Ένας άστεγος αγύρτης, ο Γκάαφαρ Ιμπραήμ Σάγιεντ ελ Ράουι συναντά σε ένα υπουργείο, κάποιο γείτονά του, από την παλιά συνοικία Χαν Γκάαφαρ του Καΐρου, και του ζητάει, ότι θέλει να διεκδικήσει τη μεγάλη περιουσία του παππού του ελ Ράουι, ο οποίος την άφησε, με διαθήκη σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Γιατί όμως ο ελ Ράουι ξέχασε τον εγγονό του;
Σιγά σιγά ο ηλικιωμένος πια, Γκάαφαρ Ιμπραήμ Σάγιεντ ελ Ράουι, ξεδιπλώνει όλη του τη ζωή. Αποφασίζει να μιλήσει για όσα πέρασε. Έχει πια χάσει τις δυο γυναίκες του, τα παιδιά του, τη θέση του στην κοινωνία, την περιουσία του.
Όταν πέθανε η μητέρα του πήγε να ζήσει κοντά στον παππού του ελ Ράουι, ο οποίος τον σπούδασε για να γίνει αγνός και αμόλυντος ιερέας. Όταν ερωτεύτηκε όμως τη γιδοβοσκό Μαρουάνα και την παντρεύτηκε, εγκαταλείποντας τις σπουδές του, ο παππούς του, τον έδιωξε από το σπίτι και τον αποκλήρωσε.
Για να ζήσουν με τη γυναίκα του, αναγκάστηκε να λάβει μέρος στην ορχήστρα του φίλου του Σακρούν, τραγουδώντας και διασκεδάζοντας τους καλεσμένους σε γιορτές , πανηγύρια και γάμους.
Η Μαρουάνα πέρασε από τη ζωή του σαν μια τρομακτική και καταστροφική καταιγίδα, αφήνοντας πίσω της συντρίμμια. Φεύγοντας η γυναίκα του, πήρε μαζί και τα παιδιά του, έτσι βρέθηκε απογυμνωμένος και μόνος.
Έπρεπε τότε να αναθεωρήσει πολλά στη ζωή του, να αναθεωρήσει την ίδια του τη ζωή. Σε εκείνη την ταραγμένη χρονική περίοδο ήταν που γνώρισε την πλούσια σαραντάρα Χόντα Σαντίκ και την παντρεύτηκε. Η Χόντα τον αναγκάζει να σπουδάσει νομικά και του ανοίγει δικηγορικό γραφείο.
Η πολιτική όμως εισέβαλε αναπάντεχα και με ορμή στη ζωή του. Τον κατέκλυσαν οι θεωρίες περί φιλελευθερισμού, σοσιαλισμού, κομμουνισμού, θρησκευτικού φανατισμού και φασισμού. Στο τέλος ο Γκάαρ ελ Ράουι έγινε φονιάς.
Αποφυλακίστηκε και έγινε ένα ερείπιο και ένας ζητιάνος.
Αντιμετωπίζει τις δοκιμασίες με στωικότητα και ελπίδα.
Γέρος πια, φιλάσθενος και σχεδόν τυφλός, κουβαλά μόνο μαζί του ένα σωρό απίστευτες αναμνήσεις και πεποιθήσεις.
Αφήνει κάθε πρωί τα χαλάσματα που ζει και περιπλανιέται στους δρόμους του παλιού Καΐρου. Σε κάθε γειτονιά καραδοκεί και μια ανάμνηση, με κάθε σοκάκι συνδιαλέγεται κρυφά. Όπου κι αν βρεθεί, σε όποια γειτονιά κι αν επιστρέψει, διαλαλεί φλογερά τις ιδέες του, που θα φέρουν στον λαό της Αιγύπτου την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ένα βιβλίο για τη ζωή, την αγάπη, τον έρωτα, την ελευθερία, τη λογική, τη φαντασία, τις φιλοδοξίες, τα όνειρα, τα πνεύματα, τα ένστικτα, το κακό, την αλήθεια, την αυτοπραγμάτωση, την περιπέτεια, την πίστη, την προσευχή, την τρέλα, την αμαρτία, την ομορφιά, τις επιθυμίες, τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις και τη μνήμη.
Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ θεωρείται ο «Καζαντζάκης της Ανατολής».
———————————
Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ γεννήθηκε το 1911 στο Κάιρο και πέθανε το 2006. Εργάστηκε στο Δημόσιο μέχρι το 1972, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Άρχισε να γράφει στα δεκαεφτά του και το πρώτο του μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στην αρχαία Αίγυπτο, εκδόθηκε το 1939. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες. Άλλα έργα του είναι : «Η Αρχή και το Τέλος», «Μιραμάρ», «Η τριλογία του Καΐρου», «Τα παιδιά του Γκεμπελάουι», «Η Σοφία μιας Ζωής» κ.ά. Το 1988 η Σουηδική Ακαδημία Γραμμάτων τίμησε τον Μαχφούζ με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του, το οποίο χαρακτήρισε πλούσιο σε αποχρώσεις, άλλοτε απόλυτα ρεαλιστικό και άλλοτε υποβλητικό και αμφίσημο. Από τη γραφή του πατριάρχη της αραβικής λογοτεχνίας δεν λείπουν το χιούμορ και η σάτιρα, ο λυρισμός και μαζί ο ρεαλισμός, που καθηλώνουν τον αναγνώστη.
ΚΩΣΤΑΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ