Υπάρχει τρόπος να τον αποφύγουμε;
Κοίταξε, αν δεν ήταν ομιχλώδες το τοπίο, θα βλέπαμε ότι είναι μπροστά γκρεμός.
Το κάνουν επίτηδες ομιχλώδες. Τον τρόπο με τον οποίο περνάνε τις ειδήσεις, τα κόλπα που κάνουνε για να σπείρουνε τον πανικό στον κόσμο και να διαμορφώσουνε συμπεριφορές, όπως αυτή του “καναπέ” ας πούμε, βγαίνουν από πειράματα ψυχολογικά, πολύ καλά μελετημένα, δουλεμένα στο εργαστήριο.
Τη δουλειά τους την κάνουνε καλά! Εμείς δεν την κάνουμε καλά.
Τώρα, ποιοι είμαστε εμείς και γιατί δεν την κάνουμε καλά, αυτό είναι ένα άλλο ερώτημα…
Κάποιοι που θα θέλαμε, εν πάση περιπτώσει, μια πιο ανεκτική κοινωνία που να κοιτάζει κάπως αλλιώς τα πράγματα. Χωρίς συντηρητικά ταμπού, ας πούμε. Είναι διττό το πρόβλημα. Άμα είσαι δούλος, δεν έχεις να σκεφτείς τίποτα. Κάνεις ό,τι σου λένε. Τώρα, τι σκέφτεσαι την ώρα που κοιμάσαι αλυσοδεμένος, δεν αφορά κανέναν, παρά μόνο εσένα. Ίσως. Διότι ξέρεις πως ούτως ή άλλως, το άλλο πρωί θα σε βάλουνε πάλι στο σκάψιμο. Η ελευθερία, απ’ την άλλη μεριά, προϋποθέτει μεγάλη πειθαρχία. Γιατί τα ελαττώματα του ανθρώπου είναι κυρίως η απληστία και η μη ανοχή του διαφορετικού. Δε μπορεί να πιστεύεις εσύ, ότι ο άλλος πρέπει να ζει, σώνει και καλά, όπως εσύ θέλεις να ζει. Αυτό είναι ο υπέρτατος φασισμός. Ή να είσαι εσύ άπληστος και ο άλλος να μην έχει τίποτα. Και δυστυχώς αυτά έχουν επικρατήσει. Έχει αναπτυχθεί ένα έκτρωμα ανθρώπινου πολιτισμού. Άνθρωπος, όπως το εννοούσαν οι αρχαίοι, οι διανοητές, σήμερα δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο ως υφέρπουσα ή υποβόσκουσα οντότης. Έχουμε, αν θέλεις, εκδυθεί και από την -εγώ είμαι άθεος, δεν πιστεύω σε θεούς και δαίμονες, θεοί και δαίμονες είμαστε οι ίδιοι- ακόμα και την ορθόδοξη διδασκαλία, την έχουμε πετάξει, ακολουθώντας το προτεστάντικο, ας πούμε, το καλβινιστικό, ο φτωχός φταίει για τη φτώχια του, ο άρρωστος φταίει για την αρρώστια του, αν δεν είσαι πρώτος, δεν είσαι τίποτα. Αλλά κι αυτό, κάπου υπήρχε κι αυτό, για παράδειγμα, ο ολυμπιονίκης, δεν ξέρουμε κανέναν απ’ αυτούς που ήρθανε δεύτεροι, τρίτοι… Ξέρουμε ολυμπιονίκες, για τους οποίους γκρεμίζανε τις πύλες της πόλεως, όταν γυρίζανε στη γενέτειρά τους. Άρα το θέμα αυτό του πρώτου, του πιο δυνατού, ενυπάρχει στον άνθρωπο, αλλά είναι και πως το διαχειρίζεσαι αυτό το πράγμα, δηλαδή με τι είδους νοοτροπία το προσεγγίζεις, γιατί αυτό υπάρχει και στη φύση. Δηλαδή σε μια αγέλη, υπάρχει ο αρχηγός. Συν το ότι τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης, συν τω χρόνω, μεγαλώνοντας, ξέρουν από μικρά τη θέση τους. Ο άνθρωπος αρνείται να αναγνωρίσει από μόνος του τη θέση του. Νομίζει ότι με το χρήμα θα τα πατήσει όλα. Παρ’ όλο που λέει η χριστιανική διδαχή ότι ένας αμαρτωλός θα μπει στον παράδεισο πιο εύκολα από έναν πλούσιο. Όπως λέει και το τραγουδάκι, πήραμε τη ζωή μας λάθος. Αλλά δεν βλέπω ν’ αλλάζουμε ζωή… Δεν αλλάζουμε κι εξακολουθούμε και μασάμε και το παραμύθι. Λέμε, “δε μπορείτε να κοροϊδεύετε, τώρα ο κόσμος έχει ξυπνήσει…” τι έχει ξυπνήσει; Κοιμάται τον ύπνο… μακάρι νάταν του δικαίου.
Να σε ρωτήσω κάτι, για σένα, έτσι, που βγήκε μέσα από την κουβέντα. Είπες πριν, πως ο υπέρτατος φασισμός, είναι να θέλεις ο άλλος να ζει με τον τρόπο που εσύ θέλεις. Εσύ, που σε όλη σου τη ζωή ήσουν αντισυμβατικός, ήσουν διαφορετικός, παραβατικός πολλές φορές, που παρέμεινες συνεπής σ’ αυτό, πως έχεις βιώσει απάνω σου αυτόν τον φασισμό;
Ε, εντάξει, μην υπερβάλλουμε…
Δεν υπερβάλλουμε.
(Θ.Τ.) Δεν υπερβάλλουμε καθόλου…
Κατ’ αρχήν, έχω κάποιες σταθερές στα πιστεύω μου, δεν αλλάζω. Δηλαδή άμα δεις τι έλεγα πριν από είκοσι, τριάντα χρόνια, τα ίδια πράματα έλεγα. Τι να μ’ αλλάξει; Δηλαδή είμαι αυτός που είμαι. Πως θα το αλλάξω αυτό;