίτλο «Πριν τα μεσάνυχτα» (2013). Δεν είχα ξαναδουλέψει με τόσο υπέροχους συνεργάτες. Πρόσφατα έκανα μια ταινία μικρού μήκους διάρκειας 12 λεπτών με τίτλο «Ένα». Μάλλον σε κάποιο Φεστιβάλ θα προβληθεί.
Γιατί δεν επιδιώξατε μια διεθνή καριέρα;
Παραλίγο να γίνει. Ίσως καλύτερα που δεν έγινε. Μου είχαν προτείνει να παίξω στην ταινία του Τζέιμς Μποντ «Από τη Ρωσία με αγάπη». Ήταν δυο παραγωγοί. Ο ένας ήθελε εμένα και ο άλλος ήθελε μια Ιταλίδα (Ντανιέλα Μπιάνκι) που ήταν ξανθιά και σεξοβόμβα – σε αντίθεση με εμένα που είχα το στυλ της Όντρεϊ Χέπμπορν. Τελικά, επικράτησε η ξανθιά, σεξοβόμβα (γελάει).
Στην τηλεόραση έχετε κάνει λίγα πράγματα. Δεν σας «πήγαινε» το μέσο;
Έκανα μια σειρά («Τα καθημερινά») και δυο τηλεπαιχνίδια («Ζωντανό σταυρόλεξο», «Τρίλιζα»). Στη συνέχεια μού πρότειναν κάποια πράγματα που δεν μου άρεσαν και δεν ξαναέκανα τηλεόραση.
Παρακολουθείτε τηλεόραση σήμερα;
Βλέπω ταινίες και ντοκιμαντέρ. Βλέπω, όμως και ειδήσεις. Είμαι μαζοχίστρια!
Είστε πολιτικοποιημένη;
Καθόλου.
Σας έχει γίνει πρόταση να κατέβετε στο ψηφοδέλτιο κάποιου κόμματος;
Παλιότερα μου είχε προτείνει η Μελίνα Μερκούρη να γίνω δημοτική σύμβουλος, αλλά αρνήθηκα.
Για ποιο λόγο;
Αυτά που έκανα τότε ήταν αρκετά για να γεμίζω τον χρόνο μου. Δεν είχα περιθώριο για άλλα.
ΙΝFO
«Το Σκλαβί»
Από 5 έως 105 χρόνων
Συγγραφέας: Ξένια Καλογεροπούλου
Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος – Σοφία Πάσχου
Σκηνικά – Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Μουσική επεξεργασία και διδασκαλία: Νίκος Γαλενιανός
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ρωμανός Μαρούδης
Παίζουν: Παντελής Βασιλόπουλος, Ελένη Βλάχου, Ηλιάνα Γαϊτάνη, Βάσια Ζαχαροπούλου, Αυγουστίνος Κούμουλος, Τζωρτζίνα Λιώση, Ντένης Μακρής, Φοίβος Συμεωνίδης
Ημέρα και ώρες παραστάσεων: Κυριακή στις 11:00 & 15.00
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό: 10 ευρώ, Ανέργων/άνω των 65/ομαδικό
(άνω των 10 ατόμων): 8 ευρώ
«Φαρενάιτ 451»
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου
Παίζουν: Αλέξανδρος Λογοθέτης, Άννα Μάσχα, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Κίττυ Παϊταζόγλου, Χάρης Τσιτσάκης, Μάνος Γαλανής, Θάνος Λέκκας, Ξένια Καλογεροπούλου
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή – Σάββατο στις 21:15
και Κυριακή στις 19:30
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 15 ευρώ, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 12 ευρώ , Ανέργων 8 ευρώ
Και οι δυο παραστάσεις παίζονται στο θέατρο «Πόρτα»
(Λεωφ. Μεσογείων 58, τηλ. 2107711333)
«Αγγελίνα»
Όταν η αρχόντισσα Δεβόρα αντικρίζει τον Ζυμωτό, τον ερωτεύεται και αποφασίζει να τον πάρει μαζί της στο μακρινό Αλχαμερίδο. Η Αγγελίνα δεν χάνει ούτε στιγμή. Ξεκινάει αμέσως για ένα μεγάλο ταξίδι, προσπαθώντας να ξαναβρεί τον αγαπημένο της. Περπατάει νύχτα-μέρα, γιαλό-γιαλό, κι ούτε ο καυτερός ήλιος, ούτε το χιόνι και η παγωνιά, ούτε οι τοίχοι που δεν έχουν πόρτες μπορούν να τη σταματήσουν.
Η Ξένια Καλογεροπούλου δημιουργεί την Αγγελίνα, μια «αλλιώτικη» ηρωίδα, επίμονη και απτόητη, που ζωντανεύει μέσα από τις εκρηκτικές εικόνες του Daniel Egnéus (εκδόσεις «Μάρτης»).
