Από την έντυπη έκδοση της IASIS που κυκλοφορεί
Γεώργιος Λ. ∆αΐκος: Λοιµωξιολόγος
Tα τελευταία 20 χρόνια, για τρίτη φορά ένας κορωνοϊός διαφεύγει από τον φυσικό του ξενιστή, τη νυχτερίδα, µεταπηδά σε έναν ενδιάµεσο ξενιστή και εν συνεχεία προσβάλλει τον άνθρωπο. Οι δύο πρώτοι κορωνοϊοί, ο SARS-CoV και MERS-CoV, περιορίστηκαν. Ο SARS-CοV-2, όµως, είχε διαφορετική πορεία· µέσα σε ένα χρόνο διεσπάρη σε όλο τον πλανήτη και µέχρι σήµερα έχει προσβάλει περισσότερα από 100 εκατοµµύρια άτοµα, έχει προκαλέσει 2,5 εκατοµµύρια θανάτους και έχει επιφέρει τεράστιες και ανεπανόρθωτες κοινωνικο-οικονοµικές καταστροφές, αναφέρει ο κ. Γεώργιος Λ. ∆αΐκος, Λοιµωξιολόγος.
Τέτοιου είδους λοιµώδη νοσήµατα που προκαλούν επιδηµίες και πανδηµίες δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν µόνο µε την εφαρµογή µέτρων ∆ηµόσιας Υγείας. Για τον περιορισµό τους απαιτείται η ανάπτυξη και παραγωγή αποτελεσµατικών και ασφαλών εµβολίων. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σε διάστηµα 10 µηνών αναπτύχθηκαν περισσότερα από 200 εµβόλια έναντι της COVID-19, πολλά εξ αυτών βρίσκονται σε διάφορες φάσεις κλινικών µελετών και τρία έχουν ήδη εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Φαρµάκων (ΕΜΑ) ως ασφαλή και αποτελεσµατικά.
Την εντυπωσιακή αυτή πορεία της ανάπτυξης και παραγωγής εµβολίων έναντι του κορωνοϊού την συνοδεύουν διάφορες αναληθείς πληροφορίες για παρενέργειες που κλονίζουν την εµπιστοσύνη µερικών συνανθρώπων µας και τους οδηγούν στη λανθασµένη απόφαση να µην εµβολιασθούν.
Είναι αναληθές ότι τα εµβόλια νέας τεχνολογίας (mRNA, DNA) παρεµβαίνουν στο ανθρώπινο γονιδίωµα και προκαλούν βλάβες που θα εκδηλωθούν στο µέλλον. Επίσης, είναι αναληθές ότι όλα έγιναν βιαστικά µε τα εµβόλια του κορωνοϊού και δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόµενες διαδικασίες. Αντίθετα, έγιναν όλες οι απαιτούµενες προκλινικές και κλινικές µελέτες φάσης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, ακολουθήθηκαν όλες οι προβλεπόµενες διαδικασίες και µετά από αυστηρό έλεγχο όλων των δεδοµένων έλαβαν έγκριση από τις αρµόδιες ρυθµιστικές Αρχές. Έγιναν όλα τόσο σύντοµα διότι το απαιτούσε η ανάγκη, υπήρχε όµως η τεχνογνωσία και επιστρατεύτηκε ένας µεγάλος αριθµός επιστηµόνων που δεν έχει προηγούµενο στην ιστορία της Ιατρικής.
Τέλος, είναι αναληθές ότι το εµβόλιο είναι πιο επικίνδυνο από την ίδια τη νόσο COVID-19. Μέχρι σήµερα, δεν έχουν αναφερθεί στην Ελλάδα θάνατοι ή σοβαρές µη αναστρέψιµες επιπλοκές που προκλήθηκαν από το εµβόλιο ενώ η µέση θνητότητα από τη νόσο (case fatality rate) είναι 2,3% και στις ηλικίες >80 ετών η θνητότητα πλησιάζει το 15%. Μέχρι σήµερα έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 200 εκατοµµύρια δόσεις εµβολίων έναντι του κορωνοϊού (850.000 δόσεις στη χώρα µας) µε εντυπωσιακά αποτελέσµατα όσον αφορά στην αποτελεσµατικότητα και την ασφάλεια.
Ήπιες & αναστρέψιµες οι ανεπιθύµητες ενέργειες του εµβολίου
Οι περισσότερες από τις ανεπιθύµητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί είναι ήπιες και αναστρέψιµες. Σε πρόσφατη δηµοσίευση από τις ΗΠΑ, µετά από 13,8 εκατοµµύρια δόσεις των εµβολίων της Pfizer και της Moderna, οι πιο συχνές παρενέργειες ήταν: πόνος στην περιοχή της ένεσης, πυρετός, κόπωση, κεφαλαλγία, µυαλγίες, αρθραλγίες, ζάλη και ναυτία. Τα συµπτώµατα αυτά ήταν πιο έντονα στη δεύτερη δόση του εµβολίου.
Σπανιότερα, αναφέρθηκαν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις, µόνο 4,5 περιπτώσεις/εκατοµµύριο εµβολιασθέντων. H συχνότητα αυτή όµως δεν είναι διαφορετική από αυτή που παρατηρείται και σε άλλα εµβόλια όπως του πνευµονιόκοκκου, της γρίπης, του έρπητα ζωστήρα και είναι 10.000 φορές µικρότερη από την πιθανότητα που έχει κάποιος να καταλήξει σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) εάν νοσήσει από COVID-19. Επιπλέον, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι όλοι όσοι εκδήλωσαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση (αναφυλαξία) αντιµετωπίστηκαν µε την ενδεικνυόµενη θεραπεία και κανένας δεν είχε δυσµενή έκβαση.
Στις κλινικές µελέτες για την έγκριση των εµβολίων της Pfizer και της Moderna παρατηρήθηκαν 8 περιπτώσεις πάρεσης του προσωπικού νεύρου (παράλυση Bell) σε 74.000 άτοµα που συµµετείχαν στις δύο µελέτες. Η πάθηση αυτή, όµως, δεν µπορεί να θεωρηθεί ότι είναι αποτέλεσµα του εµβολιασµού, καθότι η συχνότητά της είναι περίπου ίδια στον γενικό πληθυσµό, 15-20 περιπτώσεις/100.000 πληθυσµού ανά έτος, µε αυτή που παρατηρήθηκε στους εµβολιασθέντες.
Τέλος, µεγάλη συζήτηση έχει γίνει στα µέσα ενηµέρωσης για θανάτους που συνέβησαν µετά τον εµβολιασµό σε ωφελούµενους/νοσηλευόµενους οίκων ευγηρίας. Πράγµατι, στην προαναφερθείσα µελέτη από τις ΗΠΑ παρατηρήθηκαν 78 θάνατοι µετά τον εµβολιασµό σε νοσηλευόµενους σε οίκους ευγηρίας. Θα πρέπει να σηµειωθεί, όµως, ότι οι µισοί από τους θανάτους συνέβησαν σε άτοµα που ήταν σε παρηγορητική φροντίδα (hospice care) µε οδηγίες να µη γίνει ανάνηψη, γεγονός που καταδεικνύει τη βαρύτητα των υποκειµένων νοσηµάτων στα άτοµα αυτά. Επιπλέον, σε κανένα θάνατο δεν υπήρξε αιτιατός σύνδεσµος µε τον εµβολιασµό.
Σε αντίθεση µε όλες τις αναληθείς πληροφορίες, τα µέχρι σήµερα εγκριθέντα εµβόλια για τη νόσο COVID-19 αποδεικνύουν, καθηµερινά, ότι είναι αποτελεσµατικά και πιο ακίνδυνα από την ίδια τη νόσο. Ο µαζικός εµβολιασµός στο Ισραήλ και η αναχαίτιση της νόσου αποτελούν τις πρώτες ισχυρές αποδείξεις για την ασφάλεια και αποτελεσµατικότητα των εµβολίων και πιστεύω να πείσουν και τους πλέον δύσπιστους ότι ο γενικός εµβολιασµός του πληθυσµού είναι µονόδροµος για την επιστροφή µας στην κανονικότητα.
Δείτε: Αυτοάνοσα νοσήµατα: Γενικοί εµβολιασµοί και ειδικότερα για COVID-19