Όταν ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ συνάντησε τη ΔΕΗ…

Γράφει ο Δημήτρης Μάρδας, καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, π. Αναπλ. Υπουργός Οικονομικών & Υφυπουργός Εξωτερικών (ΣΥΡΙΖΑ)

Σε περίοδο οικονομικής στασιμότητας και με αφορμή την πώληση της ΔΕΗ μέσα από την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου όπου θα συμμετέχουν μόνο ιδιώτες -και όπου η συμμετοχή του Δημοσίου θα συρρικνωθεί στο 34%- έρχεται στο μυαλό μας αυθόρμητα μια πολύ παλιά ρήση του νομπελίστα Τζόζεφ Στίγκλιτζ, η οποία, προς έκπληξη πολλών, δεν αντιμετώπισε την παραμικρή αντίδραση ή έστω διαμαρτυρία θιγμένων πολιτικών.

Αναλυτικότερα στο θέμα της ιδιωτικοποίησης δημοσίων αγαθών, ο οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 τόνιζε: «Οι εθνικοί ηγέτες, πανευτυχείς, ξεπουλούν τις εταιρίες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος… Θα μπορούσες να δεις πώς ανοίγουν τα μάτια τους, με την προσδοκία της μίζας του 10%, που θα καταβληθεί σε λογαριασμό τους σε μια τράπεζα της Ελβετίας», απλά και μόνο γιατί οδήγησαν στην απαξίωση της εθνικής περιουσίας ή ακριβέστερα, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, «επειδή ξύρισαν κάτι δισ. από την τιμή πώλησης εθνικών περιουσιακών στοιχείων…». Αυτό το αποκαλεί ο Στίγκλιτζ, στο πλαίσιο ενός λογοπαιγνίου, όχι ιδιωτικοποίηση αλλά «δωροδοποίηση» (“Briberization” κατά τον όρο που χρησιμοποίησε). (Βλ. https://www.gregpalast.com/the-globalizer-who-came-in-from-the-cold/ ).

Οι διακυμάνσεις της τιμής της μετοχής της ΔΕΗ και ειδικότερα οι μειώσεις που άρχισαν εννέα ημέρες πριν την ανακοίνωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, προκάλεσαν την παρέμβαση της Δικαιοσύνης. Δόθηκε παραγγελία για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προκειμένου να ερευνηθεί αν έχουν διαπραχθεί τυχόν αξιόποινες πράξεις όπως χειραγώγηση και κατάχρηση εσωτερικής πληροφόρησης. Η κυβέρνηση βέβαια υποστηρίζει ότι αυτό είναι σύνηθες σε όμοιες περιπτώσεις.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει επίσης ότι η τιμή της μετοχής της ΔΕΗ αυξήθηκε από το 2019 (1,5 ευρώ στις 16 Μαρτίου του 2019, η χαμηλότερη του έτους) οπότε υπονοεί ότι σήμερα στα 8 περίπου ευρώ εξακολουθεί να είναι ακριβή. Σημειώνεται ότι τις 13 Σεπτεμβρίου ανερχόταν στα 10,5 ευρώ, στις 23 του μήνα μειώθηκε στα 9,02 για να σταθεροποιηθεί στα 8 ευρώ στις ημέρες μας. Στις 23 Σεπτεμβρίου είχαμε τη σχετική απόφαση του ΔΣ της ΔΕΗ για πέρασμα του 17% των μετοχών της σε ιδιώτες επενδυτές. Τέλος η μέθοδος της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου που προτείνεται θεωρείται ότι θα ευνοήσει τη διασπορά των νέων μετοχών και δε θα υπάρχει κυρίαρχος νέος μέτοχος.

Αν δεν συμβούν όμως όλα τα προαναφερθέντα και παρατηρηθεί υπερσυγκέντρωση των νέων μετοχών στα χέρια ενός ομίλου επιχειρήσεων, που μπορεί να αντλήσει μετοχές τόσο από το 17%, όσο και από το εναπομείναν 49% που βρίσκεται διασκορπισμένο στα χέρια ιδιωτών, τότε η ρήση του Tζ. Στίγκλιτζ εύλογα προκαλεί πολλά ερωτηματικά στην περίπτωση της Ελλάδας, παρά την εξέλιξη της τιμής της μετοχής.