«Κανείς δεν μπορεί να είναι καλός για πολύ αν δεν υπάρχει ζήτηση για καλοσύνη». Η ρήση του Μπέρτολτ Μπρεχτ βρίσκει πιστή εφαρμογή στο αριστουργηματικό έργο του «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», το οποίο επαναλαμβάνεται για 30 παραστάσεις στο θέατρο «Θησείον». Η πρωταγωνίστρια Πέγκυ Τρικαλιώτη μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για τον διπλό ρόλο της στην παράσταση, αλλά και για το… διπλό φετινό θεατρικό στοίχημα που έχει βάλει, καθώς από τα τέλη Νοεμβρίου θα αναμετρηθεί με έναν ακόμα σπουδαίο ρόλο. Αυτόν της κορυφαίας χημικού Μαρίας Κιουρί στην παράσταση «Η απολογία της Μαντάμ Κιουρί» στο θέατρο «Σταθμός».
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Τι είναι αυτό που καθιστά το έργο του Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» ένα από τα κορυφαία της παγκόσμιας δραματουργίας;
Ο Μπρεχτ έγραψε το έργο το 1939 όντας αυτοεξόριστος στη Σκανδιναβία επειδή δεν άντεχε την άνοδο του ναζιστικού καθεστώτος. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό έργο που μιλάει για όλα όσα μπορεί να αναρωτιέται ένας άνθρωπος. Το βασικό ερώτημα που θέτει είναι εάν μπορεί ένας καλός άνθρωπος να επιβιώσει σε ένα τόσο δυστοπικό περιβάλλον, σε μια κοινωνία βαθιά προβληματική όπου η καλοσύνη αντιμετωπίζεται σχεδόν ως αφέλεια. Ό,τι συμβαίνει και σήμερα δηλαδή.
Σύμφωνα με την υπόθεση, κατεβαίνουν τρεις θεοί στη Γη με σκοπό να βρουν καλούς ανθρώπους που να ζουν με αξιοπρέπεια, σε διαφορετική περίπτωση θα σταματήσουν την ύπαρξη του Ανθρώπινου Είδους. Μετά από πολλές δυσκολίες, εντοπίζουν τον μοναδικό καλό άνθρωπο στο πρόσωπο μιας πόρνης στην επαρχία Σετσουάν της Κίνας, τη Σεν Τε. Οι πόρνες στην Κίνα τότε δεν θεωρούνταν απλώς «βρώμικες» αλλά δεν είχαν καν συγγενείς, οπότε έκαναν το μοναδικό πράγμα από το οποίο μπορούσαν να επιβιώσουν. Το κορίτσι αυτό φιλοξενεί τους τρεις θεούς και αυτοί την ανταμείβουν με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, με το οποίο εκείνη ανοίγει ένα μικρό καπνοπωλείο. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τους συμπολίτες της που την εκμεταλλεύονται, η Σεν Τε εφευρίσκει ένα alter ego, έναν «φανταστικό» ξάδερφο, τον σκληρό Σουί Τα και παίρνει τη μορφή του όποτε οι περιστάσεις το απαιτούν.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Κοινοκτημοσύνη έχει την μορφή της Σεν Τε και ο Καπιταλισμός του Σουί Τα;
Επειδή ο Μπρεχτ ήταν βαθιά Μαρξιστής, ήταν εναντίον του καπιταλισμού. Στο έργο μας, δεν έχουμε προσθέσει κάτι παραπάνω στο πολιτικό σχόλιο που ήδη κάνει. Εστιάζουμε στο πώς ο καλός άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει και στον ρόλο της μητρότητας σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Επιχειρούμε μια περισσότερο κοινωνιολογική προσέγγιση, για να μπορέσει το έργο να μιλήσει και στο σήμερα.
Πόσο δύσκολο είναι να υποδύεσαι δυο ρόλους στο ίδιο έργο;
Βρίσκομαι 2 ώρες και 20 λεπτά πάνω στη σκηνή, αλλάζοντας συνέχεια ρόλους και συναισθήματα. Φυσικά, δεν είναι εύκολο, όπως δεν είναι κανένας ρόλος κλασικού ρεπερτορίου. Είναι όμως ένας ρόλος δώρο για μένα, που παρουσιάζει τρομερό ενδιαφέρον και τον οποίο έχω αγαπήσει πολύ. Γενικά, εάν δεν έχω να αναμετρηθώ με κάτι δύσκολο, πλήττω αφόρητα.
O Μπρεχτ μέσω της Σεν Τε αναρωτιέται «πώς μπορείς να είσαι καλός όταν όλα γύρω σου είναι τόσο ακριβά»; Έχεις απάντηση σε αυτό το ερώτημα;
Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει το καλό είναι να μεγαλώσει. Να μη μείνει σε έναν άνθρωπο. Μόνος του ένας καλός άνθρωπος μόνο να καταποντιστεί μπορεί. Αυτό είναι και το επιμύθιο του έργου.
Από τα τέλη Νοεμβρίου θα σε βλέπουμε στην «απολογία της Μαντάμ Κιουρί» στο θέατρο «Σταθμός».
Οφείλαμε να επαναλάβουμε αυτήν την παράσταση, καθώς πέρυσι δεν παίχτηκε όλη τη σεζόν λόγω της συμμετοχής μου στον «Καλό άνθρωπο του Σετσουάν». Είναι μια παράσταση ύμνος στην γυναικεία ύπαρξη, την οποία οφείλουν να δουν όλες οι γυναίκες.
Τι σου έκανε εντύπωση μελετώντας τη βιογραφία της μοναδικής γυναίκας η οποία τιμήθηκε δυο φορές με το Νόμπελ;
Η Μαρία Κιουρί ήταν μια γυναίκα που έζησε καταπιεσμένη και βίωσε την απώλεια από πολύ μικρή. Ήταν Πολωνή και μεγάλωσε επί Ρωσικής Κατοχής σε μια περίοδο που η φοίτηση γυναικών στα πολωνικά πανεπιστήμια απαγορευόταν. Πήγε στο Παρίσι και έδωσε τη ζωή της για τη Γαλλία. Αντιμετώπισε κατάθλιψη, αφοσιώθηκε στην επιστήμη της… Γενικά, είχε μια μυθιστορηματική ζωή. Όταν πέθανε ο άνδρας της, Πιερ Κιουρί, κατέρρευσε, γιατί τον αγαπούσε παθολογικά. Μετά από χρόνια ερωτεύθηκε έναν νεότερο κατά έξι χρόνια άνδρα, κάτι που εκείνη την εποχή θεωρείτο κατάπτυστο. Με αυτό το «σκάνδαλο» ξεκινά και τελειώνει η παράστασή μας.
Ήταν μια δύσκολη περίοδος για εκείνη. Μόλις είχε ανακοινωθεί πως επρόκειτο να λάβει το δεύτερο Νόμπελ και η Σουηδική Ακαδημία έφτασε σε σημείο να σκέφτεται να μη της το δώσει, κάτι που τελικά δεν έγινε. Οι Γάλλοι την έφτυναν στο δρόμο, της πετούσαν πέτρες στα παράθυρα, την έλεγαν «βρωμοπολωνή». Το ανθρωποφαγικό που χαρακτηρίζει μερικές φορές το Ανθρώπινο Είδος είχε επικρατήσει….
Η κόρη σου, Φραντζέσκα, είναι σήμερα 7 χρόνων. Νιώθεις τύψεις όταν την αφήνεις για να πας στο 
θέατρο;
Οι τύψεις δεν τελειώνουν ποτέ. Με το που γεννιέται το παιδί αρχίζεις να αμφιβάλλεις για το εάν θα είσαι καλή μάνα, δεν είσαι σίγουρη για τον ίδιο σου τον εαυτό. Το παιδί και οι ενοχές έρχονται μαζί.
Ποια ήταν η πιο χρήσιμη συμβουλή και θέλεις να περάσεις στο παιδί σου;
Να είναι καλός άνθρωπος και να φροντίζει τον εαυτό της. Την ψυχή της, το σώμα της και το μυαλό της. Αυτό που της δόθηκε από το Θεό, γιατί η ζωή είναι δώρο.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο προσωπικό και επαγγελματικό σου όνειρο;
Επειδή έκανα την κόρη μου σε μεγάλη ηλικία, αυτό που θέλω είναι να τη δω να μεγαλώνει και να γίνει αυτό που εκείνη λαχταρά. Φυσικά, υπάρχουν και επαγγελματικά όνειρα. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε συγκεκριμένους ρόλους γιατί δεν θέλω να το… γρουσουζέψω.
«Έχω ζήσει περισσότερο πάνω στη σκηνή, παρά κάτω απ’ αυτή»
Βρίσκεσαι στον χώρο του θεάτρου τα τελευταία 27 χρόνια. Να υποθέσω ότι θεωρείς πια το θέατρο το δεύτερο σπίτι σου;
Ενηλικιώθηκα στο πρώτο έτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, γιατί τελείωσα το σχολείο στα 17,5. Οπότε έχω ζήσει περισσότερα χρόνια πάνω στη σκηνή παίζοντας, παρά κάτω απ’ αυτή. Το να παίζω στο θέατρο είναι ένα με τη φύση μου. Το θέατρο δεν ήταν απλώς ένα όνειρο, ήταν το απόλυτο όνειρο. Ήταν κάτι που ήθελα από παιδάκι, καθώς το θέατρο με μάγευε από μικρή.
Φαντάζομαι θα αντιμετώπισες και δυσκολίες στην πορεία σου στο επάγγελμα. Δεν σε αποθάρρυναν;
Η αλήθεια είναι ότι έχω υπάρξει τυχερή, γιατί δεν έχω μείνει χωρίς δουλειά χωρίς να είναι επιλογή μου. Έπαιζα ακόμα και στα χρόνια της σχολής. Μάλιστα, από το δεύτερο έτος μέχρι σήμερα δεν έπαιξα μόνο την περίοδο που ήμουν έγκυος και μια σεζόν μετά, για να κάτσω με το παιδί μου.
Τηλεοπτικά είχες την τύχη να συμμετέχεις σε δουλειές όπως «Πρόβα νυφικού», «Η αγάπη άργησε μια μέρα» και «Ο μεγάλος θυμός». Σήμερα, μετά από μια περίοδο ανομβρίας, η ελληνική μυθοπλασία δείχνει να επιστρέφει. Έχεις παρακολουθήσει κάποιες από τις νέες σειρές;
Δεν προλαβαίνω. Είδα μόνο το «Λόγω Τιμής» σε επανάληψη. Όσο αντικειμενική μπορώ να είμαι, επειδή με τα παιδιά ήμασταν στις ίδιες σχολές, έχουμε παίξει μαζί πολλές φορές και είμαστε ακόμα φίλοι, μπορώ να πω ότι ήταν πολύ ωραίο. Έχουμε ανάγκη από τέτοιες δουλειές.
Ποια είναι η σχέση σου με την τηλεόραση σε επαγγελματικό επίπεδο;
Όταν μπήκα στη Σχολή, η ιδιωτική τηλεόραση δεν υπήρχε. Οι μόνοι γνωστοί ηθοποιοί που ξέραμε ήταν η Βουγιουκλάκη και η Καρέζη. Μπήκα, λοιπόν στη Σχολή για να παίζω στο θέατρο. Όταν έγινε το «μπαμ» της τηλεόρασης, το μέσο μας απορρόφησε αμέσως. Κι εγώ και η γενιά μου ήμασταν πολύ τυχεροί γιατί από τη μια η τηλεόραση έψαχνε νέα άφθαρτα πρόσωπα και από την άλλη γίνονταν πολύ καλές παραγωγές.
Αν σου γινόταν σήμερα τηλεοπτική πρόταση τι θα απαντούσες;
Δεν θα έλεγα όχι, αρκεί να ήταν κάτι που μου άρεσε. Να μου αρέσουν οι συντελεστές, το σενάριο. Και να βρεθεί και ο χρόνος, γιατί τα γυρίσματα διαρκούν 10 – 11 ώρες την ημέρα.
INFO:
«Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» του Μπέρτολτ Μπρεχτ
Θέατρο «Θησείον: Ένα θέατρο για τις Τέχνες»: Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, τηλ. 2103255444
Ώρες και ημέρες παραστάσεων: Τετάρτη – Κυριακή 21.00
Παραστάσεις έως 10 Νοεμβρίου
Τιμές εισιτηρίων: Τετάρτη & Πέμπτη: Κανονικό: 16 ευρώ ,Μειωμένο: 12 ευρώ – ΟΑΕΔ: 10 ευρώ
Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή: Κανονικό: 18 ευρώ, Μειωμένο: 14 ευρώ, – ΟΑΕΔ: 10 ευρώ
Συντελεστές:
Παίζουν: Πέγκυ Τρικαλιώτη, Ηρώ Μουκίου, Νίκος Πουρσανίδης, Κώστας Κάππας, Γεράσιμος Σκαφίδας, Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, Μπέτυ Αποστόλου, Ηλέκτρα Σαρρή Στον ρόλο του Μαραγκού Λιν Το ο Γιάννης Καλατζόπουλος
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Νικορέστης Χανιωτάκης
Πρωτότυπη μουσική: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δραματολογική συνεργασία & απόδοση στίχων: Μαριλένα Παναγιωτοπούλου
Σκηνικά – Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη
Ενορχηστρώσεις – Μουσική διδασκαλία: Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος
Χορογραφίες – Επιμέλεια κίνησης: Ειρήνη- Ερωφίλη Κλέπκου
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Βοηθός σκηνοθέτη: Τόνια Καζάκου
Βοηθός παραγωγής: Αναστασία Γεωργοπούλου
Φωτογραφίες: Αγγελική Κοκκοβέ.
Μπείτε στην κατηγορία Πρόσωπα και διαβάστε όλα όσα έχουν εξομολογηθεί στην Αμαρυσία άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, της Πολιτικής, της Επιστήμης κλπ.
