Γράφει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ ο τέως πρόεδρος του Συνδέσμου Μικρασιατών Χαλανδρίου «Ρίζες» Νίκος Καραμπουρνιώτης και υπεύθυνος του Συλλόγου για το Έτος 1922-2022.
Ως γνωστόν το Χαλάνδρι υποδέχθηκε μεγάλο αριθμό Μικρασιατών προσφύγων. Οι πρώτες ροές ξεκινάνε το 1914 ενώ από το 1918 οι ροές μεγαλώνουν και το 1922 έως και το 1924 σχεδόν πενταπλασιάζουν, την τότε Κοινότητα του Χαλανδρίου. Οι πρόσφυγες από τα Βουρλά της Ερυθραίας Χερσονήσου Σμύρνης έρχονται μαζικά το 1922,αφού τα Βουρλά λόγω της ένοπλης αντίστασης δεν άδειασαν από κατοίκους ούτε στον πρώτο διωγμό. Μια από τις μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις όχι μόνο της Μικράς Ασίας αλλά και του ελληνικού κόσμου.
Οι Βουρλιώτες μετά από σκληρές μάχες στις οποίες συμμετείχαν και οι γυναίκες μαζικά σε ένοπλο αγώνα, δέχονται τεράστια σφαγή. Φεύγουν από την πατρίδα τους και περνάνε στη Μητροπολιτική Ελλάδα. Γεμίζουν και ουσιαστικά ιδρύουν την Καισαριανή και βρίσκονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και του εξωτερικού. Μεγάλες ροές δέχεται η Κρήτη αλλά αρκετοί πριν το Χαλάνδρι βρίσκονται στη Λέσβο.
Αρκετοί Βουρλιώτες όμως μέσα σε λίγους μήνες θα εγκαταλείψουν την Κρήτη και θα βρεθούν στο Χαλάνδρι. Στην πλειονότητά τους πρώην ρεσπέρηδες, έμποροι σταφίδας με μεγάλη εξαγωγή στην Ευρώπη, κυρίως στη Γαλλία, προσπαθούν στην αγροτική τότε περιοχή του Χαλανδρίου με τα πολλά νερά και ρέματα, να συνεχίσουν αυτό που κατέχουν όσο κανένας. Το αμπέλι, το κρασί και ότι μπορεί να παράξει αυτό το ευλογημένο φυτό. Μάταια όμως. Οι κλήροι μοιράζονται σε πολλές οικογένειες και η παραγωγή αρκεί μόνο για τοπικό επίπεδο. Μπορεί να πει κάποιος, οικογενειακό….
Το σήμα κατατεθέν στα Βουρλιώτικα σπίτια του Χαλανδρίου φυσικά η κληματαριά. Οι Βουρλιώτες, ερωτευμένοι με τα αμπέλια τους στα Βουρλά, συνεχίζουν να τα φυτεύουν όπου μπορούν στη νέα τους πατρίδα. Οικογένειες προέρχονται κυρίως από το κεφαλοχώρι των Βουρλών, τον Γκιουλμπαξέ, το λόφο του Γιακά και τη Σκάλα. Πολλές οικογένειες με γνωστά επίθετα στα Βουρλά όπως Πασπάτης, Βάζος, Χατζηχρόνογλου, Χατζηιωάννου, Καραμπουρνιώτης, Καπάνταης, Ιωάννου, Γκατζόλης, Γκερεμές, Αλατσατιανός, Βασίλαρος, Μανίκας, Παπαδημητρίου, Ροδάκης, Κασιμάτης, Πέτρου, Αθανασίου, Κοκκινιάδης, Πουλάκης, Μανιός, Τεγεάτης, Τσακιλτζής, Τσιριγώτης, Κουδούνας, Μανιατάκης, Αρκουδέας κ.α., δημιουργούν μεγάλες εμπορικές σχέσεις με τον Πειραιά σε είδη σπιτιού, τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα.
Το πρώτο και μεγαλύτερο παντοπωλείο το ανοίγει αμέσως ο Καπάνταης, ενώ οι Βουρλιώτες είναι η αιτία που ιδρύεται άμεσα Ένωση Μικρασιατών ώστε να λειτουργήσει ως ΚΕΠ της εποχής για τις ανάγκες των υπολοίπων προσφύγων σε συνεργασία με την Πρόνοια. Κάποιοι από αυτούς βρίσκουν εργασία στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς ΟΛΠ, ενώ για τις ανάγκες της δουλειάς μετακομίζουν στο Κερατσίνι και τη Δραπετσώνα. Το 1940, πέντε από αυτούς κατατάσσονται στον ελληνικό στρατό, πολεμούν τα ιταλικά στρατεύματα στην Αλβανία, ενώ αργότερα οι 2 χάνουν τη ζωή τους από τους Ναζί στην Κρήτη. Ο Στέλιος Πασπάτης και ο Στέφανος Καραμπουρνιωτης ο οποίος μόλις είχε μετακομίσει και παντρευτεί στο Νέο Ψυχικό.
Συμμετέχουν στην Παμβουρλιωτική Ένωση και παράλληλα κρατούν στενές επαφές με τη Νέα Ιωνία, Νέα Ερυθραία, τον Ωρωπό, τα Μελίσσια και την Καισαριανή, αφού εκεί βρέθηκαν ως πρόσφυγες οι συγγενείς τους. Σημείο αναφοράς για δεκαετίες το Κεσκέκι κάθε του Αγίου Γεωργίου που διοργανώνει ο Σύλλογος Γκιουλμπαξε Άγιος Γεώργιος. Μετά από χρόνια το Χαλάνδρι ξαναποκτά Σωματείο Μικρασιατών προσφύγων με το όνομα Ρίζες εξ αιτίας ενός Βουρλιώτη, του Γεωργίου Κουδούνα. Για τη στέγαση του Συλλόγου η επίσης Βουρλιώτικη οικογένεια Καραμπουρνιώτη, παραχωρεί για 7 έτη ένα ακίνητο στο Νέο Συνοικισμό.
Δείτε επίσης: Σύλλογος «Ρίζες»: Δύο διαγωνισμοί για μαθητές με «χρώμα» Μικράς Ασίας
