Γράφει ο Αλέξανδρος Καζαντζίδης – Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής Αμαρυσίας, φύλλο Χαλανδρίου – Αγίας Παρασκευής – Παπάγου – Χολαργού – 19/04/2023
Πριν συνηθίσουμε να χάνονται αθώες ψυχές με την παραμικρή «στραβή», μάθαμε στις πόλεις μας τα ρημαγμένα καταστήματα, τις σκονισμένες βιτρίνες, τα αζήτητα «Πωλείται» και «Ενοικιάζεται». Τώρα συνηθίζουμε και τα εγκαταλειμμένα περίπτερα. Ήδη από το 2014 τα προϊόντα καπνού πωλούνταν και στα σούπερ μάρκετ, με τις αλυσίδες -παρά τις αυξήσεις στα είδη- να έχουν περίοπτη θέση τοποθετημένα σε ειδικά σταντ. Αυτή η «απελευθέρωση» της αγοράς ήταν η χαριστική βολή για χιλιάδες μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που ήδη φυτοζωούν.
Από παλιά, όχι όσα γνωρίζει ο κουρέας, αλλά αυτά που μαθαίνει ο περιπτεράς της γειτονιάς δεν τα ξέρει ο… κόσμος όλος. Είναι ο μαγαζάτορας εκείνος, ιδίως μετά τη Μεταπολίτευση, δεν ενδιαφέρεται πια για τα «φρονήματα» των πελατών του, την εφημερίδα που αγοράζουν (άρα και για το τι ψηφίζουν) αφού οι περισσότεροι έχουν πάψει να αγοράζουν Τύπο. Ξέρει όμως ποιοι μαθητές έχουν πάψει να αγοράζουν κρουασάν, τσίχλες και άλλα μικροπράγματα γιατί έχει κοπεί το χαρτζιλίκι τους (και όχι γιατί ξαφνικά αγάπησαν τις υγιεινές τροφές). Βλέπει ποιος γονέας, επιστρέφοντας από τη δουλειά, αγοράζει μια κόκα κόλα ή μια μπίρα για το σπίτι, γνωρίζει ποιος μάταια εκλιπαρεί για να ψωνίσει επί πιστώσει.
Στις καλές ή μάλλον στις… κανονικές εποχές, το περίπτερο ήταν ο μικρός καταναλωτικός παράδεισος για τις μεγάλες μάζες. Περιοδικά, φτηνά παιχνιδάκια, συσκευασμένες λιχουδιές, γαριδάκια, τσιπς. Τώρα όλα αυτά, με την εκτίναξη της ακρίβειας, μοιάζουν να είναι απαγορευμένοι καρποί και οι περισσότεροι… βαράνε μύγες. Επιπλέον, τα σημεία ήταν ένα ισχυρό τοπόσημο, ένας κόμβος κοινωνικής ζωής, ένα μίνι καφενείο όπου αρκετοί γείτονες κοντοστέκονταν και συζητούσαν.
Το φωταγωγημένο περίπτερο τη νύχτα ήταν, επίσης, ένας φάρος ζωής, κάτι διαφορετικό από τα αδιάφορα φανάρια αυτοκινήτων. Εδώ συνήθως ρωτούσαμε για το πού πέφτει το νοσοκομείο, το διανυκτερεύον φαρμακείο ή ένας άγνωστός μας δρόμος. Από 9.837 το 2009, τα περίπτερα το 2018 έφτασαν να είναι 6.008 πανελλαδικά. Μέσα δηλαδή σε μία δεκαετία είχαν χαθεί κάτι λιγότερο από 4.000 ή είχε μειωθεί ο αριθμός τους κατά 38,9%. Υπολογίζεται ότι από τα 12.000 που έχουν απομείνει, δεν θ’ αντέξει ούτε το ένα στα πέντε.
Μια εικόνα στο Χαλάνδρι, για παράδειγμα, δίνει τον τόνο. Το εγκαταλελειμμένο περίπτερο στην οδό Ριζαρείου στέκει εκεί «αραχνιασμένο» για σχεδόν μια πενταετία, ενώ άλλα, όπως στην οδό Κουντουριωτών απομακρύνθηκε δίνοντας λίγο περισσότερο χώρο για τους πεζούς αλλά και τα οχήματα. Το αντίστοιχο στη συμβολή Κολοκοτρώνη και Ζαλοκώστα άνοιξε τον… δρόμο σε ένα ακόμη κατάστημα εστίασης στην περιοχή. Βέβαια, κάποια περίπτερα ακολούθησαν την πορεία franchise από μεγάλες αλυσίδες της αγοράς και γιγαντώθηκαν δυσανάλογα, δυσκολεύοντας ακόμη και το πέρασμα από τα πεζοδρόμια. Το σίγουρο είναι ότι ήδη όσοι -όλο και λιγότεροι- περπατούν μέσα στη νύχτα χωρίς να… γνωρίζουν κανέναν, σιγομουρμουρίζουν «κι ούτε κανένας με γνώριζε». Ούτε καν ο περιπτεράς της γειτονιάς…
