Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας που βοηθά τη γρήγορη ανάπτυξη των μικροβίων με αποτέλεσμα τη ταχύτερη αλλοίωση των τροφίμων, αυξάνει ο κίνδυνος εκδήλωσης τροφικών λοιμώξεων. Οι τροφοδηλητηριάσεις αυτές, συνήθως, οφείλονται στην κατανάλωση τροφίμων που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται, χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής.
Οι καταναλωτές πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τόσο κατά την αγορά και διατήρηση των τροφίμων, όσο και κατά την επίσκεψή μας, σε χώρους μαζικής εστίασης.
Γενικά
Τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, πρέπει να διατηρούνται σε ψύξη ή κατάψυξη αναλόγως του είδους τους, καθώς και των οδηγιών χρήσης και συντήρησής τους.
Ευαλλοίωτα τρόφιμα είναι:
• Όλα τα ζωικά τρόφιμα π.χ. κρέατα, αλιεύματα, γαλακτοκομικά και τα παρασκευάσματά τους, είτε είναι ωμά είτε μαγειρεμένα.
• Τα ωμά φυτικά τρόφιμα δεν είναι ευαλλοίωτα, αλλά μετά το μαγείρεμά τους, ανήκουν κι αυτά σ’ αυτή την κατηγορία.
• Όλα τα μαγειρεμένα τρόφιμα θεωρούνται ευαλλοίωτα και σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται επίσης τα σάντουιτς, οι πίτες, οι πίτσες, οι σάλτσες, οι σαλάτες σε μορφή αλοιφής, τα είδη ζαχαροπλαστικής που συντηρούνται σε ψύξη κ.λπ.
Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα μικρόβια δεν καταστρέφονται στην κατάψυξη, παρά μόνο σταματούν να πολλαπλασιάζονται. Καταστρέφονται με τον κατάλληλο συνδυασμό θέρμανσης και χρόνου, όπως συμβαίνει π.χ. στη διάρκεια παρασκευής οποιουδήποτε φαγητού, είτε στην κατσαρόλα είτε στον φούρνο.
• Ελέγχουμε χρώμα, οσμή, γεύση των τροφίμων, καθώς και την ημερομηνία λήξης και τις συνθήκες διατήρησής τους.
• Δεν αγοράζουμε και δεν αφήνουμε τρόφιμα εκτεθειμένα στον ήλιο ή στα έντομα.
• Τοποθετούμε τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, που απαιτούν συντήρηση, υπό ψύξη, στο ψυγείο, όσο πιο γρήγορα γίνεται μετά την αγορά τους.
• Πλένουμε τα χέρια μας συχνά, με σαπούνι και νερό και πάντα πριν από κάθε γεύμα.
• Τρώμε μόνο καλομαγειρεμένο φαγητό και καλοπλυμένα φρούτα και λαχανικά.
• Δεν τρώμε μισομαγειρεμένο κρέας ή ωμά αυγά.
• Τα όστρακα πρέπει να είναι πάντα ζωντανά πριν το μαγείρεμά τους.
Χυμοί – Εμφιαλωμένα νερά
• Οι χυμοί και τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να φυλάσσονται ή σε ψυγεία ή σε δροσερά και σκιερά μέρη. Δεν αγοράζουμε χυμούς και νερά που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.
• Τα ψυγεία δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.
• Τηρούμε τις σωστές συνθήκες διατήρησης. Μετά το άνοιγμα της συσκευασίας, φυλάσσουμε την ποσότητα που δεν καταναλώσαμε στο ψυγείο.
Παγωτά
Οι καταψύκτες, όπου φυλάσσονται τα παγωτά:
• Πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -18°C, δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο, πρέπει να κλείνουν ερμητικά, δεν πρέπει να σχηματίζεται πάγος στο εσωτερικό τους.
• Δεν αγοράζουμε παγωτά, που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους, διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει, εν μέρει, αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών, στα σημεία πώλησης.
• Πριν αγοράσουμε χύμα παγωτό, ελέγχουμε την καθαριότητα του χώρου, του προσωπικού και των εργαλείων. Ελέγχουμε τις συνθήκες διατήρησής του στις βιτρίνες. Οι βιτρίνες θα πρέπει να λειτουργούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από -14°C και να μην είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού.
• Πριν την κατανάλωση του παγωτού, προσέχουμε μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου στην κύρια μάζα του παγωτού αποτελούν ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός, που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.
Ωμά ζωικά τρόφιμα και άπλυτα φυτικά τρόφιμα
• Δεν αφήνουμε τα ωμά ζωικά τρόφιμα και τα άπλυτα φυτικά τρόφιμα να ακουμπούν ή να στάζουν τα υγρά τους πάνω σε μαγειρεμένα τρόφιμα.
• Χρησιμοποιούμε με προσοχή διαφορετικά πάντα εργαλεία και εξοπλισμό, όπως μαχαίρια, επιφάνειες κοπής για προετοιμασία φαγητών κ.λπ. καθώς δεν πρέπει να έρχονται σε άμεση ή έμμεση επαφή μεταξύ τους, ώστε να προετοιμάσουμε τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα.
• Δεν τοποθετούμε το ψημένο φαγητό στο ίδιο σκεύος που είχαμε προηγούμενα τοποθετήσει τα ωμά τρόφιμα.
• Πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας μετά το χειρισμό ωμών ζωικών τροφίμων και άπλυτων φυτικών τροφίμων, για να μη μεταφέρουμε με τα χέρια μας τα μικρόβια.
Μαγειρεμένα τρόφιμα
Μετά το ψήσιμο, το φαγητό πρέπει να καταναλωθεί, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Διαφορετικά το φυλάγουμε, στο ψυγείο, αφού κρυώσει, μέσα σε 2 ώρες από το ψήσιμό του.
Μετά από 4 ώρες από το τέλος του ψησίματος και εφόσον έχει παραμείνει εκτός ψυγείου, αρχίζει η αλλοίωσή του και δεν πρέπει να καταναλώνεται.
Αναθέρμανση (ξαναζέσταμα) του ίδιου φαγητού, δεν επιτρέπεται για δεύτερη φορά. Ο ζεστός καιρός είναι ιδανικός για την ανάπτυξη μικροβίων.
Για τον λόγο αυτόν κρατάμε το φαγητό, εκτός ψυγείου, για όσο λιγότερο χρόνο γίνεται.
