Τα καρδιαγγειακά νοσήµατα αποτελούν εδώ και δεκαετίες την πρώτη αιτία θανάτου στις χώρες του δυτικού κόσµου. Μια σειρά από παράγοντες που σχετίζονται µε την καθηµερινότητα του ανθρώπου επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστηµα, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές στην υγεία. Αν κάποιος έχει κάποιον ή κάποιους από τους επιβαρυντικούς παράγοντες δεν σηµαίνει απαραίτητα ότι θα έχει πρόβληµα µε την καρδιά του.
Στατιστικά, ωστόσο, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήµατα αυξάνονται όσο αυξάνεται η παρουσία αυτών των παραγόντων. Επιπλέον, κάθε νέος επιβαρυντικός παράγοντας που προστίθεται αυξάνει γεωµετρικά τις πιθανότητες εµφάνισης καρδιαγγειακών νοσηµάτων.
Ο σηµαντικότερος από αυτούς είναι το κάπνισµα το οποίο ευθύνεται για το 30% των θανάτων στην ηλικιακή οµάδα από 35 έως 69 ετών. Σύµφωνα µε έρευνες, οι καπνιστές ζουν κατά µέσον όρο 13 χρόνια λιγότερο από τους µη καπνιστές. Επιπλέον, όσοι καπνίζουν έχουν από δύο έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες, σε σχέση µε τους µη καπνιστές, να µην επιζήσουν αν πάθουν έµφραγµα. Οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν µεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν έµφραγµα αν παίρνουν και αντισυλληπτικά χάπια.
Δυστυχώς, στις οµάδες κινδύνου περιλαµβάνονται και οι παθητικοί καπνιστές. Η έκθεση σε περιβάλλον µε πολλούς καπνιστές µόνο για µισή ώρα την ηµέρα έχει ως συνέπεια τη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου και των αγγείων για τουλάχιστον ένα εικοσιτετράωρο.
Ακόµα µεγαλύτερες είναι οι συνέπειες από το παθητικό κάπνισµα στα παιδιά. Ερευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που µεγαλώνουν σε σπίτι καπνιστών έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο και από νοσήµατα του αναπνευστικού συστήµατος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ίχνη νικοτίνης έχουν εντοπιστεί στο σώµα νεογνού, η µητέρα του οποίου δεν κάπνιζε.
Ο δεύτερος επιβαρυντικός παράγοντας, ο οποίος δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί σε ατοµικό επίπεδο, είναι η ατµοσφαιρική ρύπανση η οποία έχει τόσο µακροχρόνιες όσο και βραχυχρόνιες επιπτώσεις. Πολλά από τα σωµατίδια που εντοπίζονται στην ατµόσφαιρα µπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήµατα στους πνεύµονες, όπως για παράδειγµα οξειδωτικό στρες και φλεγµονές, ενώ ενεργοποιούν µηχανισµούς που προκαλούν καρδιαγγειακά επεισόδια.
Για την εµφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων ενοχοποιείται επίσης η παχυσαρκία, η οποία ευθύνεται και για πολλές άλλες παθήσεις όπως ο διαβήτης και διάφορες µορφές καρκίνου.
Περισσότερες επιπτώσεις στην υγεία τους αναµένεται να έχουν τα παιδιά που πάσχουν από παχυσαρκία. Ειδικά στην Ελλάδα το πρόβληµα είναι µεγάλο, καθώς ένα στα τέσσερα παιδιά έχει πολύ µεγαλύτερο βάρος από το κανονικό. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν µικρότερο προσδόκιµο ζωής από την προηγούµενη γενιά αφού αντιµετωπίζουν άµεσα τον κίνδυνο εµφάνισης µιας σοβαρής καρδιαγγειακής νόσου όταν µεγαλώσουν.
Κληρονοµικότητα
Η καθιστική ζωή συµβάλλει στην αύξηση των περιστατικών εµφράγµατος του µυοκαρδίου, αλλά είναι ένας παράγοντας κινδύνου που µπορεί να αντιµετωπιστεί άµεσα και εύκολα.
Η συχνή και µετρίου βαθµού δυσκολίας άσκηση, όπως το γρήγορο βάδισµα, βοηθά πολύ την καρδιά. Κάποια από τα συµπτώµατα που εξαφανίζονται µε τη σωµατική άσκηση είναι η απώλεια βάρους, η µείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης.
Σε κάθε περίπτωση όµως για τη σωµατική άσκηση χρειάζεται απαραιτήτως η συµβουλή του γιατρού, κυρίως αν προϋπάρχουν καρδιαγγειακά νοσήµατα.
Τέλος, το στρες, το οποίο είναι σύµπτωµα του σύγχρονου τρόπου ζωής, επιβαρύνει σηµαντικά την καρδιά. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που άνθρωποι «κληρονοµούν» σοβαρά καρδιολογικά προβλήµατα µην µπορώντας να αντέξουν το βάρος διάφορων υποχρεώσεων. Η απάντηση στο υπερβολικό στρες είναι η καλύτερη οργάνωση της προσωπικής και επαγγελµατικής ζωής. Αυτό µπορεί να γίνει µε τη σωστή ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και την υιοθέτηση τεχνικών αυτοσυγκέντρωσης και χαλάρωσης.
